Poetyka 2 WH-FP-C-P2
Treści merytoryczne: W trakcie zajęć na drugim roku studenci zapoznają się z problemami i ustaleniami kluczowych dziedzin poetyki: genologii i kompozycji dzieła literackiego. Zajęcia podzielone są na bloki odpowiadające treścią wymienionym dziedzinom. Część zajęć dotyczy również podstawowych kategorii estetycznych (piękna, wzniosłości, groteski, ironii, tragizmu, komizmu).
Zajęcia dotyczące wybranych problemów kompozycji dzieła literackiego ukazują te kwestie przede wszystkim w drodze wnikliwych analiz utworów poetyckich i mniejszych form prozatorskich (opowiadania). Praca analityczna z tekstami literackimi, dopełniona lekturą publikacji teoretycznych, wprowadza kategorie-narzędzia i ich definicje, potrzebne w refleksji genologicznej, a także – w pewnym stopniu – tematologicznej.
Ćwiczenia poświęcone problematyce genologicznej zorganizowane są wokół wnikliwiej lektury poezji i prozy literackiej oraz opracowań naukowych, dających zaplecze rozważaniom teoretycznym. Zagadnienia genologii prezentowane są z uprzywilejowaniem perspektywy komunikacyjnej oraz kładą nacisk na umiejscowienie dzieła w adekwatnym kontekście estetycznym. Całość kursu zamykają zajęcia dotyczące współczesnej sytuacji i stanu poetyki jako dziedziny badań literackich.
Metody oceny: Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach (nieobecności winny być usprawiedliwione, a materiał opuszczonych zajęć zaliczony na indywidualnych konsultacjach, więcej niż dwa niezaliczone zajęcia skutkują niezaliczeniem roku), aktywne w nich uczestnictwo oraz napisanie rocznej pracy, której ocena ma decydujący wpływ na wysokość oceny końcowej. Przedmiot kończy się egzaminem, warunkiem dopuszczenia do niego jest zaliczenie ćwiczeń.
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
FP1_W01 - ma podstawową wiedzę o zakresie i znaczeniu filologii polskiej w obszarze nauk humanistycznych i w systemie kultury narodowej, zna jej aksjologiczny horyzont;
FP1_W02 - zna podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu językoznawstwa;
FP1_W03 - zna podstawową terminologię nauk humanistycznych z zakresu literaturoznawstwa;
FP1_W07 - ma uporządkowaną wiedzę, obejmującą wybrane teorie i nurty metodologiczne, wypracowane w obszarze literaturoznawstwa; ma podstawową wiedzę o dwudziestowiecznych osiągnięciach w tym zakresie i kierunkach ich rozwoju;
FP1_W16 - ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu współczesnego literaturoznawstwa;
FP1_W18 - zna współczesne metody analizy i interpretacji dzieła literackiego, teatralnego, filmowego zgodnie ze studiowanymi specjalnościami;
FP1_U01 - potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i poprawnie przekazywać informacje pochodzące z mediów tradycyjnych i elektronicznych;
FP1_U02 - posiada podstawowe umiejętności w zakresie formułowania problemów badawczy, doboru metod i narzędzi badawczych oraz prezentowania wyników przeprowadzonych badań w sposób zgodny z normami języka polskiego;
FP1_U03 - umie, kierując się wskazówkami naukowego opiekuna, w sposób samodzielny zdobywać informacje naukowe i rozwijać kompetencje badawcze;
FP1_U06 - potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami badawczymi zgodnie ze studiowanymi specjalnościami, by przeprowadzić analizę i interpretację przedmiotowego dzieła w celu odsłonięcia jego znaczeń, społecznych uwikłań i miejsca w procesie historyczno-kulturowym;
FP1_U07 - posiada umiejętność referowania literatury przedmiotu, merytorycznego argumentowania i formułowania wniosków;
FP1_U08 - umie przygotować typowe prace pisemne w języku polskim, z zakresu filologii polskiej, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i informacji pochodzących z mediów tradycyjnych i elektronicznych;
FP1_K01 - ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie;
FP1_K03 - potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania;
FP1_K07 - uczestniczy w życiu kulturalnym, odpowiedzialnie korzystając z mediów tradycyjnych i elektronicznych ze świadomością wartości tradycji literackiej i językowej jako dobra wspólnego.
Opis ECTS (dotyczy roku akademickiego):
Udział w ćwiczeniach: 120 godz.
Przygotowanie do ćwiczeń: 90 godz.
Konsultacje: 2 godz.
Przygotowanie do egzaminu: 20 godz.
Liczba godzin łącznie: 232
Liczba ECTS: 4 (3,86)
Kryteria oceniania
WIEDZA:
Ocena 2 (ndst.): brak znajomości tekstów obowiązkowych; brak rozumienia problemów omawianych podczas ćwiczeń; niedostateczna znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie; brak umiejętności poprawnego zreferowania, w mowie i w piśmie, treści przeczytanych lektur; nieznajomość tytułów tekstów teoretycznych i nazwisk badaczy-literaturoznawców; więcej niż dwie nieodrobione nieobecności na ćwiczeniach.
Ocena 3 (dost.): ogólnikowa znajomość tekstów lekturowych omawianych na ćwiczeniach; słaba umiejętność poprawnego zreferowania, w mowie i w piśmie, treści przeczytanych lektur; nieznajomość tytułów tekstów teoretycznych i nazwisk badaczy-literaturoznawców; pełna frekwencja (odrobione nieobecności).
Ocena 4 (db.): znajomość tekstów z zakresu lektury obowiązkowej wraz z poprawnością rozumienia głównych tez przy ew. próbach dyskusji; znajomość nazwisk badaczy, historyków i teoretyków literatury, a także ich osiągnięć; poprawne zrozumienie treści przekazanych podczas ćwiczeń; umiejętność poprawnego zreferowania, w mowie i w piśmie, treści przeczytanych lektur; dobra znajomość tytułów opracowań teoretycznych i nazwisk badaczy-literaturoznawców; pełna frekwencja (odrobione nieobecności).
Ocena 5 (bdb.): bardzo dobra znajomość treści teoretycznych, dobre zrozumienie problemów literatury teoretycznej, umiejętność dostrzegania różnic między stanowiskami badaczy, samodzielna (krytyczna) interpretacja tez teoretycznych; umiejętność skorelowania wywodu teoretycznego z analizą omawianego na ćwiczeniach dzieła literackiego.
UMIEJĘTNOŚCI:
Ocena 2 (ndst.): brak umiejętności pisemnego (lub ustnego) zreferowania głównych tez rozwijanych w tych tekstach; nieznajomość nazwisk badaczy, historyków i teoretyków literatury, i ich prac; nieumiejętność zredagowania sprawdzianu pisemnego poprawnego pod względem merytorycznym, ortograficznym (3 lub więcej błędów ortograficznych), stylistycznym i interpunkcyjnym.
Ocena 3 (dost.): słaba znajomość podanej literatury przedmiotu; referowanie tekstów w miarę poprawne, ale bez głębszego ich zrozumienia; względna poprawność ortograficzna (dopuszcza się 2 błędy ortograficzne), stylistyczna i interpunkcyjna w pracach pisemnych.
Ocena 4 (db.): umiejętność poprawnej lektury tekstów teoretycznych; rozumienie treści przekazywanych podczas ćwiczeń z możliwością ew. dyskusji o omawianych problemach; poprawność ortograficzna (dopuszcza się 1 błąd ortograficzny), stylistyczna i interpunkcyjna w pracach pisemnych.
Ocena 5 (bdb.): samodzielna i krytyczna lektura tekstów teoretycznych, ew. umiejętność krytycznej oceny tez stawianych przez autorów; pełna poprawność ortograficzna, stylistyczna i interpunkcyjna w pracach pisemnych; samodzielność w ujęciu tematów, dyskusja czy polemika z przedkładanymi problemami.
Kompetencje:
Znajomość podanych lektur teoretycznych.
Umiejętność posłużenia się tezami teoretycznymi w analizie i interpretacji utworów literackich.
Poprawna analiza i interpretacja utworów literackich w aspekcie kategorii, którymi posługuje się poetyka.
Na zaliczenie końcowe składają się:
- pełna frekwencja na ćwiczeniach (dopuszcza się dwie nieusprawiedliwione nieobecności w ciągu semestru, jeżeli jest ich więcej, należy - w czasie dyżuru - dowieść znajomości problematyki omawianej na wszystkich [!] opuszczonych ćwiczeniach);
- znajomość prac teoretycznych i dzieł literackich przewidzianych na dane zajęcia; należy uwzględnić możliwość sprawdzianów pisemnych z lektur;
- pozytywna ocena z konspektu i bibliografii pracy rocznej; w ocenie pracy brana jest pod uwagę zarówno strona merytoryczna, jak i poprawność językowa (ortograficzna, interpunkcyjna, stylistyczna).
Literatura
LITERATURA OBOWIĄZKOWA [ob.] I UZUPEŁNIAJĄCA [uzup.]
Z. Łempicki, Osnowa, wątek, motyw, w: tegoż, Wybór pism, Warszawa 1966, t. II. [ob.]
J. Abramowska, Topos i niektóre miejsca wspólne badań literackich, „Pamiętnik Literacki” 1982, z. 1-2. [ob.]
H. Markiewicz, Postać literacka i jej badanie, „Pamiętnik Literacki” 1981, z. 2, lub w: tegoż Wymiary dzieła literackiego, Kraków1987. [ob.]
W. Propp, Morfologia bajki, Warszawa 1976, rozdz. Przedmiot i metoda badań. [ob.]
H. Markiewicz, Czas i przestrzeń w utworach narracyjnych, w: tegoż, Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984. [ob.]
J. Sławiński, Przestrzeń w literaturze. Elementarne rozróżnienia i wstępne oczywistości, w: tegoż, Próby teoretycznoliterackie, Warszawa 1992. [uzup.]
S. Wysłouch, Od Lessinga do Przybosia. Teoria i kompozycja opisu, w: Problemy teorii literatury, s. IV, red. H. Markiewicz, Wrocław 1998. [ob.]
M. Bachtin, Słowo w powieści, w: Rosyjska szkoła stylistyki, red. M. R. Mayenowa, Z. Saloni, Warszawa 1970. [ob.]
R. Humphrey, Strumień świadomości – techniki, „Pamiętnik Literacki” 1970, z. 4. [ob.]
A. Okopień-Sławińska, Relacje osobowe w literackiej komunikacji, w: tejże, Semantyka wypowiedzi poetyckiej (Preliminaria), wyd. I, Wrocław 1985. [ob.]
W. Iser, Apelatywna struktura tekstów. Nieokreśloność jako warunek oddziaływania prozy literackiej, „Pamiętnik Literacki” 1980, z. 1. [ob.]
M. Głowiński, Wirtualny odbiorca w strukturze utworu poetyckiego, w: tegoż, Style odbioru, Kraków 1977. [ob.]
U. Eco, Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, Warszawa 1973, rozdz.: Poetyka dzieła otwartego. [uzup.]
M. Głowiński, Gatunki literackie, w: tegoż, Prace wybrane, t. III, Kraków 1998. [ob.]
Cz. Zgorzelski, Historycznoliterackie perspektywy genologii w badaniach nad liryką, w: Genologia polska. Wybór tekstów, Warszawa 1983. [uzup.]
M. Bachtin, Problem gatunków mowy, w: tegoż, Estetyka twórczości słownej, Warszawa 1986. [ob.]
R. Barthes, Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań, w: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”, t. I, red. M. Głowiński, H. Markiewicz, Wrocław 1977. [uzup.]
M. Głowiński, „Nouveau roman” – problemy teoretyczne, w: tegoż, Prace wybrane, t. V, Kraków 2000. [ob.]
I. Sławińska, Główne problemy struktury dramatu. Propozycje badawcze, w: Problemy teorii dramatu i teatru, red. J. Degler, Wrocław 1988. [ob.]
S. Skwarczyńska, Zagadnienie dramatu, w: tejże, Studia i szkice literackie, Warszawa 1953, lub w: Problemy teorii dramatu i teatru, wyb., oprac. J. Degler, Wrocław 1988. [ob.]
Trzy poetyki klasyczne, oprac. T. Sinko, Wrocław 1951. [ob.]
J. Kleiner, Tragizm, w: tegoż, Studia z zakresu teorii literatury, Lublin 1961. [ob.]
Arystoteles, Hume, Scheler, o tragedii i tragiczności, red. W. Tatarkiewicz, Kraków 1976. [uzup.]
E. Bergson, Śmiech. Esej o komizmie, Warszawa 2000. [ob.]
W. Kayser, Próba określenia i istoty groteskowości, „Pamiętnik Literacki” 1979, z. 4. [ob.]
W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć: sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne, Warszawa 1976, rozdz. IV Piękno. Dzieje pojęcia, V Piękno. Dzieje kategorii. [ob.]
T. Kostkiewiczowa, Odległe źródła refleksji o wzniosłości: co się stało między Boileau a Burke’em, „Teksty Drugie” 1996, z. 2/3. [ob.]
I. Kant, Krytyka władzy sądzenia, Warszawa 1986, ks. II Analityka wzniosłości. [uzup.]
L. Hutcheon, Ironia, satyra, parodia – o ironii w ujęciu pragmatycznym, w: Ironia, red. M. Głowniński, Gdańsk 2002. [ob.]
S. Kierkegaard, O pojęciu ironii z nieustającym odniesieniem do Sokratesa, Warszawa 1999, cz. 2: O pojęciu ironii. [ob.]
S. Balbus, Granice poetyki i kompetencje teorii literatury, w: Poetyka bez granic, red. W. Bolecki, Warszawa 1995. [ob.]
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: