Psychologia ogólna: osobowość 1 WF-PS-N-PO1
1. Korzenie i tradycje w badawcze psychologii osobowości. Wkład klasycznej psychologii do współczesnych teorii osobowości. Współczesny kształt psychologii osobowości (tradycje badawcze, okresy)
2. Kontrowersje wokół psychologii osobowości. Wiedza potoczna a wiedza naukowa o osobowości; Przyrodniczy i humanistyczny model interpretacji osobowości;
3. Kryteria teorii osobowości; teoria osobowości jako ogólna teoria zachowania; O metodach stosowanych w psychologii osobowości;
Perspektywy analizy teorii osobowości
4. Podmiot i jego właściwości – teorie cech. Podstawowe sposoby i strategie interpretacji cech we współczesnej psychologii;
5. Konstytucjonalne teorie osobowości; cechy jako realnie istniejące struktury neuropsychiczne; (cechy jako właściwości adaptacyjne w propozycji R.Cloningera; czynnikowa teoria osobowości H.J.Eysencka;; neurofizjologiczne podstawy ekstrawersji i neurotyzmu – kontrowersje i rozwiązania; humanistyczne podejście G.Allporta
6. Człowiek jako podmiot i jego właściwości - leksykalno – statystyczne podejście do interpretacji cech osobowości;Czynnikowa teoria cech R.Cattella; Wielka Piątka jako efekt analiz leksykalno- statystycznych; cechy jako właściwości interpersonalne; cechy jako konstrukcje społeczne
7. Kontrowersje wokół teorii cech – sytuacjonizm a teorie cech; sposoby rozwiązania dylematu sytuacja – cecha - w obronie teorii cech.
8. Relacja podmiot- sytuacja – sięgając ku przeszłości (podejście Dollarda i Millera, teoria Skinnera); interpretacja relacji podmiot – sytuacja w teorii pola K.Lewina
9. Interakcyjne modele cech – ogólne współczesne trendy interpretacji - modele oparte na społecznym uczeniu i procesach regulacji
(propozycja J.Rottera ,podejście interakcyjne A.Bandury, osobowość w interpretacji W.Mischela)
10. Podmiot kształtowany w procesie adaptacji – od natury biologicznej ku naturze kreowanej przez kulturę; adaptacja jako podstawa rozwoju osobowości (współczesne trendy interpretacyjne; społeczno – analityczna interpretacja osobowości według R.Hogana, T.Millona)
11. Kultura i jej znaczenie – teorie kulturowe osobowości (kultura a osobowość w interpretacji szkoły wzorców kulturowych). Współczesne kierunki badań nad relacją kultura – osobowość (uwarunkowanie środowiskowo- kulturowe a osobowość; problem akulturacji a rozwój osobowości; transmisja kulturowa jako czynnik kreujący osobowość; uniwersalia kulturowe a osobowość)
12. Ewolucja podstawą osobowości Podmiot i jego potrzeby naturalne w interakcji – psychoanaliza S.Freuda
13. Podmiot i kultura wpisana w naturę a indywidualna linia rozwoju – C.G.Jung
14. Podmiot i jego potrzeby a formy adaptacji do społeczności i kultury; kultura a potrzeby podmiotu– perspektywa psychoanalityczna E.Fromma; propozycja H.S.Sullivana; propozycja K.Horney; człowiek i jego dążenie do twórczej adaptacji – podstawy teorii A.Adlera.
15. Teorie relacji z obiektem
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
EK_1 - Student rozumie specyfikę psychologii osobowości i wie na czym polegają różnice pomiędzy tradycjami badawczymi w psychologii osobowości
EK_2 - Student posiada wiedzę na temat różnych koncepcji i teorii osobowości (ich wartości i słabości), umie je rozróżnić i identyfikować
EK_3 - Student rozumie znaczenie czynników biologicznych i kulturowo-środowiskowych w kształtowaniu osobowości
EK_4 - Student identyfikuje i rozróżnia podstawowe techniki badania osobowości, zna ich specyfikę teoretyczną i praktyczną; rozumie relacje pomiędzy odmiennością metod badania osobowości a odmiennością teorii osobowości
Umiejętności:
EK_5 - Student potrafi wyjaśnić na czym polegają różnice w zakresie interpretacji osobowości pomiędzy odmiennymi szkołami, teoriami, koncepcjami
EK_6 - Student potrafi posługiwać się technikami pomiaru osobowości, interpretować wyniki
EK_7 - Student potrafi skonfrontować i zintegrować wiedzę o osobowości jednostki zdobytą z różnych źródeł
EK_8 - Student samodzielnie interpretuje osobowość z perspektywy poznanych teorii osobowości
Kompetencje
EK_9 - Student ma świadomość konieczności uwzględniania przy doborze metod badania badania osobowości specyfiki potrzeb diagnostycznych oraz społeczno-etycznego kontekstu badania
EK_10 - Student zdaje sobie sprawę z ograniczeń możliwości poznania złożoności osobowości człowieka
ECTS [1 ECTS = 30(25) godz.]:
udział w wykładzie: 30 godz.
udział w ćwiczeniach: 30 godz.
przygotowanie do ćwiczeń: 10 godz.
przygotowanie pracy zaliczeniowej: 10 godz.
przygotowanie do kolokwium i egzaminu: 40 godz.
suma godzin: 120 [120/30(25)=4]
liczba ECTS: 4
Kryteria oceniania
Warunkiem zaliczenia przedmiotu za semestr pierwszy jest uczestnictwo w wykładach. Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym (zestaw 30 pytań z wielokrotnym wyborem lub do uzupełnienia) po drugim semestrze. Zaliczenie egzaminu wymaga odpowiedzi na minimum 15 pytań (odpowiedzi zawierające skreślenia lub poprawki nie są klasyfikowane do kategorii poprawnych). Ocena dobra od minimum 20 poprawnych odpowiedzi, bardzo dobra od 26.
Literatura
Literatura podstawowa:
Gasiul, H. (2012). Psychologia osobowości. Nurty teorie koncepcje. Warszawa: Diffin. Wydanie 2.
Literatura uzupełniająca:
Ashcraft, D. (2001). Teorie osobowości. Studia przypadków. Warszawa: PWN.
Gałdowa, A. (red.) (1999). Klasyczne i współczesne koncepcje osobowości. Kraków, UJ.
Hall, C.S., Lindzey, G., Campbell, J.B. (2004). Teorie osobowości. Warszawa: PWN.
Oleś, P. K. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: WN Scholar.
Pervin, L.A., John, O.P. (2002). Osobowość. Teoria i badania. Kraków: UJ.
Siek, S. (1983). Wybrane metody badania osobowości. Warszawa, ATK.
Strus, W., Cieciuch, J. (2016). Towards a synthesis of personality, temperament, motivation, emotion and mental health models within the Circumplex of Personality. Journal of Research in Personality, 66, 70- 95.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: