Psychologia stresu 1 (na specjalności Psychologia pracy i stresu) WF-PS-PTRC1

Założenia i cele:
Zapoznanie słuchaczy z poglądami na temat genezy stresu, reakcji na stres i sposobami radzenia sobie z nim. Wiedza ta jest niezwykle przydatna psychologom, których zawód uznawany jest jako "zawód zaufania społecznego", przede wszystkim w wymiarze wsparcia w sytuacjach stresowych. Przyswojenie wiedzy na temat strategii radzenia sobie ze stresem oraz opanowanie niektórych technik relaksacyjnych może mieć także duże znaczenie psychoprofilaktyczne, zmniejszające ryzyko chorób cywilizacyjnych.
Forma zaliczenia: zaliczenie bez oceny
Warunki zaliczenia: uczestnictwo w wykładzie i ćwiczeniach
Treści programowe:
Blok tematyczny: Koncepcje stresu
1. Rys historyczny.
2-3. Biologiczne koncepcje stresu: teoria homeostazy, teoria stresu Selye'go.
4-6.Koncepcje psychologiczne stresu: koncepcje psychosomatyczne, teorie lęku (psychoanalityczne, behawiorystyczne, egzystencjalne, poznawcze), teoria frustracji, teorie stresu psychologicznego (teoria napięcia emocjonalnego Janisa, teoria percepcji zagrożenia Appleya, teoria oceny poznawczej zagrożenia Lazarusa, fenomenologiczno-cybernetyczna teoria stresu Aptera, teoria sytuacji trudnych Tomaszewskiego, informacyjno-regulacyjna teoria stresu Reykowskiego, rozwojowa teoria sytuacji trudnych Tyszkowej, chronohabilistyczna teoria stresu J.F.Terelaka.
Blok tematyczny: Charakterystyka źródeł stresu
7-8. Fizyczne czynniki stresu: czynniki klimatyczne (wilgotność i temperatura), hałas, wibracje, oświetlenie, promieniowanie jonizujące, promieniowanie mikrofalowe, hipoksja, przyspieszenia, nieważkość.
9-10.Chronobiologiczne czynniki stresu: rytmy biologiczne, rytm okołodobowy, rytm okołodobowy a zdolność do pracy, stres nagłej zmiany czasu.
11-13.Psychologiczne czynniki stresu: zakłócenia jako źródło stresu, zagrożenia jako źródło stresu, przeciążenie jako źródło stresu, deprywacja jako źródło stresu (eksperymentalne sytuacje deprywacji- izolacji, naturalne sytuacje deprywacji [osamotnienie, deprywowane środowiska wychowawcze, izolacja szpitalna], deprywacja i izolacja przymusowa [obozy koncentracyjne, obozy jenieckie, zakłady penitencjarne], deprywacja- izolacja przypadkowa [katastrofy górnicze, "penthouse", schrony], deprywacja - izolacja zadaniowa [ekspedycje speleologiczne i wyprawy wysokogórskie, statki dalekomorskie, okręty podwodne i kapsuły podmorskie, ekspedycje polarne, statki kosmiczne i stacje orbitalne].
14-15.Socjologiczne czynniki stresu: struktura grupy jako źródło stresu (cel grupy, normy grupowe, struktura grupy), stres organizacyjny.