Analiza dzieła literackiego WH-FP-C-ADL
Treści merytoryczne: Przedmiotem zajęć jest systematyczna analiza wybranych utworów zróżnicowanych gatunkowo (liryka, proza narracyjna, małe gatunki epickie, przykładowe formy dramatyczne, literatura faktu). Analizy ukazują skomplikowanie budowy utworu, funkcje użytych środków artystycznych, różne strategie literackie stosowane przez autorów oraz różne konteksty, których przywołanie jest niezbędne dla zrozumienia dzieła. Utwór literacki traktowany jest jako wielostronne zadanie dla czytelnika. Ćwiczenia wprowadzają w przygodę lektury, ukazują różnorodne strategie literackie w budowaniu sensów utworu. Pokazują też, jak czytać, żeby nie pozbawić się przyjemności lektury, a zarazem uczynić ją świadomym, uporządkowanym procesem poszukiwania sensu. Prowadzą też do rozpoznania, co w docieraniu do znaczeń jest subiektywne, a w czym można dążyć do zobiektywizowania obserwacji i sądów. Nawiązania do estetyki literackiej oraz aksjologii mają pogłębiać analizę i wprowadzać do świadomości istnienia różnorodnych metod badawczych i koncepcji interpretacyjnych (ogólnie metodologii, np. hermeneutyki, strukturalizmu, fenomenologii).
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
FP1_W01. Student ma podstawową wiedzę o zakresie i znaczeniu filologii polskiej w obszarze nauk humanistycznych i w systemie kultury narodowej oraz utrwala tę wiedzę, poznaje jej aksjologiczny horyzont.
FP1_W03. Student zna i poznaje terminologię nauk humanistycznych z zakresu literaturoznawstwa.
FP!_U03. Student umie, kierując się wskazówkami naukowego opiekuna, w sposób samodzielny zdobywać informacje naukowe i rozwijać kompetencje badawcze.
FP1_04 Student potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu literaturoznawstwa, potrafi samodzielnie przeprowadzić analizę i interpretację dzieła literackiego w celu odsłonięcia jego znaczeń, aksjologicznych horyzontów, kontekstowych odniesień do tradycji literackiej i kulturowej, społecznych uwikłań i miejsca w procesie historyczno-kulturowym.
FP1_U07 Student posiada umiejętność referowania literatury przedmiotu, merytorycznego argumentowania i formułowania wniosków.
FP1_U08 Student umie przygotować typowe prace w języku polskim, z zakresu filologii polskiej, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i informacji pochodzących z mediów tradycyjnych i elektronicznych.
FP1_K02 Student potrafi współdziałać w grupie, przyjmując w niej różne role i kierując się wskazówkami opiekuna naukowego.
Cele przedmiotu: ćwiczenia z analizy utworu literackiego służą wykształceniu u uczestników umiejętności uważnej, wnikliwej i systematycznej lektury, dostrzeżenia w dziele jego dominanty kompozycyjnej i stylowej oraz funkcjonalizacji charakterystycznych dlań środków literackich, wyznaczających jego artystyczny charakter i służących realizacji zamysłu literackiego. W miarę możliwości uczą też posługiwania się (poznawaną równolegle na zajęciach z poetyki) terminologią dotyczącą budowy dzieła.
Treści merytoryczne: Przedmiotem zajęć jest systematyczna analiza wybranych utworów zróżnicowanych gatunkowo (liryka, proza narracyjna, małe gatunki epickie, przykładowe formy dramatyczne, literatura faktu). Analizy ukazują skomplikowanie budowy utworu, funkcje użytych środków artystycznych, różne strategie literackie stosowane przez autorów oraz różne konteksty, których przywołanie jest niezbędne dla zrozumienia dzieła. Utwór literacki traktowany jest jako wielostronne zadanie dla czytelnika. Ćwiczenia wprowadzają w przygodę lektury, ukazują różnorodne strategie literackie w budowaniu sensów utworu. Pokazują też, jak czytać, żeby nie pozbawić się przyjemności lektury, a zarazem uczynić ją świadomym, uporządkowanym procesem poszukiwania sensu. Prowadzą też do rozpoznania, co w docieraniu do znaczeń jest subiektywne, a w czym można dążyć do zobiektywizowania obserwacji i sądów.
Kryteria oceniania
Całościowa ocena wystawiana jest na koniec semestru. Ocena obejmuje:
- obecność (dopuszczalne są 2 nieobecności w cyklu zajęć)
- aktywne uczestnictwo w zajęciach (zabieranie głosu w różnych formach dyskusji oraz umiejętność udziału w dyskusjach)
- krótkie prezentacje (mogą być multimedialne) wprowadzające do zajęć, dotyczące wskazanych przez prowadzącego, szczegółowych problemów związanych z analizą danego (omawianego na zajęciach) utworu. Ocenie podlega: dobór materiału, sposób prezentacji, umiejętność zbudowania wypowiedzi. Prezentacja może być przygotowana przez jedną osobą lub przez "zespół badawczy" - rozwijanie umiejętność pracy w zespole.
- pisemna praca semestralna. Na zakończenie cyklu zajęć uczestnicy piszą pracę semestralną (termin wyznaczony wcześniej). Jest to analiza współczesnego utworu poetyckiego (wskazanego przez prowadzącego zajęcia tuż przed kolokwium). Oceniany jest poziom przeprowadzenia analizy, umiejętność posługiwania się stylem naukowym (znajomość podstawowych pojęć i kategorii analitycznych z zakresu poetyki, nauki o literaturze i pojęć wyjaśnianych i omawianych na zajęciach, dotyczących estetyki literackiej oraz wybranych problemów aksjologicznych), umiejętność zbudowania poszczególnych ogniw analizy literackiej.
Powyższe kryteria wyznaczają cząstkowe oceny, które łącznie składają się na ocenę całościową.
Literatura
Teksty teoretyczne:
Wykaz literatury podstawowej:
- M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 1972 lub wyd. następne.
- S. Sawicki, Uwagi o analizie utworu literackiego, w tomie: Poetyka. Interpretacja. Sacrum, Warszawa 1981.
- Wartość i sens. Aksjologiczne aspekty teorii interpretacji, red. A. Tyszczyk, E. Fiała, R. Zajączkowski, Lublin 2003.
Wykaz literatury uzupełniającej:
- H. Markiewicz, Interpretacja semantyczna dzieł literackich, w tomie: Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984 (i wyd. nast.).
- M. P. Markowski, Interpretacja i literatura, "Teksty Drugie" 2001, nr 5.
- R. Nycz, Teoria interpretacji. Problem pluralizmu, w: Tekstowy świat, Kraków 1993.
- Sławińska I., Odczytanie dramatu, w: Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, red. H. Markiewicz i J. Sławiński, Kraków 1976.
- J. Sławiński, Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła literackiego, w: Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, red. H. Markiewicz i J. Sławiński, Kraków 1976 lub w: tegoż, Próby teoretycznoliterackie, Warszawa 1992.
- J. Sławiński, O problemach „sztuki interpretacji”, w tomie: Dzieło, język, tradycja, Kraków 1988.
- J. Sławiński, Miejsce interpretacji, Gdańsk 2001.
Teksty interpretacyjne:
- Czytamy utwory współczesne. Analizy, red. T. Kostkiewiczowa, I. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Warszawa 1967.
- Dramat polski. Interpretacje, red. J. Ciechowicz, Z. Majchrowski, t. 1, t. 2, Gdańsk 2001.
- Liryka polska. Interpretacje, red. J. Prokop, J. Sławiński, Gdańsk 2001.
- Nowela. Opowiadanie. Gawęda. Interpretacje małych form narracyjnych, red. K. Bartoszyński, M. Jasińska, S. Sawicki, Warszawa 1974 (lub wyd. nast.).
- Sztuka interpretacji, wybór i oprac. H. Markiewicz, t. 1, Wrocław 1971, t. 2, Wrocław 1973.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: