Ontologia WF-FI-N112-ON

Zajęcia mają za zadanie zapoznanie studentów ze sposobami rozwiązywania przez przedstawicieli różnych nurtów filozoficznych, podstawowych problemów ontologicznych, jak kwestia istnienia i istoty, identyczności, jedności, przyczynowości, realizmu ontologicznego i innych. Omawiane będą i porównywane ze sobą przede wszystkim rozwiązania proponowane w metafizyce analitycznej, ontologii fenomenologicznej oraz metafizyce klasycznej (zarówno odmiany esencjalnej, jak i egzystencjalnej).
Jednym z najistotniejszych elementów zajęć będzie uwypuklenie strony metodologicznej omawianych rozwiązań. Chodzi o ukazanie procesu dochodzenia do twierdzeń na dany temat (kontekst odkrycia) oraz sposobów ich uzasadniania (kontekst uzasadniania). Analizowane będą zarówno metody poznania bezpośredniego w ontologii, jak i sposoby poznania pośredniego.
Celem wykładu jest również ukazanie komplementarnego charakteru różnych propozycji ontologicznych, zarówno w świetle odmiennych metod stosowanych do rozwiązania tych samych problemów, jak i często odmienności przedmiotu oraz celu analiz.

E-Learning

E-Learning (pełny kurs)

Grupa przedmiotów ogólnouczenianych

nie dotyczy

Opis nakładu pracy studenta w ECTS

W cyklu 2023/24_Z:

Wykład: udział w wykładzie - 30 lektura tekstów - 25 przygotowanie do wykładu - 10 przygotowanie do egzaminu - 25 konsultacje - 2 Suma godzin: 92 Punkty ECTS: 3 Ćwiczenia udział w ćwiczeniach - 15 przygotowanie do ćwiczeń - 5 lektura tekstów - 20 praca pisemna -10 przygotowanie do kolokwium - 10 Suma godzin 60 Punkty ECTS: 2 Wykład + ćwiczenia - punkty ECTS: 5

W cyklu 2024/25_Z:

W cyklu 2025/26_Z:

Wykład: Bezpośredni udział w zajęciach: 30 godz. Udział w zaliczeniach poza zajęciami: 2 godz. Udział w konsultacjach: 15 godz. Praca własna studenta: przygotowanie do zajęć (czytanie, praca pisemna, tłumaczenie itp.): 15 godz. przygotowanie do zaliczenia (np. czytanie, prezentacja, projekt itp.): 15 godz. Punkty ECTS: 3 Ćwiczenia: Bezpośredni udział w zajęciach: 15 godz. Udział w zaliczeniach poza zajęciami: 2 godz. Udział w konsultacjach: 10 godz. Praca własna studenta: przygotowanie do zajęć (czytanie, praca pisemna, tłumaczenie itp.): 20 godz. przygotowanie do zaliczenia (np. czytanie, prezentacja, projekt itp.): 15 godz. Punkty ECTS: 2 Wykład + ćwiczenia - punkty ECTS: 5

W cyklu 2022/23_Z:

Poziom przedmiotu

podstawowy

Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się

FI1_W02; FI1_W10; FI1_U06;

Typ przedmiotu

obowiązkowy

Koordynatorzy przedmiotu

Dariusz Piętka

Efekty kształcenia

FI1_W02 Student wyjaśnia, jak ontologiczne koncepcje bytu i natury rzeczywistości wpływały na kształtowanie się instytucji społecznych (np. pojęcie osoby, substancji, prawa naturalnego).
FI1_W10 Student analizuje wzajemne relacje między poznaniem ontologicznym a poznaniem empirycznym (np. relacja fizyki do metafizyki) oraz wskazuje kierunki ich wzajemnego uzupełniania.
FI1_U06 Student samodzielnie formułuje złożony problem ontologiczny (np. status uniwersaliów, istnienie bytów idealnych, natura tożsamości) oraz przedstawia własne stanowisko z uzasadnieniem.

Kryteria oceniania

Na ocenę końcową składają się:

1. Obecność na zajęciach – 10 pkt
2. Bieżące przygotowywanie do zajęć – 10 pkt
3. Odpowiedź podczas egzaminu (po wcześniejszym zaliczeniu ćwiczeń) – 30 pkt.

Dopuszczalne są dwie nieobecności.

Skala ocen końcowa:

0–24 pkt - 2.0 – niedostateczny
25–30 pkt - 3.0 – dostateczny
31–35 pkt - 3.5 – dostateczny plus
36–40 pkt - 4.0 – dobry
41–45 pkt - 4.5 – dobry plus
46–50 pkt - 5.0 – bardzo dobry

Szczegółowe kryteria oceniania;

Wiedza:
ocena niedostateczna (2) - student nie wie jakie są podstawowe problemy ontologiczne i jakie są propozycje ich rozwiązania
ocena dostateczna (3) student wie jakie są podstawowe problemy ontologiczne i jakie są propozycje ich rozwiązania, ale nie zna sposobów dochodzenia do wymienionych rozwiązań
ocena dobra (4) - student zna rozwiązania omawianych problemów ontologicznych oraz sposoby dochodzenia do nich
ocena bardzo dobra (5) - student zna rozwiązania szczegółowych problemów ontologicznych w różnych kierunkach filozoficznych oraz rozumie szczegółowe strategie argumentacyjne.
Umiejętności:
Oceniana jest umiejętność przeprowadzenia argumentacji na rzecz danej tezy ontologicznej w ramach określonego kierunku filozoficznego oraz umiejętność oceny takiej argumentacji.
Kompetencje społeczne:
Ocenie podlega świadomość potrzeby badań podstawowych i ich przełożenia na zastosowania praktyczne (moralność) oraz teoretyczne nie filozoficzne (podstawy nauk).

Ocena z ćwiczeń:
Na ocenę końcową składają się:

Obecność na zajęciach – 10 pkt
Wypowiedź wprowadzająca do lektury: 10
Kolokwium 1: 15 pkt
Kolokwium 2: 15 pkt

Dopuszczalne są dwie nieobecności.

Literatura

Literatura obowiązkowa
1. M. J. Loux, Metafizyka. Współczesne wprowadzenie, Lublin 2021.
2. W. Stróżewski, Ontologia, Kraków 2004.
3. R. Ingarden, Spór o istnienie świata, tłum. Gierulanka D., t. 1, Warszawa 1987.
4. E, Morawiec, P. Mazanka, Metafizyka klasyczna wersji egzystencjalnej, Warszawa 2006.

Literatura uzupełniająca:
K. Ajdukiewicz, W sprawie pojęcia istnienia, w: Tenże, „Język i poznanie”, t. 1,Warszawa 1960.
T. Czeżowski, O indywiduach oraz istnieniu, w: „Szkice filozoficzne Romanowi Ingardenowi w darze”, Warszawa-Kraków 1964.
M. Grygianiec, Identyczność i trwanie. Studium ontologiczne, Warszawa 2007.
M. Heidegger, Wprowadzenie do metafizyki, tłum. Marszałek R., Warszawa 2000.
P. van Inwagen, Dwa pojęcia światów możliwych, w: red. Gutowski P., Szubka T., "Metafizyka w filozofii analitycznej", Lublin 1995.
J. J. Jadacki, Spór o granice istnienia, Warszawa 1998.
M. A. Krąpiec, Metafizyka, Lublin 1978.
W. Krzysztofiak, Koncepcje sposobu istnienia negatywnych stanów rzeczy, w: Z. Kowalski, W. Krysztofiak., A. Biłat, "Koncepcje negatywnych stanów rzeczy", Lublin 1998.
D. Lewis, Światy możliwe, w: red. Gutowski P., Szubka T., "Metafizyka w filozofii analitycznej", Lublin 1995.
A. Meinong, O teorii przedmiotu, tłum. Lubowiecki T., Mizera J., w: „Principia” 1994, t. 8 – 9.
A. B. Stępień, Wprowadzenie do metafizyki, Kraków 1964.
W. Stróżewski, O sposobach istnienia, w: red. Janik J. A., „Nauka, religia, dzieje. Co znaczy realnie być…?, Kraków 1996.
J. Wojtysiak, Istnienie. Podstawowe koncepcje, w: „Studia metafilozoficzne”, t. 2, Lublin 2002.

W cyklu 2023/24_Z:

Literatura obowiązkowa
1. W. Stróżewski, Ontologia, Kraków 2004.
2. R. Ingarden, Spór o istnienie świata, tłum. Gierulanka D., t. 1, Warszawa 1987.
3. E, Morawiec, P. Mazanka, Metafizyka klasyczna wersji egzystencjalnej, Warszawa 2006.

Literatura uzupełniająca:
Ajdukiewicz K., W sprawie pojęcia istnienia, w: Tenże, „Język i poznanie”, t. 1,Warszawa 1960.
Czeżowski T., O indywiduach oraz istnieniu, w: „Szkice filozoficzne Romanowi Ingardenowi w darze”, Warszawa-Kraków 1964.
Grygianiec M., Identyczność i trwanie. Studium ontologiczne, Warszawa 2007.
Heidegger M., Wprowadzenie do metafizyki, tłum. Marszałek R., Warszawa 2000.
Inwagen P. van, Dwa pojęcia światów możliwych, w: red. Gutowski P., Szubka T., "Metafizyka w filozofii analitycznej", Lublin 1995.
Jadacki J. J., Spór o granice istnienia, Warszawa 1998.
Krąpiec M. A., Metafizyka, Lublin 1978.
Krzysztofiak W., Koncepcje sposobu istnienia negatywnych stanów rzeczy, w: Kowalski Z., Krysztofial W., Biłat A., "Koncepcje negatywnych stanów rzeczy", Lublin 1998.
Lewis D., Światy możliwe, w: red. Gutowski P., Szubka T., "Metafizyka w filozofii analitycznej", Lublin 1995.
Meinong A., O teorii przedmiotu, tłum. Lubowiecki T., Mizera J., w: „Principia” 1994, t. 8 – 9.
Morawiec E., Odkrycie egzystencjalnej wersji metafizyki klasycznej, Warszawa 2006.
Perzanowski, Byt, w: „Studia Filozoficzne, 1988, 6-7.
Stępień A. B., Wprowadzenie do metafizyki, Kraków 1964.
Stróżewski W., O sposobach istnienia, w: red. Janik J. A., „Nauka, religia, dzieje. Co znaczy realnie być…?, Kraków 1996.
Wojtysiak J., Istnienie. Podstawowe koncepcje, w: „Studia metafilozoficzne”, t. 2, Lublin 2002.

W cyklu 2024/25_Z:

W cyklu 2025/26_Z:

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Filozofia - studia I stopnia stacjonarne

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu WF-FI-N112-ON w USOSweb