Propedeutyka filozofii i lektura tekstów WF-FI-N11-PFiLT
1. Czym jest filozofia? – definicje, cele, zakres, źródła filozofowania 2
2. Podstawowe działy filozofii – ontologia, epistemologia, etyka, estetyka, logika 2
3. Filozofia a nauka, religia i sztuka – granice i punkty styczne 2
4. Jak czytać tekst filozoficzny? – strategie lektury i rozumienia argumentacji 2
5. Filozofia jako ćwiczenia duchowe – interpretacja P. Hadot, J. Greischa 2
6. Sokrates i metoda elenktyczna – lektura wybranych fragmentów dialogów Platona 2
7. Metafizyka Arystotelesa – pojęcia substancji, przyczyn, formy i materii 2
8. Sceptycyzm i pewność poznania – fragmenty tekstów Kartezjusza 2
9. Nowożytna koncepcja podmiotu – „Rozprawa o metodzie” Kartezjusza 2
10. Empiryzm i racjonalizm – Locke, Hume, Leibniz (wybrane fragmenty) 2
11. Krytyka rozumu czystego – Kant o granicach poznania 2
12. Filozofia życia i egzystencjalizm – Kierkegaard, Nietzsche, Sartre (wybrane fragmenty) 2
13. Fenomenologia – Husserl i doświadczenie świadomości 2
14. Etyka jako filozofia praktyczna – Arystoteles, Kant, Mill (fragmenty) 2
15. Filozofia a współczesność – czytanie krótkich tekstów problemowych (np. filozofia umysłu, etyka technologii) 2
Łącznie godzin: 30
|
W cyklu 2023/24_Z:
Przybliżenie studentom podstawowych definicji, pojęć i zagadnień z zakresu filozofii. Celem zajeć jest zapoznanie studenta ze specyfiką myślenia filozoficznego, metodami i filozoficznym językiem. Każdy student na określone zajęcia przygotowuje referat pisemny na wyznaczony wcześniej temat z podanych lektur, przedstawia go w formie ustnej na zajęciach, tłumaczy najważniejsze zagadnienia, ewentualnie odpowiada na postawione przez wykładowcę lub uczestników pytania. Student winien na zajęciach wytłumaczyć ewentualne niejasności, wykazując się zrozumieniem przygotowanych treści. |
W cyklu 2024/25_Z:
Przybliżenie studentom podstawowych definicji, pojęć i zagadnień z zakresu filozofii. Celem zajeć jest zapoznanie studenta ze specyfiką myślenia filozoficznego, metodami i filozoficznym językiem. Każdy student na określone zajęcia przygotowuje referat pisemny na wyznaczony wcześniej temat z podanych lektur, przedstawia go w formie ustnej na zajęciach, tłumaczy najważniejsze zagadnienia, ewentualnie odpowiada na postawione przez wykładowcę lub uczestników pytania. Student winien na zajęciach wytłumaczyć ewentualne niejasności, wykazując się zrozumieniem przygotowanych treści. |
W cyklu 2025/26_Z:
Przybliżenie studentom podstawowych definicji, pojęć i zagadnień z zakresu filozofii. Celem zajeć jest zapoznanie studenta ze specyfiką myślenia filozoficznego, metodami i filozoficznym językiem. Każdy student na określone zajęcia przygotowuje referat pisemny na wyznaczony wcześniej temat z podanych lektur, przedstawia go w formie ustnej na zajęciach, tłumaczy najważniejsze zagadnienia, ewentualnie odpowiada na postawione przez wykładowcę lub uczestników pytania. Student winien na zajęciach wytłumaczyć ewentualne niejasności, wykazując się zrozumieniem przygotowanych treści. |
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24_Z: | W cyklu 2025/26_Z: | W cyklu 2024/25_Z: | W cyklu 2022/23_Z: | W cyklu 2021/22_Z: |
Efekty kształcenia
WYKŁAD
Student:
wykazuje różnice i powiązania między subdyscyplinami filozofii (np. ontologia, epistemologia, aksjologia) na podstawie analizy konkretnych problemów filozoficznych.
rekonstruuje i omawia kluczowe idee oraz argumenty wybranych klasycznych autorów (np. Platona, Arystotelesa, Kanta), rozpoznając stosowane przez nich strategie interpretacyjne i typy argumentacji.
wyjaśnia, czym różni się metodologia filozoficzna od metod nauk empirycznych, i wskazuje przynależność metod argumentacyjnych (np. reductio ad absurdum, analiza pojęciowa) do konkretnych subdyscyplin.
przygotowuje krótkie opracowanie problemu filozoficznego (np. „czy możliwa jest wiedza absolutna?”) na podstawie samodzielnie wyszukanych i ocenionych źródeł elektronicznych i bibliotecznych
ĆWICZENIA
Student:
rozpoznaje właściwą terminologię filozoficzną oraz klasyfikuje pojęcia i problemy według odpowiadających im subdyscyplin filozofii.
rekonstruuje i przedstawia zarys struktury argumentacyjnej tekstu filozoficznego, wskazując główne stanowisko autora oraz podstawowe przesłanki.
wyjaśnia, jakie strategie argumentacyjne i metody badań filozoficznych (np. analiza językowa, myślowy eksperyment, argumentacja z analogii) występują w analizowanych tekstach.
samodzielnie przygotowuje kartę pracy lub analizę problemu filozoficznego, wykorzystując do tego różnorodne źródła pisane i cyfrowe, wskazując źródła i selekcję informacji.
interpretuje fragmenty trudniejszych tekstów filozoficznych, tłumacząc ich strukturę i sens, oraz poprawnie używa pojęć filozoficznych we własnych wypowiedziach ustnych i pisemnych.
definiuje podstawowe pojęcia filozoficzne, identyfikuje ich znaczenia potoczne i naukowe oraz formułuje poprawne definicje operacyjne w krótkich wypowiedziach pisemnych.
analizuje przykładowe argumenty filozoficzne, rozpoznaje założenia, identyfikuje niejawne przesłanki i ocenia poprawność logiczną wnioskowania.
realizuje zadania projektowe w ramach zajęć (np. miniprezentacje, eseje), monitoruje postępy swojej pracy i dokonuje samooceny poziomu jej wykonania, wskazując ewentualne trudności.
Kryteria oceniania
WYKŁAD
Na ocenę końcową składają się:
1. Obecność na zajęciach – 10 pkt
2. Bieżące przygotowywanie pytań do wykładów – 10 pkt
3. Udział w egzaminie pisemnym (po uprzednim zaliczeniu ćwiczeń) – 32 pkt
Dopuszczalne są dwie nieobecności.
Egzamin: Test jednokrotnego wyboru.
Skala ocen (test):
0–15 pkt (≤46%) – niedostateczny (2.0)
16–19 pkt (50–59%) – dostateczny (3.0)
20–23 pkt (63–71%) – dostateczny plus (3.5)
24–27 pkt (75–84%) – dobry (4.0)
28–29 pkt (88–91%) – dobry plus (4.5)
30–32 pkt (≥94%) – bardzo dobry (5.0)
Skala ocen końcowa:
0–25 pkt 2.0 – niedostateczny
26–30 pkt 3.0 – dostateczny
31–35 pkt 3.5 – dostateczny plus
36–40 pkt 4.0 – dobry
41–45 pkt 4.5 – dobry plus
46–52 pkt 5.0 – bardzo dobry
ĆWICZENIA
1. Ocena z kartkówek przeprowadzanych podczas zajęć – 10 pkt
2. Ocena z pracy pisemnej na zadany temat, pisanej na ostatnich zajęciach – 5 pkt
Dopuszczalne 1 nieobecność.
Skala ocen:
0–6 punktów (≤46%) – niedostateczny (2.0)
7–8 punktów (50–59%) – dostateczny (3.0)
9–10 punktów (63–71%) – dostateczny plus (3.5)
11–12 punktów (75–84%) – dobry (4.0)
13 punktów (88–91%) – dobry plus (4.5)
14–15 punktów (≥94%) – bardzo dobry (5.0)
Praktyki zawodowe
n/d
Literatura
Literatura obowiązkowa
1. P. Hadot, Filozofia jako ćwiczenia duchowe, (fragmenty)
2. Arystoteles, Metafizyka, księga IV (tłum. Kazimierz Leśniak) – fragment o naturze filozofii pierwszej.
3. M. de Montaigne, O filozofowaniu - uczyć się umierać (tłum. Tadeusz Boy-Żeleński) – przykład eseju filozoficznego do analizy.
4. Kartezjusz, Medytacje o pierwszej filozofii, Medytacja I (tłum. Maria i Kazimierz Ajdukiewiczowie).
5. John Locke, Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, Księga II, rozdz. I–II (tłum. Bolesław J. Gawecki).
6. Friedrich Nietzsche, Tako rzecze Zaratustra, „O trzech przemianach” (tłum. Wacław Berent).
7. Thomas Nagel, Co to znaczy być nietoperzem? (tłum. Anna Chmielewska)
Literatura uzupełniająca
1. Daniel Dennett – Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia do myślenia (2015)
2. Kazimierz Ajdukiewicz – Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka (
3. Antoni B. Stępień, Wstęp do filozofii
4. Simon Blackburn, Think: A Compelling Introduction to Philosophy (1999, Oxford University Press)
5. Ted Honderich (red.), The Oxford Companion to Philosophy
|
W cyklu 2023/24_Z:
Podstawową literaturą omawianą podczas zajęć będzie praca Daniela Dennetta "Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia do myślenia". Dennett, D. (2015). Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia do myślenia. Tłum. Ł. Kurek. Kraków: Copernicus Center Press. |
W cyklu 2025/26_Z:
Literatura obowiązkowa 1. Paul Tillich, Dynamika wiary, tłum. A. Czajka, Warszawa 1987 – rozdz. 1 i 2 2. John Hick, Bóg i wszechświat religii, tłum. S. Ziemiński, Kraków 1994 (fragmenty) 3. Richard Swinburne, Czy Bóg istnieje?, tłum. A. Czajka, Warszawa 1995 (fragmenty) 4. André Comte-Sponville, Duchowość ateistyczna, tłum. J. Łoziński, Warszawa 2008 (fragmenty) 5. Paul Ricoeur, Zło. Wyzwanie dla filozofii i teologii, tłum. B. Chwedeńczuk, Warszawa 2005 6. Charles Taylor, A Secular Age – fragmenty w tłum. polskim: Świecki wiek, Kraków 2019) 7. John Milbank, Przekroczyć rozum sekularny. Teologia i teoria społeczna, fragmenty dot. krytyki sekularyzmu, Warszawa 2020 (fragmenty). 8. Rudolf Otto, Świętość, tłum. B. Kupis, Warszawa 1993 – rozdz. o "numinosum". 9. Mistrz Eckhart, Kazania, tłum. B. Baran – wybrane kazania apofatyczne (zwł. o „Bogu jako nicości”).
Literatura uzupełniająca 1. Filozofia religii. Kontrowersje, red. Jacek Hołówka, Bogdan Dziobkowski, Warszawa 2019 2. Richard Swinburne, Czy istnieje Bóg?, tłum. Ireneusz Ziemiński, Poznań 1999 3. Stanisław Wszołek, Wprowadzenie do filozofii religii, Kraków 2004 4. Tadeusz Gadacz, Filozofia Boga w XX wieku. Od Lavelle’a do Tischnera, Kraków 2007 5. Janusz Dobieszewski, Filozofia religii. Wykład, Warszawa 2022 |
Uwagi
|
W cyklu 2023/24_Z:
Brak |
W cyklu 2024/25_Z:
Brak |
W cyklu 2025/26_Z:
Brak |
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: