Badania ekologii i behawioru ptaków w celu ochrony gatunkowej – metody terenowe WF-OB-BEBP

Celem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z wykorzystaniem różnych metod terenowych do zrozumienia ekologii i behawioru dzikich gatunków na przykładzie kolonijnych gatunków ptaków. Prezentuje metody badań terenowych w zakresie biologii i ekologii rozrodu, wyboru siedliska gniazdowania, wykorzystania zasobów pokarmowych, systemów kojarzenia, zachowania się, wędrówek, itp. Pozwala poznać techniki, które mogą być przydatne do prowadzenia działań ochronnych na gatunku. Zapoznaje z etycznymi i prawnymi aspektami pracy ze zwierzętami w terenie; Zapoznaje z zagrożeniami związanymi z pracą w terenie i zasadami zachowania bezpieczeństwa w takiej pracy.

Na przełomie maja i czerwca (w zależności od zaawansowania sezonu rozrodczego ptaków oraz stanu wody) tygodniowy wyjazd w teren do stacji terenowej UKSW w Kobylnicy k/Maciejowic (wyspy na Wiśle Środkowej) + 1-2 spotkania organizacyjne przed wyjazdem.

W cyklu 2023/24_L:

Przedmiot wprowadza podstawy wykorzystania różnych metod terenowych do zrozumienia ekologii i behawioru dzikich gatunków na przykładzie kolonijnych gatunków ptaków. Prezentuje metody badań terenowych w zakresie biologii i ekologii rozrodu, wyboru siedliska gniazdowania, wykorzystania zasobów pokarmowych, systemów kojarzenia, zachowania się, wędrówek, itp. Pozwala poznać techniki, które mogą być przydatne do prowadzenia działań ochronnych na gatunku. Zapoznaje z etycznymi i prawnymi aspektami pracy ze zwierzętami w terenie; Zapoznaje z zagrożeniami związanymi z pracą w terenie i zasadami zachowania bezpieczeństwa w takiej pracy.

1. Organizacja zajęć. Czym zajmuje się ekologia rozrodu. Podstawy pojęć z zakresu ekologii i behawioru ptaków
2. Techniki pracy w terenie – zagadnienia etyczne i prawne
3. Techniki badań terenowych – bezpieczeństwo pracy w terenie
4. Monitoring – po co liczymy ptaki lęgowe?
5. Biologia i ekologia rozrodu ptaków – metody badania w terenie
6. Wybiórczość siedliskowa i wybór miejsca na gniazdo – metody badania w terenie
7. Miejsca i sposoby żerowania – metody badania ekologii żerowania
8. Jak badamy presję drapieżników?
9. Po co obrączkujemy ptaki – obrączkowanie obrączkami metalowymi i kolorowymi
10. Po co i w jaki sposób odławiamy ptaki - jakie dane możemy uzyskać po złapaniu osobnika?
11. Po co pobieramy krew – metody pobierania i konserwacji?
12. Życie w kolonii – co dają nam badania behawioralne?
13. Metody badania zachowania się ptaków – co możemy obserwować w terenie
14. W jaki sposób badania biologii, ekologii i zachowania się ptaków pomagają w skutecznej ochronie gatunku i jego siedliska gniazdowania
15. Podsumowanie zajęć

Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się

nauki biologiczne

E-Learning

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

W cyklu 2025/26_L:

Kontakt z prowadzącym Liczba godzin bezpośredni - udział w zajęciach - 30 godz. Praca własna - przygotowanie do zajęć (tłumaczenie i czytanie publikacji) - 10 godz. - przygotowanie do zaliczenia (prezentacja na podstawie wylosowanego artykułu w języku angielskim) - 20 godz. Razem liczba godzin / ECTS 60 / 2

W cyklu 2023/24_L:

Aktywność studenta liczba godzin/nakład pracy studenta Udział w części audytoryjnej 5 Przygotowanie do części terenowej 10 Udział w części terenowej 30 Studiowanie literatury do części audytoryjnej 15 Studiowanie literatury do części terenowej 10 Przygotowanie prezentacji 30 Przygotowanie raportu 20 Suma godzin 120 [120/30 = 4] Liczba ECTS 4

Poziom przedmiotu

średnio-zaawansowany

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

OB1_W02 OB1_W07 OB1_W09 OB1_U02 OB1_U06 OB1_U07 OB1_U09 OB1_K03 OB1_K04

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Wymagania wstępne

znajomość biologii i ekologii zwierząt

Koordynatorzy przedmiotu

Monika Bukacińska

Efekty kształcenia

1.Wiedza:
EK1 Student omawia poziomy organizacji życia, bioróżnorodności biologicznej i wzajemne oddziaływania organizmów na środowisko na przykładzie wysp na Wiśle i zamieszkujących je ptaków;
EK2 Student wymienia metody badawcze z zakresu ekologii i zachowania się zwierząt;
EK3 Student rozumie i wyjaśnia związki między ekologią, zachowaniem się zwierząt i możliwościami oraz metodami ochrony; rozumie zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania środowiska; potrafi wyjaśnić znaczenie badań terenowych dla planowania ochrony gatunku
2.Umiejętności
EK4 Student przygotowuje wystąpienie ustne z wykorzystaniem różnych środków komunikacji werbalnej i wizualnej
EK5 Student wykonuje i opisuje proste zadania badawcze indywidualnie i zespołowo;
EK6 Student interpretuje obserwacje terenowe i na ich podstawie wyciąga poprawne wnioski;
EK7 Student pracując w zespole i wykorzystując doświadczenia ekspertów podejmuje działania na rzecz ochrony przyrody
3.Kompetencje:
EK8 Student doskonali swoje umiejętności zawodowe w pracy terenowej; dba o powierzony sprzęt oraz pracę własną i innych
EK9 Student podejmuje pracę w terenie, wykazując inicjatywę i samodzielność w działaniach; efektywnie współdziała w pracy zespołowej

Kryteria oceniania

Podstawą oceny końcowej jest ocena z prezentacji multimedialnej, streszczającej artykuł naukowy angielskojęzyczny związany z tematem zajęć (wygłoszonej w czasie pobytu w bazie terenowej).
Oceniana będzie treść tj. poziom merytoryczny, sposób przedstawienia tj. zaprezentowanie się studenta w czasie prezentacji oraz forma tj. sposób przygotowania prezentacji w PowerPoint a także umiejętność wyszukania dodatkowego materiału do prezentacji.
Ocena bardzo dobra – prezentacja przygotowana wyczerpująco, zawiera wszystkie elementy publikacji i najważniejsze treści, uzupełniona zdjęciami i wykresami, mówiona (nie czytana z slajdów)
Ocena dobra – prezentacja przygotowana poprawnie merytorycznie, brak równowagi między tekstem a oprawą graficzną, większość tekstu czytana
Ocena dostateczna – błędy merytoryczne, brak niektórych ważnych informacji z publikacji, przeczytana
Obecność na wyjeździe terenowym jest obowiązkowa.

Literatura

Literatura obowiązkowa:
1. Krebs Ch.J. Davies N.B. 2014. Wprowadzenie do ekologii behawioralnej. PWN (wybrane rozdziały)
2. Aktualne artykuły w języku angielskim dotyczące ekologii rozrodu i/lub zachowania się ptaków – udostępnione studentom w formie pdf do przygotowania prezentacji

Literatura uzupełniająca:
Bukaciński D., Bukacińska M. 2015. Kluczowe gatunki ptaków siewkowych na środkowej Wiśle: biologia, ekologia, ochrona i występowanie. Monografie. STOP, Warszawa [6 monografii gatunkowych]
Bukacińska M., Bukaciński D. 1996. Funkcje i sposoby wyrażania agresji u mew i rybitw. Kosmos 45: 511-521.
Bukaciński D., Bukacińska M. 1994. Czynniki wpływające na zmiany liczebności i rozmieszczenie mew, rybitw i sieweczek na Wiśle środkowej. Not. orn. 35: 79 97.
Gwiazda R., Bukaciński D., Neubauer G., Faber M., Betleja J., Zagalska-Neubauer M., Bukacińska M., Chylarecki P. 2011. Diet composition of the Caspian Gull (Larus cachinanns) in inland Poland: effects of breeding area, breeding stage and sympatric
breeding with the Herring Gull (Larus argentatus). Ornis Fennica 88:80-89.
Inne publikacje dostępne w bibliotece internetowej UKSW w zakresie tematycznym

W cyklu 2023/24_L:

1. Krebs Ch. J., Davies N.B. 1997. Behavioural Ecology: An Evolutionary Approach, Blackwell Scientific Publ.
2. Danchin E., Giraldeau L-A., Cezilly F. 2008. Behavioural Ecology: An Evolutionary Perspective on Behaviour. OUP Oxford.
3. W. J. Sutherland, I. Newton, R. Green. 2004. Bird Ecology and Conservation: A Handbook of Techniques. Oxford UP
4. Krebs Ch.J. Davies N.B. 2014. Wprowadzenie do ekologii behawioralnej. PWN
Literatura uzupełniająca:
Artykuły w języku angielskim dotyczące metod badań ekologii rozrodu i zachowania się zwierząt

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WF-OB-BEBP w USOSweb