Metodologia badań nad językiem WH-FP-K-MBNJ
Treści merytoryczne: Problematyka zajęć obejmuje następujące zagadnienia:
1. Semantic primitives i ich konfiguracje w różnych językach.
2. Współczesne koncepcje znaczenia i najważniejsze teorie semantyczne.
3. Teoria aktów mowy.
4. Koncepcja kooperacji językowej Paula Grice'a.
5. Problemy etykiety językowej.
6. Teoria relewancji Sperbera i Wilson. Nowe modele komunikacyjne.
7. Tekst jako obiekt zainteresowań lingwistyki. Gatunkowe wzorce wypowiedzi.
8. Język jako nośnik kultury i interpretator świata – zagadnienia etnolingwistyki.
9. Aksjologia lingwistyczna.
10. Problemy onomastyki.
11. Język a społeczeństwo – współczesna socjolingwistyka.
12. Główne problemy psycholingwistyki.
13. Język w świetle danych statystycznych.
14. Metody i osiągnięcia współczesnej leksykografii.
15. Kontakty językowe i polszczyzna za granicą.
Metody oceny: po drugim semestrze studenci są zobowiązani do zaliczenia pisemnego sprawdzianu, który stanowi podstawę do wystawienia oceny końcowej.
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
Student zna na poziomie rozszerzonym terminologię nauk humanistycznych z zakresu językoznawstwa;
ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę, obejmującą wybrane teorie i nurty metodologiczne, wypracowane w obszarze językoznawstwa; ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę o dwudziestowiecznych osiągnięciach w tych zakresach i kierunkach ich rozwoju;
ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu współczesnego językoznawstwa;
zna współczesne metody analizy zjawisk językowych;
potrafi integrować w swym warsztacie naukowym narzędzia badawcze z zakresu różnych dziedzin językoznawstwa, potrafi przeprowadzić krytyczną analizę zjawisk językowych;
ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie, potrafi inspirować do tego inne osoby.
Uzasadnienie ECTS:
udział w wykładach 30 g = 1 ECTS
samodzielna lektura 30 g = 1 ECTS
przygotowanie do kolokwium 30 g = 1 ECTS
suma: 60 g = 3 ECTS
Kryteria oceniania
Studenci są zobowiązani do zaliczenia pisemnego sprawdzianu, który stanowi podstawę do wystawienia oceny końcowej.
Student zna na poziomie rozszerzonym terminologię nauk humanistycznych z zakresu językoznawstwa; na ocenę bardzo dobrą - w stopniu bardzo dobrym (opanował >90% materiału); na dobrą z plusem - w stopniu więcej niż dobrym (>80%), na dobrą - w stopniu dobrym (>70%), na dostateczną z plusem - w stopniu więcej niż dostatecznym (>60%), na dostateczną - w stopniu dostatecznym (>50%).
Student ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę, obejmującą wybrane teorie i nurty metodologiczne, wypracowane w obszarze językoznawstwa; ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę o dwudziestowiecznych osiągnięciach w tych zakresach i kierunkach ich rozwoju; na ocenę bardzo dobrą - w stopniu bardzo dobrym (opanował >90% materiału); na dobrą z plusem - w stopniu więcej niż dobrym (>80%), na dobrą - w stopniu dobrym (>70%), na dostateczną z plusem - w stopniu więcej niż dostatecznym (>60%), na dostateczną - w stopniu dostatecznym (>50%).
Student ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu współczesnego językoznawstwa; na ocenę bardzo dobrą - w stopniu bardzo dobrym (opanował >90% materiału); na dobrą z plusem - w stopniu więcej niż dobrym (>80%), na dobrą - w stopniu dobrym (>70%), na dostateczną z plusem - w stopniu więcej niż dostatecznym (>60%), na dostateczną - w stopniu dostatecznym (>50%).
Student zna współczesne metody analizy zjawisk językowych;
potrafi integrować w swym warsztacie naukowym narzędzia badawcze z zakresu różnych dziedzin językoznawstwa, potrafi przeprowadzić krytyczną analizę zjawisk językowych; na ocenę bardzo dobrą - w stopniu bardzo dobrym (opanował >90% materiału); na dobrą z plusem - w stopniu więcej niż dobrym (>80%), na dobrą - w stopniu dobrym (>70%), na dostateczną z plusem - w stopniu więcej niż dostatecznym (>60%), na dostateczną - w stopniu dostatecznym (>50%).
Literatura
1. J. Aitchison, Ssak, który mówi. Wstęp do psycholingwistyki, przeł. M. Czarnecka, Warszawa 1991.
2. J. Anusiewicz, Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Wrocław 1995.
3. J. Austin, Mówienie i poznawanie, przełożył, wstępem i przypisami opatrzył B. Chwedeńczuk, Warszawa 1993.
4. J. Bartmiński, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2006.
5. R. A. de Beaugrande, W. U. Dressler, Wstęp do lingwistyki tekstu, Warszawa 1990.
6. W. Chlebda, Ile jest „Mławy” w Mławie? Pochodne nazw własnych w językowym obrazie świata Polaków, w: Językowy obraz świata i kultura, pod red. A. Dąbrowskiej i J. Anusiewicza, Wrocław 2000.
7. T. Dobrzyńska, Tekst. Próba syntezy, Warszawa 1993.
8. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 2003.
9. S. Grabias, Język w uwarunkowaniach społecznych. Socjolekty, w: tenże, Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997.
10. H. P. Grice, Logika i konwersacja, przeł. J. Wajszczuk, „Przegląd Humanistyczny” 1977 nr 6; lub Logika a konwersacja, przeł. B. Stanosz, w: Język w świetle nauki, red. B. Stanosz, Warszawa 1980.
11. R. Grzegorczykowa, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 2001.
12. Język i społeczeństwo, red. M. Głowiński, Warszawa 1980.
13. Język polski w świecie, red. W. Miodunka, Warszawa-Kraków 1990.
14. Kontakty języka polskiego z innymi językami na tle kontaktów kulturowych, pod red. J. Maćkiewicz i J. Siatkowskiego, Wrocław 1992.
15. B. Lenartowicz, Główne pojęcia i kierunki w pragmatyce językoznawczej, w: Prace z pragmatyki, semantyki i metodologii semiotyki, red. J. Pelc, Wrocław 1991.
16. E. Łuczyński, J. Maćkiewicz, Językoznawstwo ogólne – wybrane zagadnienia, Gdańsk 1999.
17. W. Mańczak, Problemy językoznawstwa ogólnego, Wrocław 1996.
18. M. Marcjanik, Polska grzeczność językowa, Kielce 1997.
19. T. Milewski, Językoznawstwo, Warszawa 2004.
20. Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa-Kraków 1998.
21. J. Puzynina, Język wartości, Warszawa 1992.
22. J. Puzynina, Językoznawstwo a aksjologia, „Biuletyn PTJ” 1982 nr 39.
23. H. Rybicka, Losy wyrazów obcych w języku polskim, Warszawa 1976.
24. J. Sambor, Lingwistyka kwantytatywna – stan badań i perspektywy rozwoju, „Biuletyn PTJ” 1988 nr 41.
25. J. Sambor, Słowa i liczby, Warszawa 1972.
26. E. Sapir, Kultura, język, osobowość. Wybrane eseje, przeł. B. Stanosz, R. Zimand, Warszawa 1978.
27. J. Searle, Czym jest akt mowy?, „Pamiętnik Literacki” 1980 nr 2.
28. J. Searle, Czynności mowy. Rozważania z filozofii języka, przeł. B. Chwedeńczuk, Warszawa 1987.
29. Słownik terminologii językoznawczej, red. Z. Gołąb, A. Heinz, K. Polański, Warszawa 1968.
30. D. Sperber, D. Wilson, Teoria relewancji. Komunikacja i poznanie, red. M. Jodłowiec, A. Piskorska, Kraków 2011.
31. R. Tokarski, Konotacja jako składnik treści słowa, w: Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin 1988.
32. B. L. Whorf, Język, myśl i rzeczywistość, przeł. T. Hołówka, Warszawa 1982.
33. A. Wierzbicka, Język – umysł – kultura, wybór prac pod red. J. Bartmińskiego, Warszawa 1999.
34. A. Wierzbicka, Semantyka. Jednostki elementarne i uniwersalne, Lublin 2006.
35. A. Wierzbicka, Uniwersalne pojęcia ludzkie i ich konfiguracje w różnych kulturach, „Etnolingwistyka” 1991 nr 4.
36. A. Wierzbicka, Genry mowy, w: Tekst i zdanie, red. T. Dobrzyńska, E. Janus. Wrocław 1983.
37. Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
38. P. Żmigrodzki, Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice 2003.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: