Gatunki inwazyjne w krajowej faunie i florze WF-OB-GIFF
Przedmiot zaznajamia z różnymi formami ratowania lub odtwarzania rodzimej fauny i flory w Polsce i na Świecie. Umożliwia poznanie obcych, często inwazyjnych gatunków fauny i flory różnych środowisk, zwracając uwagę na podobieństwa i różnice w sposobie zasiedlania różnych terenów przez gatunki inwazyjne. Pokazuje przyczyny leżące u podstaw wzrastającego, na całym Świecie, problemu gatunków obcych oraz zaznajamia z aktywnymi działaniami ochronnymi prowadzonymi w Polsce i na Świecie
Poruszane problemy
Gatunek rodzimy, gatunek obcy, ekspansja, inwazja, introdukcja, zawleczenie – definicje i omówienie różnic na przykładach ze świata roślin i zwierząt
Zróżnicowanie systematyczne i tempo introdukcji obcej fauny w Polsce - omówienie na przykładach
Pochodzenie gatunków obcych w faunie Polski i sposoby monitorowania zjawisk inwazyjnych – omówienie na przykładach
Introdukcje przedhistoryczne, historyczne i współczesne z obecnego obszaru Polski – omówienie na przykładach z różnych grup systematycznych zwierząt
Introdukowane i obce inwazyjne ślimaki (gromada ślimaki) i skorupiaki (Podtyp Skorupiaki) w faunie Polski.– przegląd i omówienie na przykładach
Introdukowane i obce inwazyjne chrząszcze (rząd chrząszcze) i motyle (rząd motyle) w faunie Polski.– przegląd i omówienie na przykładach
Introdukowane i obce inwazyjne jesiotrowate i łososiowate ryby w faunie Polski - przegląd i omówienie na przykładach
Introdukowane i obce inwazyjne karpiowate, sumokształtne i okoniokształtne ryby w faunie Polski- przegląd i omówienie na przykładach
Introdukowane i obce inwazyjne płazy, gady i ptaki w faunie Polski - przegląd i omówienie na przykładach
Introdukowane i obce inwazyjne gryzonie i zajęczaki w faunie Polski - przegląd i omówienie na przykładach
Introdukowane i obce inwazyjne drapieżne i parzystokopytne ssaki w faunie Polski - przegląd i omówienie na przykładach
Ogólna charakterystyka roślin obcego pochodzenia we florze Polski: pochodzenie, udział we florze różnych siedlisk w kraju, ocena zagrożenia przez gatunki inwazyjne
Oddziaływanie inwazyjnych gatunków roślin oraz sposoby i możliwości przeciwdziałania
Charakterystyka obcych, inwazyjnych drzew i krzewów wybranych siedlisk mogących zagrażać różnorodności biologicznej
|
W cyklu 2022/23_Z:
1. Zajęcia informacyjno-organizacyjne: omówienie zasad, wymagań i oczekiwań |
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
W cyklu 2020/21_Z: E-Learning z podziałem na grupy | W cyklu 2024/25_Z: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy | W cyklu 2022/23_Z: E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
W cyklu 2024/25_Z: Opis nakładu pracy studenta w ECTS
udział w konwersatorium - 30
przygotowanie prezentacji i lektura źródeł - 40
przygotowanie do quizów / testów - 40
Suma godzin: 110 [110/30(25) = 4]
Liczba ECTS - 4
| W cyklu 2022/23_Z: udział w konwersatorium - 30
przygotowanie prezentacji i lektura źródeł - 15
przygotowanie do quizów / testów - 15
Suma godzin: 60 [60/30(25) = 2]
Liczba ECTS - 2 |
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
1. Wiedza:
EK 1 - student definiuje i opisuje sposoby pojawiania się obcej fauny i flory, wyjaśnia podobieństwa i różnice między nimi. Student rozumie i wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe między przyrodą nieożywioną a sposobami i tempem inwazji przyrodniczych
EK 2 – student potrafi wskazać formy zagrożenia inwazji obcych gatunków dla rodzimej fauny i flory w skali lokalnej, regionalnej i globalnej
EK 3 - student potrafi identyfikować i klasyfikować obcą faunę i florę różnych środowisk oraz analizować zagrożenia dla krajowej fauny i flory, student zna metody i techniki monitoringu i ograniczania skutków inwazji w świecie zwierząt i roślin
2. Umiejętności:
EK 4 - Student potrafi identyfikować słabe i mocne strony standardowych działań podejmowanych dla rozwiązania zaistniałych problemów środowiskowych w związku z inwazjami biologicznymi
3. Kompetencje:
EK 5 – student rozwija świadomość potrzeby interwencji w środowisku związanej z inwazjami biologicznymi w celu zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego rodzimej fauny i flory
Kryteria oceniania
Na ocenę końcową składają się:
1. ocena z prezentacji przygotowanej przez studenta. Oceniana będzie forma, treść i sposób przedstawienia
2. oceny z quizów / testów (trzy quizy z rozpoznawania inwazyjnej fauny i flory). Kryteria oceniania: < 51% pkt z quizu – ocena 2;
51,1-55,0% - ocena 2+; 55,1-60,0% - ocena 3-; 60,1-65,0% - ocena 3; 65,1-70,0% - ocena 3+; 70,1-74,9% - ocena 4-; 75,0-80,0% - ocena
4; 80,1-85,0% - ocena 4+; 85,1-90% - ocena 5-; > 90% - ocena 5
3. aktywność na zajęciach
4. liczba nieobecności i spóźnień – dopuszczalne są dwie nieobecności, każda kolejna skutkować będzie obniżeniem oceny końcowej zgodnie z algorytmem przedstawionym dalej
Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną oceny z prezentacji i średniej z ocen z quizów. Do zaliczenia przedmiotu niezbędne jest zaliczenie każdego quizu /testu tj. uzyskanie minimum 55,1% punktów. Znacząca aktywność na zajęciach podwyższa ocenę z quizu zgodnie ze wzorem: ocena z quizu + (0,125 x liczba zajęć na których student był aktywny). Nieobecność i spóźnienia na zajęcia obniżają ocenę końcową zgodnie z zasadą: za trzecią i każdą kolejną nieobecność ocena semestralna obniżana jest o 0,5 x liczba kolejnych nieobecności; każde spóźnienie na zajęcia więcej niż 10 min = 0,5 nieobecności
Literatura
Andrzejewski R., Weigle A. (red.) 2003. Różnorodność biologiczna Polski. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Warszawa
Brylińska M. (red.); Ryby słodkowodne Polski, PWN, Warszawa:
Bukaciński D., Bukacińska M. 2001. Zagrożenia ptaków gniazdujących na Wiśle środkowej. str. 117-128 W: Ochrona Fauny Niziny Mazowieckiej (eds. H. Kot, A. Dombrowski) MTOF, Siedlce
Dajdok Z., Pawlaczyk P. 2009. Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski
Głowaciński Z (red) 2008. Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski.. Instytut Ochrony Przyrody. www.iop.krakow.pl/gatunkiobce
Głowaciński Z., Bieniek M., Dyduch A., Gertychowa R., Jakubiec Z., Kosior A., Zemanek M. 1980. Stan fauny kręgowców i wybranych bezkręgowców Polski – wykaz gatunków, ich występowanie, zagrożenie i status ochronny. Studia Naturae, seria A – Wydawnictwa Naukowe 21: 1-163, Kraków.
Mały słownik zoologiczny. Ryby; Gady i płazy; Ptaki.; Ssaki (4 tomy)
Nowak E. 1971. O rozprzestrzenianiu się zwierząt i jego przyczynach (na przykładzie 28 współcześnie rozprzestrzeniających się gatunków z terenu Europy). Zeszyty Naukowe- Instytut Ekologii PAN, Warszawa, 3: 1-255.
8. Pawłowski J. Środki i kierunki inwazji zwierząt. W: Głowaciński (red.) Gatunki obce inwazyjne w faunie Polski. Zagadnienia problemowe i syntezy
Tałałaj I. 2012. Rośliny chronione i gatunki inwazyjne w dolinie Biebrzy - trwanie i migracja w zmieniających się warunkach środowiska
Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając A.,Urbisz A., Danielewicz W., Hołdyński C. 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych
Witkowski A., Kotusz J., Przybylski M., Marszał L., Heese T., Amirowicz A., Buraś P., Kukuła K. 2004. Pochodzenie, skład gatunkowy i aktualny stopień zagrożenia ichtiofauny w dorzeczu Wisły i Odry. Archives of Polish Fisheries 12 suppl.2: 7-20.
Witkowski A. 2008. (msc) Introdukcje ryb w Polsce, ich ekologiczne i gospodarcze konsekwencje. W: Z. Głowaciński (red.); Gatunki introdukowane i inwazyjne w faunie Polski. Wyd. Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, Kraków.
|
W cyklu 2022/23_Z:
1. Andrzejewski R., Weigle A. (red.) 2003. Różnorodność biologiczna Polski. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Warszawa: 1- 284. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: