Rozumienie osoby w fenomenologii na przykładzie filozofii Edyty Stein. WF-FI-PSYCH-MAZ24
Na pytanie: „czym jest twoja osoba?” - nie mogę odpowiedzieć: „moje ciało, mój rozum, moja wola, moja wolność, mój duch”. To wszystko to jeszcze nie osoba, to jest dopiero jak gdyby materiał na nią. Cała rzeczywistość człowieka, a więc nie tylko ciało, świadomość czy wolność, należy do zakresu osoby, która wyposażona jest w wyjątkową godność, przynależną każdemu człowiekowi.
Dziś wiele mówi się na temat rozumienia natury i osoby ludzkiej, proponując często jej błędne ujęcie, dlatego warto zapoznać się z personalizmem Edyty Stein, której filozofia zrodziła się z fascynacji istnieniem osoby ludzkiej. Jej koncepcja osoby jest bardzo aktualna, łączy bowiem w sobie dowartościowanie indywidualnego aspektu bycia osobą z tym, co wspólnotowe i ukierunkowane na solidarność społeczną. Jest to inne ujęcie w stosunku do liberalizmu lub komunitaryzmu, czyli podejścia indywidualistycznego lub kolektywistycznego w rozumieniu osoby.
Warto również podkreślić, że E. Stein proponuje połączyć w racjonalny sposób autonomię człowieka z jego heteronomią (czyli zależnością od norm zewnętrznych), tworząc teonomiczną (czyli zależną od Bożego prawa) koncepcję osoby. Z dobrze rozumianej teonomii można z kolei wyprowadzić ważne treści etyczne, które rzucają wiele światła na rozwiązywanie współczesnych dylematów moralnych.
Ta „głęboka” filozofia osoby może stanowić lekarstwo na współczesną, promowaną przez niektóre środowiska, "płytką", jednowymiarową antropologię, która wręcz animalizuje człowieka.
Filozofia E. Stein ma wymiar teoretyczny i praktyczny; nie ulega więc wątpliwości, że badania nad jej myślą pozostają aktualne i bardzo potrzebne.
|
W cyklu 2024/25_L:
Na pytanie: „czym jest twoja osoba?” - nie mogę odpowiedzieć: „moje ciało, mój rozum, moja wola, moja wolność, mój duch”. To wszystko to jeszcze nie osoba, to jest dopiero jak gdyby materiał na nią. Cała rzeczywistość człowieka, a więc nie tylko ciało, świadomość czy wolność, należy do zakresu osoby, która wyposażona jest w wyjątkową godność, przynależną każdemu człowiekowi. |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
FI2_W01 Student/ka przedstawia historyczny rozwój idei osoby w tradycji personalistycznej oraz jej powiązania z głównymi nurtami filozofii nowożytnej
i współczesnej.
FI2_W02 Student/ka wyjaśnia, jak ontologiczne koncepcje bytu
i natury rzeczywistości wpływały na kształtowanie się instytucji (np. pojęcie osoby, substancji, prawa naturalnego).
FI2_U02 Student/ka formułuje złożony problem filozoficzny dotyczący tożsamości osoby, wolności, relacyjności lub godności
i przedstawia stanowisko wraz
z jego uzasadnieniem.
Kryteria oceniania
Na ocenę końcową składają się:
1. Obecność na zajęciach – 10 pkt
2. Aktywny udział w zajęciach – 10 pkt
3. Zdanie egzaminu ustnego – 30 pkt
Dopuszczalna są dwie nieobecności.
Skala ocen końcowa:
0–25 pkt 2.0 – niedostateczny
26–30 pkt 3.0 – dostateczny
31–35 pkt 3.5 – dostateczny plus
36–40 pkt 4.0 – dobry
41–45 pkt 4.5 – dobry plus
46–50 pkt 5.0 – bardzo dobry
Literatura
Obowiązkowa:
1. Stein, E., „Byt skończony a byt wieczny", tłum., I. J. Adamska, Poznań, Wydawnictwo W drodze 1995.
2. - Św. Teresa Benedykta od Krzyża, Edyta Stein, „Budowa osoby ludzkiej. Wykład z antropologii filozoficznej”, tłum., G. Sowiński, Kraków 2015.
3. - „Spór o prawdę istnienia. Listy Edith Stein do Romana Ingardena”, tłum., M. Klentak-Zabłocka, A. Wajs, Warszawa 1994.
Literatura uzupełniająca
1. Stein, E., "O zagadnieniu wczucia", tłum. D. Gierulanka i J. F. Gierula, Kraków, Znak 1988.
2. Hildebrand, D. von, „Metafizyka wspólnoty. Rozważania nad istotą i wartością wspólnoty”, tłum. J. Zychowicz, Kraków WAM, 2012.
3. - Sokolowski, R., „Wprowadzenie do fenomenologii”, tłum.: M. Rogalski, Kraków WAM, 2012.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: