Antropopresja i bioróżnorodność WF-OB-ANTB

1. Zajęcia organizacyjne – omówienie zasad, wymagań i oczekiwań
2. Pozytywne i negatywne strony przekształcania środowiska przez człowieka. Fragmentacja środowisk a różnorodność biologiczna.
3. Zrzuty ścieków i komunalne składowiska śmieci. Znaczenie dla fauny na przykładzie kolektora i wysypiska w Łubnej koło Piaseczna.
4. Synantropizacja i synurbizacja zwierząt. Przegląd charakterystycznych przedstawicieli fauny terenów miejskich w różnych okresach fenologicznych
5. Wpływ infrastruktury drogowej na zgrupowania zwierząt. Problem fragmentacji siedlisk.
6. Intensyfikacja rolnictwa a fauna. Pozytywny i negatywny wpływ rolnictwa na faunę. Przegląd charakterystycznych przedstawicieli fauny łąk i pól
7. Żywność modyfikowana genetycznie: blaski i cienie
8. Wpływ rybołówstwa na faunę mórz i oceanów
9. Zwierzęta rybożerne a gospodarka rybacka – konflikt i sposoby jego rozwiązywania
10. Gospodarka leśna i pożary – wpływ na florę, faunę i bioróżnorodność
11. Wpływ różnych form turystyki na faunę gór i pogórza
12. Inwazje obcych gatunków roślin i zwierząt - wpływ na rodzimą florę, faunę i bioróżnorodność
13. Wpływ zabudowy na faunę - przykład parku miejskiego i osiedla (zajęcia terenowe)
14. Wisła na odcinku śródmiejskim i poza miejskim. Przystosowanie się zwierząt wodnych do życia w mieście. Wisła jako korytarz wnikania zwierząt do miasta
15. Porównanie fauny miasta i terenów poza miejskich (zajęcia terenowe)
16. Omówienie prezentacji studenckich i podsumowanie zajęć

Przedmiot umożliwia poznanie współczesnych problemów na styku człowiek -przyroda, umożliwia poznanie blasków i cieni rozwoju cywilizacji, w tym wpływu antropopresji na bioróżnorodność. Pozwala też poznać charakterystyczną faunę wybranych środowisk miejskich i wiejskich. Formuła prowadzenia przedmiotu umożliwia naukę różnych form przekazu i sposobów wymiany informacji.

Tematyka:
Pozytywne i negatywne strony przekształcania środowiska przez człowieka. Fragmentacja środowisk a różnorodność biologiczna.
Zrzuty ścieków i komunalne składowiska śmieci. Znaczenie dla fauny na przykładzie kolektora i wysypiska w Łubnej koło Piaseczna.
Synantropizacja i synurbizacja zwierząt. Przegląd charakterystycznych przedstawicieli fauny terenów miejskich w różnych okresach fenologicznych
Wpływ infrastruktury drogowej na zgrupowania zwierząt. Problem fragmentacji siedlisk.
Intensyfikacja rolnictwa a fauna. Pozytywny i negatywny wpływ rolnictwa na faunę. Przegląd charakterystycznych przedstawicieli fauny łąk i pól
Żywność modyfikowana genetycznie: blaski i cienie
Wpływ rybołówstwa na faunę mórz i oceanów
Zwierzęta rybożerne a gospodarka rybacka – konflikt i sposoby jego rozwiązywania
Gospodarka leśna i pożary – wpływ na florę, faunę i bioróżnorodność
Wpływ różnych form turystyki na faunę gór i pogórza
Inwazje obcych gatunków roślin i zwierząt - wpływ na rodzimą florę, faunę i bioróżnorodność
Wpływ zabudowy na faunę - przykład parku miejskiego i osiedla (zajęcia terenowe)
Wisła na odcinku śródmiejskim i poza miejskim. Przystosowanie się zwierząt wodnych do życia w mieście. Wisła jako korytarz wnikania zwierząt do miasta
Porównanie fauny miasta i terenów poza miejskich (zajęcia terenowe)

Anderwald D. (red.) Ochrona drapieżnych zwierząt a rozwój cywilizacyjny społeczeństw ludzkich. Rogów 2009
Badora K. Autostrada – środowisko przyrodnicze. Studium konfliktów przestrzennych. Opole 2004
Berger L. 2000 Płazy i gady Polski
Buszko-Briggs M., Okołów G. 2002. Płazy i gady Polski
Dobrowolski K.A., Lewandowski K. (red.) Ochrona środowisk wodnych i błotnych w Polsce IE PAN, Dziekanów Leśny 1988
Dombrowski A., Głowacki Z., Jakubowski W. i in. (red.)Korytarz ekologiczny doliny Bugu. Stan – Zagrożenia- Ochrona. IUCN, Warszawa 2002
Gacka-Grzesikiewiecz E. (red.) Korytarz ekologiczny doliny Wisły. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa 1995
Głowaciński Z. (red.) Polska czerwona księga zwierząt PWRiL Warszawa 2001
Godlewska A. Ochrona ptaków w budynkach. Bocian, warszawa 2008
Indykiewicz P., Jerzak J., Barczak T. Faun miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz 2008
Jankowski W., Świerkosz K. (red.) Korytarz ekologiczny doliny Odry. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa 1995
Lesińki G. Wpływ antropogenicznych przekształceń krajobrazu na strukturę i funkcjonowanie zespołów nietoperzy Polsce. SGGW, Warszawa 2006
Kot H. i Dombrowski A.(red.) Strategia ochrony Fauny na Nizinie Mazowieckiej. MTOF, Siedlce 201
Krogulec J. (red.) Ptaki łąk i mokradeł Polski. Stan populacji, zagrożenia i perspektywy ochrony. IUCN, Warszawa 1998
Nowicki M., Sitnicki S. Ochrona środowiska w praktyce. EkoFundusz, Warszawa 2007
Okołów G. 2007. Kampinoski Park Narodowy Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny (tomy 1-6) http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php
Stawicka i in. 2006. Wybrane zagadnienia ekologiczne.
Strawiński S. 1971. O ptakach, ludziach i miastach

Wybrane propozycje w zależności wylosowanego tematu prezentacji:
Anderwald D. (red.) Ochrona drapieżnych zwierząt a rozwój cywilizacyjny społeczeństw ludzkich. Rogów 2009
Badora K. Autostrada – środowisko przyrodnicze. Studium konfliktów przestrzennych. Opole 2004
Berger L. 2000 Płazy i gady Polski
Buszko-Briggs M., Okołów G. 2002. Płazy i gady Polski
Dobrowolski K.A., Lewandowski K. (red.) Ochrona środowisk wodnych i błotnych w Polsce IE PAN, Dziekanów Leśny 1988
Dombrowski A., Głowacki Z., Jakubowski W. i in. (red.)Korytarz ekologiczny doliny Bugu. Stan – Zagrożenia- Ochrona. IUCN, Warszawa 2002
Gacka-Grzesikiewiecz E. (red.) Korytarz ekologiczny doliny Wisły. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa 1995
Głowaciński Z. (red.) Polska czerwona księga zwierząt PWRiL Warszawa 2001
Godlewska A. Ochrona ptaków w budynkach. Bocian, warszawa 2008
Indykiewicz P., Jerzak J., Barczak T. Faun miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz 2008
Jankowski W., Świerkosz K. (red.) Korytarz ekologiczny doliny Odry. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa 1995
Lesiński G. Wpływ antropogenicznych przekształceń krajobrazu na strukturę i funkcjonowanie zespołów nietoperzy Polsce. SGGW, Warszawa 2006
Kot H. i Dombrowski A.(red.) Strategia ochrony Fauny na Nizinie Mazowieckiej. MTOF, Siedlce 201
Krogulec J. (red.) Ptaki łąk i mokradeł Polski. Stan populacji, zagrożenia i perspektywy ochrony. IUCN, Warszawa 1998
Nowicki M., Sitnicki S. Ochrona środowiska w praktyce. EkoFundusz, Warszawa 2007
Okołów G. 2007. Kampinoski Park Narodowy Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny (tomy 1-6) http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php
Stawicka i in. 2006. Wybrane zagadnienia ekologiczne.
Strawiński S. 1971. O ptakach, ludziach i miastach
Bukaciński D., Bukacińska M., Mastalerz E. 2015. Presja człowieka na przyrodę środkowej Wisły: liczba i rozmieszczenie ludzi oraz formy ich aktywności na rzece w okresie rozrodu ptaków. Studia Ecologiae et Bioethicae 13 (4): 143-177
Bukaciński D., Bukacińska M. 2015. Kluczowe gatunki ptaków siewkowych na środkowej Wiśle: biologia, ekologia, ochrona i występowanie. Monografie. STOP, Warszawa. [6 monografii gatunkowych]
Bukaciński D., Bukacińska M., Buczyński A. 2013. The impact of hydrotechnical facilities on island avifauna: a case study of the middle Vistula River. Studia Ecologiae et Bioethicae 11: 93-109