Filozofia i etyka sportu WF-OB-FES
Fenomen sportu można rozpatrywać z wielu punktów widzenia: w kontekście historii kultur, zdrowia organizmu i jego funkcjonowania w krańcowych warunkach, wychowawczej funkcji reżimu treningowego czy gospodarczego znaczenia wielkich imprez. Filozofia sportu jest najpierw próbą dotarcia do istoty tej aktywności człowieka przez analizę jej funkcji i celów w odniesieniu do metafizycznej koncepcji ciała i ducha. Szerzej rozwijana jest aksjologia sportu; wskazuje się, że jest on dobrem samym w sobie, ale także sprzyja realizacji wielu innych dóbr, takich jak zdrowie i kondycja fizyczna, poznanie siebie samego, kształcenie charakteru, integracja mniejszych i większych społeczności, walka z wykluczeniem, piękno.
W filozofii sportu ważne miejsce zajmuje etyka. W świetle personalizmu nie różne rodzaje aktywności sportowej będą – ze względu na swoją naturę i skutki – różnie oceniane, także jako niedopuszczalne. Należy także zwrócić na szereg moralnych zagrożeń związanych przede wszystkim z profesjonalnym uprawianiem sportu. Zaprzeczenie zasadzie fair play (przede wszystkim przez stosowanie dopingu), skoncentrowanie na sprawach finansowych i dążenie do próżnej sławy, korupcja, podejmowanie nadmiernego ryzyka czy gladiatorstwo to czynniki, które każą z ostrożnością podchodzić do pewnych form sportu lub nawet je wykluczyć.
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student rozumie naturę sportu i jego funkcje w indywidualnym i społecznym życiu człowieka – obecnie, jak i w historii (przede wszystkim kultury europejskiej) – oraz odnosi je do filozoficznego obrazu człowieka, jego cielesności i duchowości.
Student widzi zależność filozofii sportu od innych dziedzin filozofii, zwłaszcza antropologii, aksjologii, etyki i estetyki.
Student rozumie wartości realizowane przez uprawianie sportu, zarówno amatorskiego, jak i profesjonalnego i aksjologiczne zróżnicowanie obu dziedzin.
Student potrafi wskazać obecne i ewentualnie pojawiające się w przyszłości moralne zagrożenia związane z uprawianiem sportu i działalnością organizacyjną oraz ocenić te zjawiska w świetle założeń etycznych.
Literatura
Aksjologia sportu, red. Z. Dziubiński, Warszawa 2001
Antropologia sportu, red. Z. Dziubiński, Warszawa 2002
S. Kowalczyk, Elementy filozofii i teologii sportu, Lublin 2002
W. K. Ostlerhoff, Historia sportu, Warszawa 1976
M. Mylik, Filozoficzne podstawy sportu, Warszawa 1997
Personalistyczna wizja sportu, red. M. Barlak, Warszawa 1994
B. Prabucki, Pierwiastek ludyczny we współczesnym sporcie. Analiza na przykładzie sportów tradycyjnych, „Zabawy i zabawki. Studia Antropologiczne”, 12(2014), s. 136-153.
M. Stryczek, Aksjologia sportu, Lublin 2011
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: