Psychologia wychowawcza WF-PS-N-PWY

Wiedza:
1) definiuje podstawowe pojęcia z zakresu psychologii wychowania
2) wyjaśnia mechanizmy wpływu wychowawczego, odwołując się do podstawowych koncepcji psychologicznych
3) wskazuje aspekty środowiska rodzinnego ważne dla rozwoju dziecka
4) opisuje typologie postaw i stylów wychowawczych rodziców i nauczycieli
5) wyjaśnia poznawcze wyznaczniki zachowań nauczycieli
6) wymienia środowiskowe i podmiotowe czynniki warunkujące funkcjonowanie szkolne ucznia
7) wskazuje rodzaje i przyczyny trudności wychowawczych
8) charakteryzuje techniki diagnostyczne używane przy badaniu środowiska wychowawczego

Umiejętności:
1) wykorzystuje wiedzę o mechanizmach wpływu wychowawczego do wyjaśniania konkretnych zachowań dzieci i młodzieży
2) stosuje narzędzia psychologiczne do diagnozy środowiska wychowawczego i interpretuje wyniki badań
3) planuje oddziaływania wychowawcze
4) ma podstawowe umiejętności w zakresie niesienia pomocy psychologicznej

Kompetencje (postawy):
1) ma świadomość możliwości i potrzeby ingerencji wychowawczej
2) szanuje podmiotowość dzieci i wychowawców
3) pojmuje ideę harmonii między rozwojem jednostki i jej socjalizacją jako dwoma głównymi celami wychowania

ECTS: 5
udział w wykładzie - 30
udział w ćwiczeniach - 30
lektura tekstów - 14
przygotowanie do egzaminu - 25
przygotowanie pracy zaliczeniowej i kolokwium z ćwiczeń- 25
konsultacje - 1
RAZEM 150 [125:25=5]

WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU

Warunki zaliczenia wykładu: pomyślne zdanie egzaminu – obowiązuje materiał przedstawiony na wykładzie, uzupełniony danymi z lektur obowiązkowych i literatury dodatkowej.

Warunki zaliczenia ćwiczeń: Obecność na zajęciach (możliwe trzy nieobecności), przygotowanie i aktywne uczestnictwo w nich, terminowe oddanie pracy pisemnej i jej pozytywna ocena, pozytywna ocena z kolokwium zaliczeniowego
Na ocenę końcową z ćwiczeń składa się:
- ocena z kolokwium – 2/3 oceny końcowej (max. 4,0)
- aktywność podczas zajęć i przygotowanie do nich (aktywny udział w dyskusjach, burzach mózgu, zadaniach, projektach badawczych, itp.) – 1/3 oceny końcowej (max. + 1,0)
- warunkiem pozytywnej oceny z zajęć jest też zaliczenie pracy pisemnej (oceniana prawidłowość przeprowadzenia badania dziecka, obliczenia i interpretacji wyników oraz sformułowanych zaleceń wychowawczych) oddanej w wyznaczonym terminie.

METODY OCENIANIA

Wykład: weryfikacja efektów w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji poprzez egzamin pisemny

Ćwiczenia:
- ocenianie ciągłe
- ocena pracy pisemnej przygotowanej na podstawie wykonanego ćwiczenia diagnostycznego (diagnoza środowiska wychowawczego i jego wpływu na rozwój dziecka)
- ocena kolokwium zaliczeniowego

KRYTERIA OCENIANIA - WYKŁAD:
Wiedza:
- na ocenę 5 (bdb): w wysokim stopniu opanował wiedzę zdefiniowaną w programie w punkcie "efekty kształcenia" i bardzo dobrze ją rozumie, bardzo dobrze zna i rozumie badania empiryczne argumentujące poznane prawidłowości.
- na ocenę 4 (db): dobrze opanował wiedzę zdefiniowaną w programie w punkcie "efekty kształcenia" i dobrze ją rozumie, zna niektóre badania empiryczne argumentujące poznane prawidłowości.
- na ocenę 3 (dst): w wystarczającym stopniu (w ponad 50%) opanował wiedzę zdefiniowaną w programie w punkcie "efekty kształcenia" i rozumie ją fragmentarycznie, potrafi przytoczyć niektóre badania empiryczne argumentujące poznane prawidłowości.
- na ocenę 2 (ndst): nie opanował w wystarczającym stopniu wiedzy zdefiniowanej w programie w punkcie "efekty kształcenia".
Umiejętności:
- na ocenę 5 (bdb): bardzo dobrze radzi sobie z dokonywaniem analizy porównawczej różnych koncepcji wychowawczych, typologii i stylów oddziaływania, interpretacją wyników konkretnych badań z zakresu psychologii wychowawczej, planowaniem sposobów oddziaływań wychowawczych wykorzystujących poznane prawidłowości.
- na ocenę 4 (db): potrafi dokonać analizy porównawczej różnych koncepcji wychowawczych, typologii i stylów oddziaływania, zinterpretować wyniki konkretnych badań z zakresu psychologii wychowawczej, zaplanować sposób oddziaływania wychowawczego wykorzystujący poznane prawidłowości.
- na ocenę 3 (dst): wykonując zadania wymagające analizy porównawczej, w znacznym stopniu poprzestaje jedynie na opisie, formułuje powierzchowne interpretacje.
na ocenę 2 (ndst): nie potrafi dokonywać porównań, nie radzi sobie z interpretacją, nie potrafi wykorzystywać poznanej wiedzy do planowania oddziaływań.
Kompetencje (postawy):
Oceniana jest dojrzałość refleksji w kwestii równowagi między potrzebą ingerencji wychowawczej a szacunkiem dla podmiotowości człowieka

KRYTERIA OCENIANIA - ĆWICZENIA:
Wiedza:
na ocenę 5 (bdb): student bardzo dobrze opanował wiedzę na temat sposobów diagnozy środowiska wychowawczego; bardzo dobrze zna testy i kwestionariusze używane przy badaniu środowiska wychowawczego oraz ich teoretyczne podstawy
na ocenę 4 (db): student dobrze opanował wiedzę na temat sposobów diagnozy środowiska wychowawczego; dobrze zna testy i kwestionariusze używane przy badaniu środowiska wychowawczego oraz ich teoretyczne podstawy
na ocenę 3 (dst): student w wystarczającym stopniu opanował wiedzę na temat sposobów diagnozy środowiska wychowawczego; zna najważniejsze testy i kwestionariusze używane przy badaniu środowiska wychowawczego oraz ich teoretyczne podstawy
na ocenę 2 (ndst.) – student nie ma wystarczającej wiedzy na temat technik diagnostycznych używanych przy badaniu środowiska wychowawczego i/lub nie zna ich teoretycznych podstaw
Umiejętności:
na ocenę 5 (bdb): student umie wykorzystać poznane narzędzia badawcze w praktyce; potrafi dokonać syntezy danych uzyskanych przy użyciu różnych narzędzi badawczych; sprawnie interpretuje uzyskane przy ich użyciu wyniki i potrafi je odnieść zarówno do wiedzy pozatestowej o badanym podmiocie i jego środowisku wychowawczym, jak i do danych dostępnych w literaturze przedmiotu; na podstawie uzyskanych wyników potrafi wyciągnąć wnioski na temat zależności pomiędzy rozwojem i funkcjonowaniem wychowanka a właściwościami jego środowiska oraz wskazać rodzaje i przyczyny potencjalnych trudności; potrafi określić i zaplanować różne sposoby pomocy psychologicznej dla wychowanka i jego środowiska wychowawczego
na ocenę 4 (db): student umie wykorzystać poznane narzędzia badawcze w praktyce; potrafi dokonać syntezy danych uzyskanych przy użyciu różnych narzędzi badawczych; poprawnie interpretuje uzyskane przy ich użyciu wyniki lecz w niewielkim stopniu odnosi je zarówno do wiedzy pozatestowej o badanym podmiocie i jego środowisku wychowawczym, jak i do danych dostępnych w literaturze przedmiotu; rozumie zależności pomiędzy rozwojem i funkcjonowaniem wychowanka a właściwościami jego środowiska lecz ma trudności z rozpatrywaniem w tym kontekście wyników przeprowadzonych badań; potrafi wskazać niektóre rodzaje i przyczyny potencjalnych trudności w funkcjonowaniu środowiska wychowawczego; potrafi określić i zaplanować przynajmniej jeden sposób pomocy psychologicznej dla wychowanka i jego najbliższego otoczenia
na ocenę 3 (dst): student umie poprawnie wykorzystać narzędzia badawcze w praktyce; potrafi dokonać syntezy danych uzyskanych przy użyciu różnych narzędzi badawczych lecz jest ona dość powierzchowna; w interpretacji uzyskanych wyników poprzestaje na opisie, nie odnosząc ich do wiedzy pozatestowej o badanym podmiocie i jego środowisku wychowawczym oraz do danych dostępnych w literaturze przedmiotu; rozumie podstawowe zależności pomiędzy rozwojem i funkcjonowaniem wychowanka a właściwościami jego środowiska lecz ma trudności z rozpatrywaniem w tym kontekście wyników przeprowadzonych badań; potrafi wskazać obszary problemowe w funkcjonowaniu środowiska wychowawczego lecz nie określa ich przyczyn i nie proponuje prawidłowych sposobów pomocy psychologicznej
na ocenę 2 (ndst.) – student nie potrafi poprawnie zastosować w praktyce omawianych w ramach zajęć testów i kwestionariuszy oraz interpretować ich wyników; popełnia błędy przy obliczaniu wyników
Kompetencje:
oceniana będzie wrażliwość studenta na kwestie etyczne związane z działalnością praktyczną (diagnoza, pomoc psychologiczna) psychologa wychowawczego oraz jego dbałość o zachowywanie standardów stosowania narzędzi badawczych (testów i kwestionariuszy) w diagnozie środowiska wychowawczego, a także jego motywacja do samodzielnego poszerzania wiedzy z zakresu psychologii wychowawczej i prowadzenia badań w tej dziedzinie.

nie dotyczy

LITERATURA DO WYKŁADU:
Literatura obowiązkowa
Brzezińska, A. (2000). Psychologia wychowania. W: J. Strelau (red.), Psychologia (t. 3, s. 227-257). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Gurycka, A. (1980). Struktura i dynamika procesu wychowawczego (R. 1, str. 62-80). Warszawa: PWN.
Przetacznik-Gierowska, M., Włodarski, Z. (1998). Psychologia wychowawcza (R. 1-6, 8-12, 20-23, 26, 29, 30, 35). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Literatura dodatkowa
Grochowska, A. (1993). Wybrane metody badania postaw rodzicielskich. W: S. Siek (red.), Wybrane metody badania osobowości. Warszawa: Wydawnictwa ATK.
Gurycka, A. (1990). Błąd w wychowaniu. Warszawa: WSiP.
Plopa, M. (2007). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls".
Babiuch, M. (1990). Oczekiwania nauczycieli a osiągnięcia szkolne uczniów. Kwartalnik Pedagogiczny, 2, 97-100.
Turska, D., Bernacka, R. E. (2008). Lekcje matematyki - czy mają płeć? Psychologia, Edukacja i Społeczeństwo, 5 (1-2), 77-88.
Włodarski, Z., Matczak, A. (1998). Wprowadzenie do psychologii (R. 1, 3, 12, 14). Warszawa: WSiP.

LITERATURA DO ĆWICZEŃ
Anastasi, A., Urbina, S. (1999). Testy psychologiczne (rozdz. 4 i 5). Warszawa: PTP.
Dembo M., H. (1997). Stosowana psychologia wychowawcza. Warszawa: WSiP.
Frydrychowicz, A. (1996). Rysunek rodziny. Projekcyjna metoda badania stosunków rodzinnych. Warszawa: CMPP-P.
Grochowska, A. (1993). Wybrane metody badania postaw rodzicielskich. W: S. Siek (red.), Wybrane metody badania osobowości. Warszawa: Wydawnictwa ATK.
Jaworowska, A., Matczak, A. (1998). Test Niedokończonych Zdań Rottera (RISB). Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Lewandowska-Walter, A., Błażek, M. Test Relacji Rodzinnych TRR. Gdańsk: Pracownia Testów Psychologicznych i Pedagogicznych.
Margasiński, A. (2009). Skale Oceny Rodziny SOR. Polska adaptacja FACES IV – Flexibility and Cohesion Evaluation Scales Davida H. Olsona. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Plopa, M. (2008). Kwestionariusz Postaw Rodziców (KPR-Roc). Podręcznik. Warszawa: Vizja Press&IT.
Plopa, M. (2008). Skala Postaw Rodzicielskich (SPR). Podręcznik. Warszawa: Vizja Press&IT.
Plopa, M. (2008). Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Przetacznik-Gierowska, M., Włodarski, Z. (2002). Psychologia wychowawcza. T.2. (rozdziały 26, 29, 30). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rohner, R. P., Khaleque, A. (2010). Testing central postulates of parental acceptance - rejection theory (PARTheory): A meta-analysis of cross-cultural studies. Journal of Family Theory and Review, 3, 73-87.
Stemplewska-Żakowicz, K. (red.), (1998). Nowe spojrzenie na Test Zdań Niedokończonych J. Rottera. Interpretacja jakościowa. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Strelau, J. (2007). Psychologia. T. 1. (rozdz. 12). Gdańsk: GWP.

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

• Psychologia - studia jednolite magisterskie stacjonarne

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu WF-PS-N-PWY w USOSweb