Przemoc duchowa a współczesne metamorfozy religii chrześcijańskiej WF-FI-OGUN-KOB23
Głównym celem wykładu jest analiza wybranych przykładów przemocy duchowej i wskazanie zasad etycznych, które powinny być respektowane w nowych ruchach i wspólnotach religijnych. Przemoc duchowa oznacza różne formy sprawowania władzy i kontroli nad ludźmi za pomocą religii, wiary i przekonań światopoglądowych. Przemoc duchowa jest także nazywana nadużyciami religijnymi lub nadużyciami duchowymi.
Tego rodzaju nadużycia występują we wspólnotach religijnych, ale także w relacjach społecznych i zawodowych lub w życiu rodzinnym. Głównymi elementami nadużyć duchowych są takie działania jak zniewolenie, przymus, ograniczenie wolności osobistej, manipulacja, niewłaściwa perswazja, ingerowanie w intymność i prywatność jednostki, przejmowanie władzy psychicznej nad innymi ludźmi itd.
W takich krajach jak Stany Zjednoczone czy Wielka Brytania poddaje się przemoc duchową pogłębionym analizom filozoficznym, psychologicznym, socjologicznym. Niezwykle istotna jest także adekwatna ocena etyczna. Jedynym krajem na świecie, w którym podjęto kompleksową i systemową walkę z nadużyciami duchowymi jest Francja. Punktem zwrotnym w podejściu do tego problemu była publikacja książki pt. „Kradzież mózgów. Czarna księga oddziaływania psychiczno-duchowego”. Opracowanie zostało wydane we wrześniu 2012 r. przez Centrum Przeciwko Manipulacji Psychicznej. Książka wywołała szeroką dyskusję na temat funkcjonowania grup religijnych i ruchów kościelnych w kraju nad Sekwaną.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
Student zna podstawowe pojęcia etyczne dotyczące przemocy duchowej, definiuje współczesne spory religijne, zna różne rodzaje argumentacji filozoficznej w wybranych kwestiach związanych z obecnymi debatami światopoglądowymi.
UMIEJĘTNOŚCI
Student potrafi analizować i interpretować teksty z zakresu etyki i filozofii religii, przeprowadzać argumentację filozoficzną i uzasadniać racjonalnie konkretne rozstrzygnięcia dotyczące różnego rodzaju dylematów religijnych i światopoglądowych.
KOMPETENCJE
Student dostrzega potrzebę argumentacji filozoficznej w debacie religijnej i kulturowej, widzi konieczność szerszej edukacji etycznej i różnych form ochrony godności ludzkiej.
Kryteria oceniania
Podstawę zaliczenia stanowi udział w zajęciach, znajomość przekazanej wiedzy i przygotowanie lektur obowiązkowych. Szczegółowe zasady będą podane na pierwszym wykładzie.
Praktyki zawodowe
Brak praktyk zawodowych.
Literatura
Lektury obowiązkowe:
Kobyliński A., Problem psychomanipulacji religijnej w kontekście globalnej pentekostalizacji chrześcijaństwa, „Człowiek i Społeczeństwo” 54 (2022), s. 99-115.
Kobyliński A., Hermeneutyka nieciągłości i pentekostalizacja. Współczesne metamorfozy religii chrześcijańskiej, „Teologia i Moralność” 20 (2016) nr 2, s. 245-261.
Kobyliński A., Etyczne aspekty współczesnej pentekostalizacji chrześcijaństwa, „Studia Philosophiae Christianae” 50 (2014) nr 3, s. 93-130.
Lektury uzupełniające:
Anderson, A.H., An Introduction to Pentecostalism: Global Charismatic Christianity, Cambridge University Press, Cambridge 2013.
Delsol Ch., Koniec świata chrześcijańskiego. Inwersja normatywna i nowa era, tłum. P. Napiwodzki, Wydawnictwo WAM, Kraków 2023.
Kobyliński A., Religijny koktajl – rozmowę prowadzi Monika Białkowska, „W drodze” 2022 nr 11, s. 8-17.
Kobyliński A., Furtki złego ducha – rozmowę prowadzi Tomasz Maćkowiak, „W drodze” 548 (2019) nr 4, s. 50-59.
Kobyliński A., Egzorcyzm nad Polską i pentekostalizacja, „Do Rzeczy” (2017) nr 27, s. 64-66.
Kobyliński A., Religia potrzebuje rozumu – rozmowę prowadzi Marcin Żyła, „Tygodnik Powszechny” (2015) nr 49, s. 28-31.
Kućko W., Wyzwania etyczne „teologii dobrobytu” w świetle nauczania papieża Franciszka, „Studia Nauk Teologicznych PAN” 15 (2020), s. 53–71.
Siemieniewski A., Pentekostalizacja chrześcijaństwa. Przewodnik teologiczno-pastoralny, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, Wrocław 2020.
Spadaro A., Figueroa M., The Prosperity Gospel: Dangerous and Different, „La Civiltà Cattolica”, 4034 (2018) nr 3, s. 105–118.
Uwagi
|
W cyklu 2023/24_L:
Zajęcia prowadzone w formie on line na platformie MS Teams. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: