Psychologia ogólna: procesy poznawcze B WF-PS-PP_B
Metody oceny:
Wykład.
Egzamin pisemny (pytania testowe i/lub otwarte). Obowiązuje materiał przedstawiany na wykładach oraz wskazane lektury. Zalecana jest obecność na wykładach i korzystanie z materiałów umieszczonych w e-learningu.
Ćwiczenia.
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność na zajęciach (nie więcej niż 2 nieusprawiedliwione nieobecności) oraz uzyskanie odpowiedniej liczby punktów z różnych prac przewidzianych na zajęcia. Do prac tych należą:
a) przedstawienie artykułu empirycznego z czasopisma krajowego lub zagranicznego świadczące o pełnym zrozumieniu tekstu (sprawdzian pisemny);
b) znajomość zagadnień omawianych na zajęciach (sprawdzian w formie testu z pytaniami otwartymi);
c) przygotowanie wspólnie z kolegami referatu (prezentacja na zajęciach);
d) nadobowiązkowe aktywności (np. udział w eksperymencie, prezentacja wybranej metody diagnostycznej lub badawczej itp.)
Treści programowe:
1. Struktura procesu myślenia. Rodzaje rozumowania. Spór o racjonalność myślenia człowieka. Model rozumienia tekstu van Dijka i Kintscha. Rozumowanie dedukcyjne w ujęciu P. Johnson-Lairda.
2. Rozwiązywanie problemów. Rodzaje sytuacji problemowych, fazy rozwiązywania problemów. Myślenie twórcze. Badanie przebiegu procesów rozwiązywania problemów - analiza protokołów werbalnych.
3. Historia badań nad pamięcią. Klasyczne badania pamięci. Krzywe uczenia się. Interferencja retroaktywna i proaktywna.
4. Metody badania pamięci. Wykorzystanie teorii detekcji sygnału w badaniu pamięci. Teorie "wysokich progów".
5. Teorie pamięci operacyjnej. Badania Petersonów nad rolą powtarzania. Metody badania zakresu pamięci krótkotrwałej. Efekt „przyrostka”.
6. Rola organizacji w odtwarzaniu. Rola wskazówek kontekstowych. Zasada specyficzności kodowania Tulvinga. Hypermnezja. Efekt generowania.
7. Teorie systemów pamięci a teorie procesów. Poziomy przetwarzania według Craika i Lockharta. Teorie podwójnego procesu, procedura rozszczepienia procesu L. Jacoby'ego.
8. Pamięć i poznanie utajone. Uczenie się mimowolne na przykładzie uczenie się tzw. "sztucznej gramatyki". Badania nad efektem poprzedzania. Efekt "samej ekspozycji".
9. Badania "fałszywych wspomnień". Procedura DRM.
10. Teorie schematów. Koncepcja pamięci dynamicznej R. Schanka.
11. Pamięć autobiograficzna. Efekt odnoszenia do siebie. Metody badania pamięci autobiograficznej. Problem tzw. amnezji dziecięcej.
12. Metapamięć. Trafność sądów o wyuczeniu. Monitorowanie źródła informacji.
13. Zaburzenia pamięci. Skale badania pamięci w praktyce klinicznej.
14. Zastosowania psychologii poznawczej w psychiatrii.
15. Podsumowanie - kierunki rozwoju psychologii poznawczej.
Obowiązkowy poprzednik
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
Wiedza - student zna główne nurty i paradygmaty badawcze psychologii poznawczej; jest w stanie szczegółowo analizować procesy poznawcze (szczególnie pamięci i uczenia się) i interpretować wyniki badań z różnych perspektyw teoretycznych.
Umiejętności - student jest w stanie dobrać odpowiednie techniki badania procesów poznawczych; czyta i rozumie teksty artykułów empirycznych; umie wyszukać i wyselekcjonować źródła, które posłużą mu do wzbogacania swojej wiedzy i umiejętności.
Kompetencje - rozumie potrzebę rzetelnego i zgodnego z regułami metodologii zbierania danych empirycznych. Zachowuje krytycyzm wobec koncepcji, które nie są uzasadnione badaniami empirycznymi, jak również ma świadomość ograniczeń badawczych psychologii poznawczej.
ECTS:
udział w wykładzie: 15
udział w ćwiczeniach: 30
przygotowanie referatu: 10
przygotowanie do egzaminu: 45
przygotowanie do sprawdzianów z ćwiczeń: 20
Suma godzin: 120 [120:30=4]
LICZBA ECTS: 4
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Obowiązkowa:
1. Maruszewski T. Psychologia poznania. Umysł i świat. GWP, Gdańsk 2011. (Rozdziały: 4 pamięć, 5 proc. pamięciowe, 6. pam. autobiogr., 8. pojęcia)
2. Draaisma D. Machina metafor. Historia pamięci. Wydawnictwo Aletheia, Warszawa, 2009.
Uzupełniająca:
Lewicka, M. (1993). Aktor czy obserwator. Psychologiczne mechanizmy odchyleń od racjonalności w myśleniu potocznym. Warszawa-Olsztyn: PTP.
Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości. Gdańsk: GWP.
Anderson, J. R. (1998). Uczenie się i pamięć. Integracja zagadnień. Warszawa: WSiP.
Czerniawska, E. red. (2005). Pamięć: zjawiska zwykłe i niezwykłe. Warszawa: WSiP.
Jagodzińska, M. (2008). Psychologia Pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Wyd. Helion.
Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B.: Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN i ACADEMICA, 2006. (R. 4, 5, 6, 10, 11, 12) Niedźwieńska, A. (2013). Pamięć prospektywna. Wyd. SEDNO.
Orzechowski J. (2012). Magiczna liczba jeden. Wyd. UJ.
Schacter, D. (2003). Siedem grzechów pamięci. Jak zapominamy i zapamiętujemy. Warszawa: PIW.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: