Psychologia różnic indywidualnych WF-ZPS-PI-1
TREŚCI PROGRAMOWE WYKŁADÓW
1.Wprowadzenie do psychologii różnic indywidualnych
Zarys historii psychologii różnic indywidualnych; pojęcie różnic indywidualnych i kategorie służące do ich opisu: cecha, wymiar, czynnik, styl i typ.
2. Koncepcje psychometryczne inteligencji (część 1): podstawowe pojęcia psychologii zdolności, koncepcja czynnika g, analiza czynnikowa jako metoda badań nad strukturą inteligencji.
3. Koncepcje psychometryczne inteligencji (część 2): koncepcje hierarchiczne; modele czynników równorzędnych; rozwój inteligencji w świetle koncepcji psychometrycznych.
4. "Nowe inteligencje"
koncepcje inteligencji społecznej i emocjonalnej.
5. Psychometryczna diagnoza inteligencji
typy zadań do pomiaru zdolności wyróżnianych w inteligencji ogólnej; testy jako narzędzia oparte na statystycznym układzie odniesienia; pojęcie standaryzacji; sposoby ujmowania wyników testowych; typy norm; problem sprawiedliwości kulturowej testów; krytyka testów; kierunki modyfikacji diagnozy testowej.
6. Biologiczne koncepcje inteligencji
rola szybkości neuronalnej i sprawności układu nerwowego; pomiar inteligencji za pomocą elementarnych zadań poznawczych; psychofizjologiczne korelaty inteligencji.
7. Poznawcze ujęcie inteligencji
inteligencja jako zdolność przetwarzania informacji; triarchiczna teoria inteligencji Sternberga; komponentowa analiza procesu rozwiązywania zadań poznawczych
8. Kolokwium zaliczeniowe.
TREŚCI PROGRAMOWE ĆWICZEŃ
1. Wprowadzenie w problematykę zajęć - etyczne i prawne aspekty stosowania testów i diagnozy psychologicznej.
2. Pomiar inteligencji płynnej przy użyciu Testu Matryc Ravena.
3. Pomiar inteligencji płynnej przy użyciu Testu Matryc Ravena c.d.
4. Pomiar inteligencji płynnej przy użyciu testów Cattella.
5. Pomiar inteligencji skrystalizowanej – prezentacja baterii APIS.
6. Pomiar inteligencji skrystalizowanej – analiza interindywidualna i
intraindywidualna wyników baterii APIS.
7. Specyfika pomiaru inteligencji u dzieci.
8. Kolokwium zaliczeniowe.
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
Wiedza:
student zna przedmiot i pojęcia psychologii różnic indywidualnych, zna dokonania głównych badaczy inteligencji oraz historyczne i współczesne koncepcje inteligencji, zna różne podejścia do diagnozy intelektu, ma wiedzę dotyczącą adaptacyjnego znaczenia zdolności, zna podstawowe testy inteligencji oraz rozumie etyczne i prawne aspekty stosowania testów
Umiejętności:
student potrafi poprawnie używać pojęć z zakresu psychologii różnic indywidualnych, potrafi ocenić wartość naukową opisywanych w literaturze badań dotyczących intelektu oraz wyciągać na ich podstawie ogólniejsze wnioski, potrafi zinterpretować wyniki testowe, potrafi integrować wyniki i dokonywać diagnozy intelektu, potrafi przekazywać informacje zwrotne o wynikach badania testowego
Kompetencje:
student wykazuje zrozumienie i tolerancję wobec różnorodności, ma świadomość odpowiedzialności za stawiane diagnozy i przekazywane informacje zwrotne, respektuje i szanuje prawa osób badanych oraz autorów i wydawców testów
ECTS:
udział w wykładzie: 24
udział w ćwiczeniach: 16
lektura tekstów: 40
przygotowanie do egzaminu: 30
przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń: 35
konsultacje: 5
SUMA GODZIN 150 [150 : 25 = 6]
Liczba ECTS: 6
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia (wykład):
Pozytywna ocena z egzaminu pisemnego obejmującego wiadomości przekazane na wykładach w semestrze zimowym i letnim oraz treści zawarte w literaturze przedmiotu
Warunki zaliczenia (ćwiczenia):
1) liczba nieobecności nieprzekraczająca dwóch (niezależnie od tego, czy są usprawiedliwione czy nie); 2) aktywny udział w zajęciach i przygotowanie do nich 3) przeprowadzenie badania dziecka testem inteligencji 4) zaliczenie testu.
KRYTERIA OCENIANIA:
Wiedza:
na ocenę 5 (bdb): student bardzo dobrze zna pojęcia psychologii różnic indywidualnych, dokonania głównych badaczy inteligencji oraz historyczne i współczesne koncepcje inteligencji, ma silnie ugruntowaną wiedzę dotyczącą adaptacyjnego znaczenia zdolności, bardzo dobrze zna różne podejścia do diagnozy intelektu, dysponuje szczegółową wiedzą o etyczno-prawnych aspektach pomiaru inteligencji
na ocenę 4 (db): student dobrze zna pojęcia psychologii różnic indywidualnych, dokonania głównych badaczy inteligencji oraz historyczne i współczesne koncepcje inteligencji, ma ugruntowaną wiedzę dotyczącą adaptacyjnego znaczenia zdolności,dobrze zna różne podejścia do diagnozy intelektu, dysponuje wiedzą o etyczno-prawnych aspektach pomiaru inteligencji
na ocenę 3 (dst): student zna tylko niektóre pojęcia psychologii różnic indywidualnych, dokonania głównych badaczy inteligencji oraz historyczne i współczesne koncepcje inteligencji, ma ograniczoną wiedzę dotyczącą adaptacyjnego znaczenia zdolności, słabo zna różne podejścia do diagnozy intelektu, dysponuje ograniczoną wiedzą o etyczno-prawnych aspektach pomiaru inteligencji
na ocenę 2 (ndst): student nie zna nawet podstawowych pojęć psychologii różnic indywidualnych, koncepcji intelektu oraz typów podejścia do pomiaru zdolności, nie dysponuje wiedzą o aspektach etyczno-prawnych aspektach pomiaru inteligencji
Umiejętności:
na ocenę 5 (bdb): bezbłędnie operuje pojęciami z zakresu psychologii różnic indywidualnych, potrafi ocenić wartość naukową opisywanych w literaturze badań inteligencji oraz wyciągać na ich podstawie samodzielne wnioski, bardzo dobrze odnosi wiedzę o adaptacyjnej roli inteligencji do diagnozowania i przewidywania funkcjonowania człowieka
na ocenę 4 (db): na ogół poprawnie operuje pojęciami z zakresu psychologii różnic indywidualnych, potrafi ocenić wartość naukową większości opisywanych w literaturze badań inteligencji oraz wyciągać na ich podstawie ogólniejsze wnioski, dobrze wykorzystuje wiedzę o adaptacyjnym znaczeniu inteligencji do diagnozowania i przewidywania funkcjonowania człowieka
na ocenę 3 (dst): słabo operuje pojęciami z zakresu psychologii różnic indywidualnych, ma trudności z oceną wartości naukowej opisywanych w literaturze badań inteligencji oraz wyciąganiem na ich podstawie ogólniejszych wniosków, słabo wykorzystuje wiedzę o adaptacyjnej roli inteligencji do diagnozowania i przewidywania funkcjonowania człowieka
na ocenę 2 (ndst): nie potrafi posługiwać się pojęciami z zakresu psychologii różnic indywidualnych, nie umie ocenić wartości naukowej opisywanych w literaturze badań inteligencji oraz wyciągać na ich podstawie ogólniejszych wniosków, nie wykorzystuje wiedzy o adaptacyjnej roli inteligencji do diagnozowania i przewidywania funkcjonowania człowieka
Kompetencje:
oceniany jest stopień zrozumienia i tolerancji wobec różnorodności między ludźmi w zakresie intelektu oraz wrażliwość na kwestie etyczno-prawne związane z diagnozą zdolności
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
LITERATURA DO WYKŁADU
Obowiązkowa:
Matczak, A. (1994). Diagnoza intelektu. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
Strelau, J. (2014). Różnice indywidualne. Historia-determinanty-zastosowania (rozdz. 1-8, 19,20). Warszawa:Scholar.
Dodatkowa:
Anastasi, A., Urbina, S. (1999). Testy psychologiczne (rozdz. 1, 2, 3, 11, 12, 18). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Gardner, H., Kornhaber, M. L., Wake, W. K. (2001). Inteligencja. Wielorakie perspektywy. Warszawa; WSiP.
Nęcka, E. (2003). Inteligencja. Geneza-Struktura-Funkcje. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Strelau, J. (2002). Psychologia różnic indywidualnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Strelau, J. (2007), (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 2, rozdz. 37, 39). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
LITERATURA DO ĆWICZEŃ
1. Anastasi, A., Urbina. S. (1999). Testy psychologiczne (rozdz. 4, 5). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
2. Jaworowska, A. (2004). Dostęp do testów psychologicznych i kompetencje zawodowe ich użytkowników. W: J. Brzeziński, M. Toeplitz-Winiewska (red.), Etyczne dylematy psychologii. Warszawa: Academica.
3. Jaworowska, A., Szustrowa, T. (1991). Podręcznik do Testu Matryc Ravena. Wersja Standard. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
4. Jaworowska, A., Szustrowa, T. (1992). Podręcznik do Testu Matryc Ravena. Wersja dla Zaawansowanych. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
5. Matczak, A., Jaworowska, A., Ciechanowicz, A., Stańczak, J. (2006). Bateria testów APIS-Z. Podręcznik (wyd. 2). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
6. Matczak, A., Martowska, K. (2013). Neutralny Kulturowo Test Inteligencji - wersja 3 Raymonda B. Cattella i Alberty K.S. Cattell. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
7. Standardy do testów stosowanych w psychologii i pedagogice. (2007). Gdańsk: GWP.
8. Wytyczne Międzynarodowej Komisji Ds. Testów. www.practest.com.pl
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: