Psychologia ogólna: osobowość 2 WF-PS-PO2
Pełny opis przedmiotu
Metody oceny:pisemny egzamin testowy z materiału prezentowanego na wykładach oraz uzupełnionego poprzez studiowanie literatury. Przedmiot właściwy dla III roku studiów- stąd nie mogą zaliczać go osoby z niższych lat studiów.
Treści programowe
Korzenie i tradycje w badawcze psychologii osobowości; wkład klasycznej psychologii do współczesnych teorii osobowości(tradycje badawcze, okresy).
Kontrowersje wokół psychologii osobowości.Wiedza potoczna a wiedza naukowa o osobowości; Przyrodniczy i humanistyczny model interpretacji osobowości; Kryteria teorii osobowości; Teoria osobowości jako ogólna teoria zachowania; O metodach stosowanych w psychologii osobowości; Perspektywy analizy teorii osobowości
Podmiot i jego właściwości – teorie cech. Podstawowe sposoby i strategie interpretacji cech we współczesnej psychologii; Konstytucjonalne teorie osobowości; Cechy jako realnie istniejące struktury neuropsychiczne; (cechy jako właściwości adaptacyjne w propozycji R.Cloningera; czynnikowa teoria osobowości H.J.Eysencka;; neurofizjologiczne podstawy ekstrawersji i neurotyzmu – kontrowersje i rozwiązania; humanistyczne podejście G.Allporta
Człowiek jako podmiot i jego właściwości - leksykalno – statystyczne podejście do interpretacji cech osobowości. Czynnikowa teoria cech R.Cattella; Wielka Piątka; cechy jako właściwości interpersonalne; cechy jako konstrukcje społeczne
Kontrowersje wokół teorii cech – sytuacjonizm a teorie cech. Sposoby rozwiązania dylematu sytuacja – cecha - w obronie teorii cech; relacja podmiot- sytuacja – sięgając ku przeszłości (podejście Dollarda i Millera, teoria Skinnera); interpretacja relacji podmiot – sytuacja w teorii pola K.Lewina Interakcyjne modele cech – ogólne współczesne trendy interpretacji - modele oparte na społecznym uczeniu i procesach regulacji.
Podmiot kształtowany w procesie adaptacji – od natury biologicznej ku naturze kreowanej przez kulturę 1. Proces adaptacji jako podstawa rozwoju osobowości (współczesne trendy interpretacyjne; społeczno – analityczna interpretacja osobowości według R.Hogana. Kultura i jej znaczenie – teorie kulturowe osobowości (kultura a osobowość w interpretacji szkoły wzorców kulturowych). Współczesne kierunki badań nad relacją kultura – osobowość(uwarunkowanie środowiskowo- kulturowe a osobowość; problem akulturacji a rozwój osobowości; transmisja kulturowa jako czynnik kreujący osobowość; Uniwersalia kulturowe a osobowość)
Ewolucja podstawą osobowości.
Podmiot i jego potrzeby naturalne w interakcji – psychoanaliza S.Freuda Podmiot i kultura wpisana w naturę a indywidualna linia rozwoju – C.G.Jung
Podmiot i jego potrzeby a formy adaptacji do społeczności i kultury Kultura a potrzeby podmiotu– perspektywa psychoanalityczna E.Fromma; propozycja H.S.Sullivana; propozycja K.Horney; człowiek i jego dążenie do twórczej adaptacji – podstawy teorii A.Adlera. Uwagi o teoriach relacji z obiektem
Człowiek jako podmiot w procesie adaptacji i rozwoju własnego potencjału – ku odkrywaniu własnej tożsamości. Psychologia ego; teoria psychospołecznego rozwoju ego E.H.Eriksona; kontynuatorzy myśli eriksonowskiej; dążenie do spełnienia jako cel rozwoju w ujęciu Ch.Buhler
Człowiek jako podmiot działający i samoregulujący - aktywistyczno–regulacyjne teorie osobowości.Ogólne podstawy teorii aktywistyczno – regulacyjnych (teoria Leontjewa). Teorie polskich psychologów- osobowość w interpretacji S.Gerstmana; propozycja T.Mądrzyckiego; regulacyjna Teoria Osobowości J.Reykowskiego; osobowość jako organizacja informacji w interpretacji W.Łukaszewskiego; zadania podstawą rozwoju osobowości w interpretacji K.Obuchowskiego. Główne współczesne problemy aktywistycznej interpretacji
Od spełnienia potrzeb i doświadczania siebie ku tworzeniu własnej tożsamości (Murray, narracyjne teorie). Teorie organicystyczne, egzystencjalne.
Obowiązkowy poprzednik
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Efekty kształcenia
Wiedza:
EK_1 - Student rozumie specyfikę psychologii osobowości i wie na czym polegają różnice pomiędzy tradycjami badawczymi w psychologii osobowości
EK_2 - Student posiada wiedzę na temat różnych koncepcji i teorii osobowości (ich wartości i słabości), umie je rozróżnić i identyfikować
EK_3 - Student rozumie znaczenie czynników biologicznych i kulturowo-środowiskowych w kształtowaniu osobowości
EK_4 - Student identyfikuje i rozróżnia podstawowe techniki badania osobowości, zna ich specyfikę teoretyczną i praktyczną; rozumie relacje pomiędzy odmiennością metod badania osobowości a odmiennością teorii osobowości
Umiejętności:
EK_5 - Student potrafi wyjaśnić na czym polegają różnice w zakresie interpretacji osobowości pomiędzy odmiennymi szkołami, teoriami, koncepcjami
EK_6 - Student potrafi posługiwać się technikami pomiaru osobowości, interpretować wyniki
EK_7 - Student potrafi skonfrontować i zintegrować wiedzę o osobowości jednostki zdobytą z różnych źródeł
EK_8 - Student samodzielnie interpretuje osobowość z perspektywy poznanych teorii osobowości
Kompetencje
EK_9 - Student ma świadomość konieczności uwzględniania przy doborze metod badania badania osobowości specyfiki potrzeb diagnostycznych oraz społeczno-etycznego kontekstu badania
EK_10 - Student zdaje sobie sprawę z ograniczeń możliwości poznania złożoności osobowości człowieka
ECTS [1 ECTS = 30(25) godz.]:
udział w wykładzie: 30 godz.
udział w ćwiczeniach: 30 godz.
przygotowanie do ćwiczeń: 10 godz.
przygotowanie pracy zaliczeniowej: 10 godz.
przygotowanie do kolokwium i egzaminu: 40 godz.
suma godzin: 120 [120/30(25)=4]
liczba ECTS: 4
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Gasiul, H. (2006). Psychologia osobowości. Nurty teorie koncepcje. Warszawa: Diffin
Literatura pomocnicza:
Ashcraft, D. (2001). Teorie osobowości. Studia przypadków. Warszawa: PWN.
Gałdowa, A. (red.) (1999). Klasyczne i współczesne koncepcje osobowości. Kraków, UJ.
Hall, C.S., Lindzey, G., Campbell, J.B. (2004). Teorie osobowości. Warszawa: PWN.
Oleś, P. K. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: WN Scholar.
Pervin, L.A., John, O.P. (2002). Osobowość. Teoria i badania. Kraków: UJ.
Siek, S. (1983). Wybrane metody badania osobowości. Warszawa, ATK.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: