Gramatyka opisowa języka polskiego (składnia) WH-FP-W-GOJP2
Treści merytoryczne:
1. Miejsce składni w systemie języka: fleksja a składnia, semantyka a składnia; problem jednostki składniowej: zdanie, wypowiedzenie, oznajmienie, zawiadomienie; grupa składniowa i składnik; zdanie a grupa; związki składniowe i ich typy.
2. Semantyczno-logiczna struktura wypowiedzenia: składniki treści; problemy referencji i modalności i ich odzwierciedlenie w składni wypowiedzenia; struktura tematyczno-rematyczna wypowiedzenia.
3. Zależności składniowe: opis zdania pojedynczego w ujęciu Klemensiewicza a składnia predykatowo-argumentowa.
4. Konotacja składniowa jako podstawowy mechanizm zdaniotwórczy. Typy konotacyjne polskich leksemów. Dyskusyjne problemy konotacji.
5. Schematy zdaniowe polszczyzny.
6. Akomodacja syntaktyczna jako mechanizm grupotwórczy. Własności akomodacyjne polskich form i leksemów. Człony nieakomodowane i wyrazy poza związkami.
7. Problemy opisu struktur złożonych: struktury semantycznie złożone wyrażane zdaniem pojedynczym. Definicja i granice zdania złożonego oraz mechanizmy jego tworzenia. Opis zdania złożonego w ujęciu Zenona Klemensiewicza. Typy zdań złożonych parataktycznie i hipotaktycznie – Klemensiewicz i inne ujęcia.
8. Wypowiedzenia niezdaniowe w polszczyźnie.
Metody oceny: Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym po semestrze zimowym.
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
Student zna podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu językoznawstwa;
ma uporządkowaną wiedzę na temat języka jako systemu znaków, ma świadomość złożoności języka, zna normy językowe i ich rolę w kształtowaniu stylu oralnej i pisemnej komunikacji społecznej;
potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu językoznawstwa, potrafi samodzielnie przeprowadzić analizę zjawisk językowych;
ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie.
Uzasadnienie ECTS:
udział w wykładach 30 g = 1 ECTS
samodzielna lektura i ćwiczenia 30 g = 1 ECTS
przygotowanie do egzaminu 50 g = 1,8 ECTS
konsultacje 5 g = 0, 2 ECTS
suma: 82 g = 4 ECTS
Literatura
1. A. Bogusławski, Problems of the Thematic-Rhematic Structure of Sentences, Warszawa 1977.
2. D. Buttler, Innowacje składniowe współczesnej polszczyzny (Walencje wyrazów), Warszawa 1976.
3. M. Grochowski, S. Karolak, Z. Topolińska, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, red. Z. Topolińska, Warszawa 1984.
4. R. Grzegorczykowa, Wykłady z polskiej składni, Warszawa 2002.
5. S. Karolak, Podstawowe struktury składniowe języka polskiego, Warszawa 2002.
6. Z. Klemensiewicz, Zarys składni polskiej, Warszawa 1957.
7. J. Kuryłowicz, Podstawowe struktury języka polskiego: grupa i zdanie, w: Problemy składni polskiej, Warszawa 1971.
8. V. Mathesius, O tak zwanym aktualnym rozczłonkowaniu zdania, w: O spójności tekstu, red. M. R. Mayenowa, Wrocław 1971.
9. T. Milewski, Stanowisko składni w obrębie językoznawstwa, w: Problemy składni polskiej, Warszawa 1971.
10. K. Polański, Składnia zdania złożonego w języku górnołużyckim, Wrocław 1967.
11. Z. Saloni, Cechy składniowe polskiego czasownika, Wrocław 1976.
12. Z. Saloni, M. Świdziński, Składnia współczesnego języka polskiego, Warszawa 2007.
13. S. Szpakowicz, M. Świdziński, Zarys klasyfikacji schematów zdaniowych we współczesnej polszczyźnie pisanej, „Polonica” VII, Warszawa 1980.
14. M. Świdziński, Schematy zdaniowe, w: tenże, Własności składniowe wypowiedników polskich, Warszawa 1996.
15. M. Świdziński, Elementy gramatyki opisowej języka polskiego, Warszawa 1997.
16. Z. Topolińska, Składnia grupy imiennej, w: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, red. Z. Topolińska, Warszawa 1984.
17. M. Wiśniewski, Strukturalna charakterystyka polskich wypowiedzeń niezdaniowych, Toruń 1994.
18. Z. Zaron, Niektóre problemy z konotacją syntaktyczną, w: Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin 1998.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: