Badania poligraficzne i ich zastosowanie w postępowaniu sądowym WF-PS-N-BP
Zajęcia służyć będą przybliżeniu zagadnienia kłamstwa, metod detekcji nieszczerości oraz obszarów ich zastosowania, ze szczególnym uwzględnieniem metod opartych o wskaźniki psychofizjologiczne, w tym badań poligraficznych. Celem kursu jest zapoznanie studentów z teoretycznymi podstawami zjawiska kłamstwa, jego społecznymi i psychologicznymi uwarunkowaniami, a także z naukowymi i praktycznymi aspektami detekcji nieszczerości. W ramach zajęć uczestnicy poznają filozoficzne i psychologiczne koncepcje prawdy i fałszu, różnorodne metody wnioskowania o nieszczerości oraz podstawy badań psychofizjologicznych. Szczególna uwaga poświęcona zostanie badaniom poligraficznym – ich historii, naukowym podstawom, skuteczności oraz obowiązującym standardom i procedurom. Omówione zostaną także mity i kontrowersje dotyczące stosowania poligrafu, jego użyteczność w praktyce, zwłaszcza w kontekście spraw karnych oraz regulacje prawne określające zasady wykorzystywania tego typu badań. Studenci zapoznają się z najczęstszymi problemami i ograniczeniami w zakresie stosowania badań poligraficznych, jak również z przykładami praktycznych zastosowań oraz współczesnymi debatami nad statusem poligrafu.
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Osoba uczestnicząca w zajęciach:
Wiedza (W):
W03 – zna i rozumie podstawy teoretyczne detekcji nieszczerości, naukowo potwierdzone metody jej wykrywania oraz znaczenie i przebieg badań poligraficznych.
W06 – zna i rozumie metodologię badań poligraficznych, w tym zasady konstruowania testów, analizę wskaźników psychofizjologicznych oraz znaczenie zaawansowanej statystyki w interpretacji wyników.
W08 – zna i rozumie metody interpretacji mierzonych wskaźników psychofizjologicznych, a także wpływ cech indywidualnych, zachowania osoby badanej i kontekstu sytuacyjnego na rejestrowane wskaźniki psychofizjologiczne.
Umiejętności (U):
U01 – potrafi tworzyć opinie i formułować sądy na temat wartości różnych podejść teoretycznych i praktycznych w interpretacji badań poligraficznych, dostrzegając ich ograniczenia i możliwości zastosowania.
Kompetencje społeczne (K):
K07 – jest gotowa do pogłębiania wiedzy w obszarze detekcji nieszczerości oraz do samodzielnego i krytycznego korzystania z dostępnych źródeł naukowych.
Kryteria oceniania
Metody weryfikacji efektów uczenia się:
- kolokwium (W03, W06, W08),
- zadania praktyczne (U01),
- prezentacje i dyskusje (W03, U01, K07).
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na co najmniej 80% zajęć (dopuszczalne 2 nieusprawiedliwione nieobecności).
Kryteria szczegółowe oceniania
Ocena 5 (bardzo dobry)
Student:
- w sposób wyczerpujący i precyzyjny opisuje teoretyczne podstawy detekcji nieszczerości, w tym różnice między metodami,
- potrafi samodzielnie wskazać i omówić naukowo potwierdzone metody detekcji kłamstwa oraz przedstawić ich ograniczenia i możliwości zastosowania w różnych kontekstach,
- wykazuje znajomość zasad metodologii badań poligraficznych oraz rozumie znaczenie poprawnej konstrukcji testu, analizy wskaźników i interpretacji wyników,
- rozpoznaje elementy i funkcje aparatury poligraficznej oraz potrafi omówić podstawy działania poszczególnych kanałów rejestrujących,
- zna i rozumie regulacje prawne oraz etyczne dotyczące stosowania badań poligraficznych, potrafi odnieść je do rzeczywistych przypadków;
- wykazuje umiejętność krytycznej analizy literatury naukowej, formułuje samodzielne opinie i argumentuje swoje stanowisko w dyskusji;
- prezentuje wysoki poziom zaangażowania w pracę podczas zajęć, aktywnie uczestniczy w dyskusjach i ćwiczeniach praktycznych;
- osiągnął wszystkie zakładane efekty uczenia się w obszarach wiedzy, umiejętności i kompetencji.
Ocena 4 (dobry)
Student:
- poprawnie opisuje główne teorie i metody detekcji nieszczerości oraz podstawy badań poligraficznych,
- rozumie podstawowe założenia metodologiczne i zna strukturę badań poligraficznych, ale ma trudność z pogłębioną analizą interpretacyjną lub krytycznym porównaniem metod,
- potrafi wymienić i omówić zasady interpretacji niektórych wskaźników psychofizjologicznych
- prawidłowo rozpoznaje podstawowe elementy aparatury poligraficznej oraz potrafi scharakteryzować ich funkcje;
- wykazuje znajomość podstaw prawnych i etycznych, ale nie zawsze potrafi w pełni zastosować je w analizie konkretnych przypadków;
- uczestniczy aktywnie w zajęciach,
- osiągnął większość zakładanych efektów uczenia się.
Ocena 3 (dostateczny)
Student:
- zna podstawowe pojęcia dotyczące kłamstwa, prawdy, nieszczerości i detekcji psychofizjologicznej,
- potrafi wymienić najważniejsze metody detekcji nieszczerości, ale nie potrafi ich scharakteryzować ani omówić ich naukowego uzasadnienia;
- ma ogólne pojęcie o przebiegu i strukturze badań poligraficznych, lecz jego wiedza jest fragmentaryczna,
- osiągnął jedynie część zakładanych efektów uczenia się.
Ocena 2 (niedostateczny)
Student:
- nie potrafi poprawnie zdefiniować podstawowych pojęć dotyczących kłamstwa i detekcji nieszczerości,
- nie zna zasad metodologii badań poligraficznych ani nie rozumie ich naukowych podstaw,
- nie potrafi rozpoznać ani opisać elementów aparatury poligraficznej,
- nie rozumie zasad interpretacji reakcji psychofizjologicznych,
- nie osiąga zakładanych efektów uczenia się.
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Gołaszewski, M., Ibek, A., Widacki, M. (2013). Współczesne standardy badań poligraficznych. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Widacki, J. (2014). Badania poligraficzne w Polsce.
Widacki, J. (2017). Historia badań poligraficznych. Oficyna Wydawnicza AFM
Literatura uzupełniająca:
Krapohl, D., Shaw, P. (2015). Fundamentals of polygraph practice. Aca
|
W cyklu 2025/26_Z:
Literatura obowiązkowa: Gołaszewski, M., Ibek, A., Widacki, M. (2013). Współczesne standardy badań poligraficznych. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Literatura uzupełniająca: |
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: