Historia polskiej literatury dawnej: literatura staropolska I WH-FP-I-1-HPLDLSI

literaturoznawstwo

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

nie dotyczy

OPIS ETCS 60 godzin - uczestnictwo w zajęciach 25 godzin - przygotowanie się do zajęć 25 godzin - przygotowanie pracy rocznej/przygotowanie się do kolokwium 4 pkt ETCS

podstawowy

FP1_W08 FP1_U03 FP1_K01

obowiązkowy

Od uczestników wymaga się, by przeszli pozytywnie wszelkie procedury weryfikacyjne, które prowadzą do przyjęcia na filologię polską UKSW. Konieczna jest ponadto znajomość języka polskiego w stopniu umożliwiającym nie tylko swobodną wypowiedź ustną, lecz także rozumiejącą lekturę dzieł literackich, prac naukowych oraz komunikatywną, zgodną z wymogami stylu naukowego wypowiedź pisemną.

wiedza

Student zna kryteria periodyzacji literatury polskiej w okresie staropolskim, zna kanoniczne średniowieczne, renesansowe i barokowe dzieła literackie, zna i rozpoznaje główne kierunki ich analizy i interpretacji, rozumie konteksty kulturowe omawianych dzieł, zna dorobek krytyczny im poświęcony.

umiejętności
Student potrafi posługiwać się podstawowymi terminami genologicznymi i innymi odnoszącymi się do omawianych zjawisk a także narzędziami badawczymi z zakresu literaturoznawstwa. Samodzielnie referuje literaturę przedmiotu,
merytorycznie argumentuje i formułuje wnioski, potrafi przeprowadzić analizę i interpretację dzieła staropolskiego, wykorzystując wiedzę teoretyczną zdobytą na zajęciach i podczas własnej pracy. Posiada podstawowe umiejętności w zakresie formułowania problemów badawczych, doboru metod i narzędzi badawczych.

kompetencje
Student jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy na temat literatury staropolskiej i sposobów jej badania, jest otwarty na konfrontowanie tej wiedzy z najnowszymi ustaleniami. Ma świadomość, jak ważne jest zasięganie opinii ekspertów, a także ciągłego podnoszenia jej poziomu własnych kompetencji.

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje student, który:
-bardzo dobrze charakteryzuje poszczególne epoki okresu staropolskiego,
rozpoznaje najważniejszych autorów epok dawnych oraz
zna zasady analizy i interpretacji kontekstów kulturowych dzieł literatury dawnej.
Bardzo dobrze analizuje teksty literackie, wyprowadza wnioski na podstawie twierdzeń (przyporządkowanie stylu i epoki) oraz referuje literaturę przedmiotu, merytorycznie argumentuje i formułuje wnioski.
Ma bardzo dobrą świadomość posiadanej wiedzy o kulturze i literaturze staropolskiej.

Ocenę dobrą otrzymuje Student, który:
dobrze charakteryzuje poszczególne epoki okresu staropolskiego,
rozpoznaje najważniejszych autorów epok dawnych oraz
zna zasady analizy i interpretacji kontekstów kulturowych dzieł literatury dawnej.
-Potrafi dobrze analizować teksty literackie, wyprowadzać wnioski na podstawie twierdzeń (przyporządkowanie stylu i epoki) oraz referować literaturę przedmiotu, merytorycznie argumentując i formułując wnioski.
Ma dobrą świadomość posiadanej wiedzy o kulturze i literaturze staropolskiej.

Dostateczną ocenę otrzymuje Student, który:
W stopniu dostatecznym charakteryzuje poszczególne epoki okresu staropolskiego,
rozpoznaje najważniejszych autorów epok dawnych oraz
zna zasady analizy i interpretacji kontekstów kulturowych dzieł literatury dawnej.
-Nie potrafi biegle i trafnie analizować tekstów literackich, wyprowadzać wniosków na podstawie twierdzeń (przyporządkowanie stylu i epoki) oraz referować literatury przedmiotu, merytorycznie argumentując i formułując wnioski.
Ma dostateczną świadomość posiadanej wiedzy o kulturze i literaturze staropolskiej.

I
Zajęcia organizacyjne

II-III
Średniowiecze - wprowadzenie.

1. M. Starowieyski, Rodzące się chrześcijaństwo wobec filozofii, w: Inspiracje platońskie literatury staropolskiej, red. A. Nowicka-Jeżowa, P. Stępień, Warszawa 2000.
2. S. Greenblatt, Zwrot. Jak zaczął się renesans, tłum. M. Słysz, Warszawa 2012, s. 25-65.

Chętni:
G. Duby, Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980-1420, Warszawa 1997, s. 87-152.

IV
Kultura piśmienna średniowiecza

1. E. Potkowski, Książka i pismo w średniowieczu. Studia z dziejów kultury piśmiennej i komunikacji społecznej, Pułtusk 2006, s. 11-32, 312-341.
2. P. Tylus, M. Klag, Co mówią stare rękopisy: http://info.filg.uj.edu.pl/fibula/pl/content/co-mowia-stare-rekopisy (obowiązuje znajomość przedstawionej tu terminologii; szersze omówienie materiału znajduje się w pozycji Sosnowskiego i Tylusa, adres w literaturze dodatkowej). Pojęcia: kustosz, kolofon, rubrykowanie, frontyspis, bordiura, filigran, iluminacja, incipit, explicit, inicjał, inkunabuł, stary druk, kolofon, kustosz, miniatura, recto, verso.

Chętni:
Jak czytać rękopis średniowieczny, red. P. Géhin, tłum. B. Spieralska, Warszawa 2008.
Encyklopedia wiedzy o książce, red. A. Birkenmajer et al., Wrocław 1971.
B. Bieńkowska, Książka na przestrzeni dziejów, Warszawa 2005 (na ss. 283-317 przydatny słowniczek terminologii bibliologicznej i nie tylko).
R. Sosnowski, P. Tylus, Co mówią stare rękopisy, Kraków 2012:
http://otworzksiazke.pl/books/28436/pages/52717
K. Głombiowski, H. Szwejkowska, Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu, Warszawa 1983.
R. Sosnowski, P. Tylus, Co mówią stare rękopisy, Kraków 2012: http://otworzksiazke.pl/books/28436/pages/52717
C.K. Święcki, Kultura piśmienna w Polsce średniowiecznej. X-XII wiek, Warszawa 2010.
K. Głombiowski, H. Szwejkowska, Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu, Warszawa 1983.

V-VI
Bogurodzica, [w:] Bogurodzica, oprac. J. Woronczak, Wrocław 1962.
lub: Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, Wrocław 1980, lub: Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, oprac. W. Wydra, W. R. Rzepka, Wrocław 1984.

1. W. Wydra, Dlaczego pod Grunwaldem śpiewano „Bogurodzicę”? Trzy rozdziały o najdawniejszych polskich pieśniach religijnych, Poznań 2000, s. 61-82. Pozycja dostępna na stronie BN: http://polona.pl/item/3000012/0/
2. A. Dąbrówka, Matka pieśni polskich, "Pamiętnik Literacki" 2005, z. 2 : http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r2005-t96-n2/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r2005-t96-n2-s51-64/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r2005-t96-n2-s51-64.pdf

Chętni:
R. Mazurkiewicz, Deesis. Idea wstawiennictwa Bogarodzicy i św. Jana Chrzciciela w kulturze średniowiecznej, Kraków 2002, s. 218 - 291.
W. Semkowicz, Paleografia Łacińska, Kraków 2011.

VII-IX
Dramat-misterium-widowisko
Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa (Passio Domini nostri Jesu Christi), w: Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański, Warszawa 1963, s. 193-194 [Actus sextus; mile widziana lektura całości].

1. A. Dąbrówka, teoretyczne kryterium średniowieczności utworów literackich, w: Literatura staropolska w dydaktyce uniwersyteckiej, red. J. Okoń, M. Kuran, Łódź 2007;
2. P. Kencki, O widowiskach staropolskich, „Pamiętnik Teatralny” 2013, t. 62, z. 2, s. 5–18.

X-XI
Posłuchajcie, bracia miła, [w:] Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, Wrocław 1980, lub w: Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, oprac. W. Wydra, W. R. Rzepka, Wrocław 1984.

1. P. Stępień, Chaos i ład. Lament świętokrzyski w świetle tradycji teologicznej, „Pamiętnik Literacki” 1998, z. 1: http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1998-t89-n1/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1998-t89-n1-s69-94/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1998-t89-n1-s69-94.pdf
2. M. Elżanowska, „Pieśni łysogórskie". Prolegomena filologiczne. „Pamiętnik Literacki” 1997, z.2, s. 131-140, http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1997-t88-n2/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1997-t88-n2-s131-159/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1997-t88-n2-s131-159.pdf

XII-XIV
Renesansowa sarmacja

1. J. Maciejewski, Sarmatyzm jako formacja kulturowa (geneza i główne cechy wyodrębniające), "Teksty" 1974, nr 4 (dostępne także w serwisie http://bazhum.muzhp.pl/).
2. M. Hanusiewicz-Lavallee, Czy był i czym był humanizm chrześcijański w Polsce?, w: Humanitas i christianitas w kulturze polskiej, red. M. Hanusiewicz-Lavallee, Warszawa 2009.

Chętni
T. Ulewicz, Sarmacja, Kraków 2006.
J. Maciejewski, Sarmatyzm jako formacja kulturowa (geneza i główne cechy wyodrębniające), "Teksty" 1974, nr 4 (dostępne także pod adresem: http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Teksty_teoria_literatury_krytyka_interpretacja/Teksty_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r1974-t-n4_(16)/Teksty_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r1974-t-n4_(16)-s13-42/Teksty_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r1974-t-n4_(16)-s13-42.pdf).
K. Koehler, Wstęp, w: Słuchaj mię, Sauromatha. Antologia poezji sarmackiej, oprac. K. Koehler, Kraków 2002.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu WH-FP-I-1-HPLDLSI w USOSweb