Etyka zawodu psychologa WF-PS-N-EZP

Umiejętności: posiada zdolność do stosowania wiedzy zawartej przede wszystkim w Kodeksie Etyczno-Zawodowym Polskiego Towarzystwa Psychologicznego (oraz w innych przedstawionych dokumentów), czyli korzystania z niej w celu wykonywania zadań i rozwiązywania problemów etycznych w pracy psychologicznej.
Kompetencje: wykazuje zdolność do stosowania nabytych umiejętności w zakresie działań zawodowych, społecznych w kategoriach etycznych, w tym odpowiedzialności i autonomii.
Zachowuje krytycyzm w wyrażaniu opinii, dyskutuje, pracuje w zespole, zachowuje otwartość na poglądy wyrażane przez innych, dba o pozostawienie przestrzeni innym osobom na wyrażanie własnego zdania, wykazuje odpowiedzialność za własne słowa, uważnie lecz jednoznacznie wyraża oceny, podejmuje inicjatywy w zdobywaniu dodatkowych informacji i wykazuje się kreatywnością w poszukiwaniu rozwiązań problemów, jest zdolny do akceptacji przekonań innych i zorientowany na możliwość dopuszczania rozwiązań alternatywnych.
SZCZEGÓŁOWO:
UMIEJĘTNOŚCI (K_U02) - zdobyta przez uczestnika zajęć wiedza winna być na tyle wystarczająca, aby mógł on:
• poprawnie rozpoznawać te obszary jego działalności badawczej i praktycznej, które mogą nieść potencjalne zagrożenia dla jego klientów oraz osób uczestniczących w badaniu naukowym;
• przełożyć zalecenia i zakazy, formułowane w przyjętych przez społeczność psychologów kodeksach etycznych, na język profesjonalnych działań, zawsze w imię dobra klienta, przez niego podejmowanych;
• w swojej pracy badawczej, diagnostycznej, eksperckiej i pomocowej zawsze odwoływać się jedynie do tych teorii psychologicznych oraz metod pomiarowych, diagnostycznych i związanych ze świadczeniem szeroko pojmowanej pomocy psychologicznej (np. psychoterapii), które zostały uwiarygodnionej w procesie ich weryfikacji empirycznej; ze względów etycznych nie sięga po koncepcje i metody nie należące do psychologii naukowej oraz opanował umiejętności, dzięki którym trafnie rozpoznaje i odrzuca te ostatnie;
• nie podejmować takich działań, które skutkowałyby konfliktem interesów;
• jako członek społeczności psychologicznej, nie narusza kodeksu dobrych obyczajów w nauce – nie popełnia plagiatów, nie fałszuje wyników badań.
KOMPETENCJE PERSONALNE I SPOŁECZNE (K_K05) Uczestnik zajęć w trakcie konwersatorium nabywa:
W obszarze 1.: „Etyka – etyka stosowana – etyka psychologiczna” – absolwent psychologii umie posłużyć się – w celu zrozumienia ograniczeń jego działalności profesjonalnej – podstawowymi teoriami etyki ogólnej (U05_01); natomiast w zakresie kompetencji – absolwent psychologii posługuje się językiem teorii etycznych w wyjaśnianiu społeczeństwu osobliwości zawodu psychologa pojmowanego jako zawód zaufania publicznego (OS_K05_01).
W obszarze 2.: „Etyczne aspekty działalności badawczej psychologa ( wobec osób uczestniczących w badaniu naukowym)” - psycholog prowadzi tylko takie badania naukowe i takie postępowania praktyczne (diagnostyczne, eksperckie i pomocowe), które nie naruszają godności człowieka i które respektują podstawowe zasady: świadomej zgody na udział w badaniach oraz postępowaniach praktycznych prowadzonych przez psychologa, poufności, prywatności i (czasami) anonimowości (OS_U05_02); unika w swojej działalności konfliktu interesów (OS_U05_03); co w zakresie kompetencji sprawia, iż psycholog respektując zasadę nadrzędności etyczności postępowania profesjonalnego nad jego skutecznością czy realizacją własnego interesu stara się, aby potencjalni zamawiający i odbiorcy jego usług (badawczych i praktycznych) brali to prymarne ograniczenie pod uwagę (OS_K05_02).
W obszarze 3.: „Etyczne aspekty działalności diagnostycznej, eksperckiej i pomocowej psychologa” - psycholog propaguje na forum publicznym wyłącznie metody mające zaplecze teoretyczne i mocne dowody empiryczne. (OS_U05_04); posada osobiste kompetencje aby stanowczo sprzeciwiać się (informując o tym społeczeństwo i odpowiednie instytucje), aby usługi psychologiczne były prowadzone przez osoby, które nie mają ukończonych studiów psychologicznych i stosownych doświadczeń na tym polu (OS_K05_03).
W obszarze 4.: „Znajomość Kodeksu etyczno-zawodowego psychologa Polskiego Towarzystwa Psychologicznego” - psycholog umie przełożyć język dyrektyw na język działań, które w jak najmniejszym stopniu będą odstępowały od etycznego wzorca o którym traktuje Kodeks etyczno-zawodowy psychologa (OS_U05_05); propaguje, w swoim środowisku zawodowym, działalność zgodną z zasadami etycznymi (OS_U05_06); posada kompetencje do odróżniania i nie odwoływania się do „wiedzy” pseudo-psychologicznej i metod pseudo-psychologicznych w trakcie występowania na forum publicznym (OS_K05_04).

Kryteria oceny:
(1) obecność na zajęciach;
(2) aktywność intelektualna podczas zajęć;
(3) prezentacja;
(4) kolokwium z zakresu literatury obowiązkowej (test).

n/d

Lektury obowiązkowa
1. Kodeks Etyczno-Zawodowy Psychologa. (2001). Warszawa: Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
2. Brzeziński, J., Chyrowicz, B., Poznaniak W., Toeplitz-Winiewska, M. (2017). Etyka zawodu psychologa. Warszawa: WN PWN.

Literatura:
1. Brzeziński, J. (2002). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (r. 5 i 6, s. 125-178)
2. Jones, C. (2005). Co wolno a czego nie wolno terapeucie. Gdańsk: GWP.
3. Kępiński, A. (2004). Dekalog. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
4. Shaughnessy, J. J., Zechmeister, E. B., Zechmeister, J. S. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk: GWP. (r. 2, s. 59-97).
5. Kodeksy etyczno-zawodowe różnych towarzystw psychoterapeutycznych

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu WF-PS-N-EZP w USOSweb