Gramatyka historyczna WH-FPZ-C-GH.1
Treści merytoryczne:
Język polski na tle języków słowiańskich (z uwzględnieniem gramatyki staro-cerkiewno-słowiańskiego niezbędnej do zrozumienia mechanizmów rozwoju polskiego języka etnicznego). Ewolucja systemu gramatycznego: wybrane zagadnienia z rozwoju fonetyki i fonologii (okres praindoeuropejski, okres prasłowiański, polszczyzna historyczna); wybrane zagadnienia z rozwoju fleksji i składni (okres praindoeuropejski, okres prasłowiański, polszczyzna historyczna). Zasób leksykalny polszczyzny historycznej (wybrane zagadnienia z semantyki, etymologii, słowotwórstwa).
Analiza historyczno-językowa tekstów staropolskich.
Metody oceny:
Systematyczna ocena udziału w zajęciach, przygotowania do ćwiczeń, wykonywania prac.
Kolokwia zaliczeniowe po omówieniu poszczególnych działów.
Pisemny egzamin końcowy.
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
udział w ćwiczeniach 15
przygotowanie do ćwiczeń 10
konsultacje 5
przygotowanie do kolokwium 7
suma 37/15 ~2,5
Wiedza:
posiada wiedzę o zakresie i znaczeniu języka polskiego w obszarze nauk humanistycznych i w systemie kultury narodowej, ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu językoznawstwa ze szczególnym uwzględnieniem gramatyki historycznej języka polskiego, zna i rozumie podstawową terminologię, ma uporządkowaną wiedzę, obejmującą wybrane procesy fonetyczne (które rozróżnia, nazywa i odtwarza) i zagadnienia z fleksji imiennej i werbalnej (które wymienia, rozpoznaje i definiuje) w obszarze gramatyki historycznej języka polskiego.
Umiejętności:
potrafi przeprowadzić krytyczną analizę zjawisk językowych w tekstach, porównuje i opracowuje teksty źródłowe, umie zdobywać i dobierać informacje naukowe i rozwijać kompetencje badawcze, potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami z zakresu językoznawstwa.
Kompetencje społeczne:
ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie; potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role i akceptuje je, ma świadomość roli wiedzy o języku w budowaniu tożsamości narodowej, rozumie potrzebę ustawicznego pogłębiania swoich umiejętności językowych oraz potrafi samodzielnie wykorzystywać w tym celu dostępne mu źródła.
Literatura
Janusz Strutyński, Elementy gramatyki historycznej języka polskiego, Kraków 1991 i wyd. nast.
Stanisław Rospond, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1973 i wyd. nast.
Bronisław Wieczorkiewicz, Roxana Sinielnikoff, Elementy gramatyki historycznej języka polskiego, Warszawa 1965.
Władysław Kuraszkiewicz, Podstawowe wiadomości z gramatyki historycznej języka polskiego, Warszawa 1970.
K. Długosz-Kurczab, S. Dubisz, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1998 i wyd. nast.
Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Warszawa 1991.
Wiesław Wydra, Wojciech Ryszard Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do 1543 roku, Wrocław 1984 i wyd. nast.
Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, red. W. Decyk-Zięba i S. Dubisz, Warszawa 2003.
Lektura uzupełniająca
Grupa I:
Ewa Siatkowska, Rodzina języków zachodniosłowiańskich, Warszawa 1992.
Leszek Moszyński, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 1984.
Zdzisław Stieber, Zarys gramatyki porównawczej języków słowiańskich, Warszawa 1979.
Zenon Klemensiewicz, Tadeusz Lehr-Spławinski, Stanisław Urbańczyk, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1965 i inne wyd.
Władysław Kuraszkiewicz, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1972.
Ewa Ostrowska, Z dziejów języka polskiego i jego piękna, Kraków 1978.
Stanisław Urbańczyk, Szkice z dziejów języka polskiego, Warszawa 1968.
Stanisław Urbańczyk, Prace z dziejów języka polskiego, Wrocław 1979.
Grupa II:
Halina Koneczna, Charakterystyka fonetyczna języka polskiego na tle języków słowiańskich, Warszawa 1965.
Zdzisław Stieber, Historyczna i współczesna fonologia języka polskiego, Warszawa 1966.
Witold Mańczak, Polska fonetyka i morfologia historyczna, Warszawa 1983.
S. Dubisz, Rozwój polskiego systemu fonologicznego, [w:] Studia z historii języka polskiego, red. W. Kupiszewski, Warszawa 1994, s. 9-19.
Władysława Krążek-Bryłowa, Warianty fleksyjne w historii języka polskiego, [w:] T. Skubalanka, W. Krążek-Bryłowa, Wariantywność polskiej fleksji, Wrocław 1992.
Krystyna Kleszczowa, Staropolskie kategorie słowotwórcze i ich perspektywiczna ewolucja. Rzeczowniki, Katowice 1998.
Krystyna Pisarkowa, Historia składni języka polskiego, Wrocław 1984.
Grupa III:
K. Długosz-Kurczab, S. Dubisz, Gramatyka historyczna języka polskiego w testach, ćwiczeniach i tematach egzaminacyjnych, Gdańsk 1999.
Gramatyka historyczna języka polskiego. Materiały do ćwiczeń, wybór H. Karaś, Warszawa 1994.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: