Historia filozofii współczesnej WF-FI-N11-HF4
Celem zajęć jest prezentacja głównych, wybranych nurtów w filozofii współczesnej, zdefiniowanie ich źródeł i wskazanie na powiązania w ramach współczesnej myśli filozoficznej. W ramach kursu planuje się przedstawienie głównych tez, metod i przedstawicieli takich nurtów jak: neokantyzm, filozofia analityczna, fenomenologia, hermeneutyka, egzystencjalizm, marksizm, poststrukturalizm i pragmatyzm. Bliższym celem zajęć jest przyswojenie głównych idei i pojęć charakterystycznych dla wybranych kierunków filozofii współczesnej. Dalszym celem jest zaś próba ujęcia filozofii współczesnej jako pluralistycznego ruchu intelektualnego, który wyrasta z załamania się heglizmu i prezentuje niesprowadzalne do siebie narracje na temat świata i człowieka. Mimo heteronomiczności tych narracji wchodzą one we wzajemny dialog lub podejmują krytykę. W związku z tym, wykład służy ukazaniu punktów stycznych różnych tradycji filozoficznych, ich przenikania się i ewentualnych wpływów.
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza (WYKŁAD):
FI1_W01: Student prowadzi moderowaną dyskusję, w której argumentuje, jak wybrane koncepcje egzystencjalne lub poststrukturalne wpływają na współczesne rozumienie tożsamości i relacji społecznych.
FI1_W04: Student interpretuje znaczenie terminów filozofii współczesnej w analizowanych fragmentach tekstów oraz wskazuje ich filozoficzne źródła i funkcje.
FI1_W05: Student porównuje w krótkim eseju dwa główne nurty (np. fenomenologię vs. filozofię analityczną), rekonstruując ich kluczowe założenia i historyczne uwarunkowania.
FI1_W06: Student identyfikuje idee i argumenty wybranych współczesnych autorów oraz stosuje metody interpretacji tekstów filozoficznych w pracy z materiałem źródłowym.
Wiedza (ĆWICZENIA):
FI1_W01: Student prowadzi moderowaną dyskusję, w której argumentuje, jak wybrane koncepcje egzystencjalne lub poststrukturalne wpływają na współczesne rozumienie tożsamości i relacji społecznych.
FI1_W04: Student interpretuje znaczenie terminów filozofii współczesnej w analizowanych fragmentach tekstów oraz wskazuje ich filozoficzne źródła i funkcje.
FI1_W05: Student porównuje w krótkim eseju dwa główne nurty (np. fenomenologię vs. filozofię analityczną), rekonstruując ich kluczowe założenia i historyczne uwarunkowania.
FI1_W06: Student identyfikuje idee i argumenty wybranych współczesnych autorów oraz stosuje metody interpretacji tekstów filozoficznych w pracy z materiałem źródłowym.
FI1_W07: Student identyfikuje odzwierciedlenia przemian kulturowych (np. kryzys racjonalizmu, sekularyzacja) w dyskusjach wybranych filozofów współczesnych i omawia je na przykładach tekstowych.
Umiejętności (WYKŁAD oraz ĆWICZENIA):
FI1_U04: Student analizuje strukturę argumentacyjną fragmentu tekstu współczesnego (np. z Foucaulta lub Derridy), wskazując tezy, przesłanki i ich wzajemne zależności.
FI1_U10: Student rekonstruuje i prezentuje w formie mapy myśli lub prezentacji ustnej argumentację wybranego autora współczesnego, uwzględniając przesłanki kulturowe i epistemologiczne.
Kompetencje (ĆWICZENIA):
FI1_K02: Student rozważa nowe idee filozoficzne, analizuje je w kontekście współczesnych debat oraz formułuje własne propozycje rozwiązań problemów filozoficznych, uwzględniając ich kontekst społeczny, kulturowy i historyczny.
FI1_K05: Student przygotowuje krótką analizę (esej lub slajdy), w której pokazuje wpływ idei wybranego filozofa współczesnego (np. Habermasa, Rorty’ego) na współczesne rozumienie procesów społecznych i kulturowych.
Kryteria oceniania
EGZAMIN I TERMIN: Weryfikacja wiedzy i umiejętności zdobytych podczas kursu odbywa się w formie egzaminu pisemnego (pytania testowe) z zakresu materiału prezentowanego na wykładzie oraz zawartego we wskazanej literaturze.
Przewiduje się następującą skalę ocen za egzamin pisemny:
5,0 - 100 - 91% punktów
4,5 - 90 - 81% punktów
4,0 - 80 - 71% punktów
3,5 - 70 - 61% punktów
3,0 - 60 - 51% punktów
2,0 - 0 - 50 % punktów
EGZAMIN II TERMIN: W przypadku studentów, którzy uzyskali ocenę negatywną w I terminie, egzamin w II terminie ma formę egzaminu ustnego z zakresu materiału zawartego w sylabusie zajęć (losowanie pytań egzaminacyjnych z dostępnej puli). Studenci, którzy nie podeszli do egzaminu w I terminie, przystępują do egzaminu w II terminie na zasadach I terminu (egzamin pisemny).
W przypadku zajęć ćwiczeniowych: praca z tekstem oraz metody aktywizacyjne: pogadanka, praca w grupach. W ramach zajęć na kolejnych zajęciach studenci zapoznają się z kolejnymi istotnymi dla zrozumienia przemian filozofii współczesnej tekstami. Praca z tekstem polega na identyfikacji głównych pojęć dla danego nurtu filozoficznego lub autora, wskazaniu na podstawowe rysy stosowanej metody oraz ewentualnym streszczaniu wybranych fragmentów omawianych prac.
Na ocenę końcową zajęć ćwiczeniowych mają wpływ trzy elementy:
1) Obecność.
2) Ocena z kolokwium pisemnego.
W przypadku obecności (poświadczonej wpisem na listę obecności) obowiązuje następująca skala:
1 nieobecność - 5,0
2 nieobecności - 4,0
3 nieobecności - 3,0
4 i więcej nieobecności - 2,0
Zajęcia ćwiczeniowe kończą się zaliczeniem pisemnym w postaci kolokwium pisemnego. Pytania zamknięte (80 proc.) i otwarte (20 proc.) dotyczą zagadnień poruszanych na zajęciach oraz tekstów przerabianych podczas kursu.
Ostateczna ocena jest średnią dwóch ocen, przy czym za obecność jest to 1/4 wartości ostatecznej oceny, zaś kolokwium pisemne 3/4.
OCENA Z ĆWICZEŃ MA NASTĘPUJĄCE PRZEŁOŻENIE NA EGZAMIN W I TERMINIE:
1. Uzyskanie 5,0 jako ocenę końcową z ćwiczeń oznacza, że osoba uzyskuje dodatkowo 6 pkt na egzaminie.
2. Uzyskanie 4,5 jako ocenę końcową z ćwiczeń oznacza, że osoba uzyskuje dodatkowo 4 pkt na egzaminie.
3. Uzyskanie 4,0 jako ocenę końcową z ćwiczeń oznacza, że osoba uzyskuje dodatkowo 2 pkt na egzaminie.
4. Uzyskanie ocen 3,0 i 3,5 nie ma wpływu na punktację uzyskaną na egzaminie.
Praktyki zawodowe
Brak
Literatura
Literatura przeglądowa:
1. Stanford Encyclopedia of Philosophy, https://plato.stanford.edu/
2. "Przewodnik po literaturze filozoficznej XX wieku", T. 1-5, pod red. B. Skargi ; przy współpr. S. Borzyma, H. Floryńskiej-Lalewicz, Warszawa 1994-1996.
Opracowania i literatura szczegółowa:
1. L. Kołakowski, "Bergson", różne wydania.
2. A.J. Noras, "Historia neokantyzmu", Katowice 2012.
3. J. Woleński, "Kierunki i metody filozofii analitycznej" w: "Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii", red. J. Perzanowski, Warszawa 1989, s. 30-77.
4. J. Woleński, "Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska", Warszawa 1985.
5. "The Oxford Handbook of the History of Analytic Philosophy", Oxford 2013.
6. "Wprowadzenie do fenomenologii. Interpretacje, zastosowania, problemy", red. W. Płotka, Warszawa 2014.
7. D. Zahavi, "Fenomenologia Husserla", Kraków 2012.
8. C. Głombik, "Husserl i Polacy: pierwsze spotkania, wczesne reakcje", Katowice 1999.
9. A. Przyłębski, "Gadamer", Warszawa 2006.
10. T. Kisiel, "Genesis of Heidegger's Being and Time", Berkley 1995.
11. "A Companion to Phenomenology and Existentialism", red. H. Dreyfus, M.A Wrathall, Oxford 2008.
12. L. Kołakowski, "Główne nurty marksizmu", Część III, Poznań 2001.
13. V. Descombes, "To samo i inne. Czterdzieści pięć lat filozofii francuskiej (1933-1978)", przeł. B. Banasiak i K. Matuszewski, Warszawa 1997.
14. J.-F. Lyotard, "Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy", przeł. M. Kowalska i J. Migasiński, Warszawa 1997.
15. "Filozofia amerykańska dziś", red. T. Komendziński i A. Szahaj, Toruń 1999.
16. R.P. Tong, Myśl feministyczna. Wprowadzenie, przeł. J. Mikos, B. Umińska, Warszawa 2002.
Źródła:
1. H. Bergson, "O bezpośrednich danych świadomości", różne wydania.
2. B. Russell, "Autobiografia", różne wydania.
3. L. Wittgenstein, "Tractatus logico-philosophicus", różne wydania.
4. K. Twardowski, "Wybrane pisma filozoficzne", Warszawa 1965.
5. L. Wittgenstein, "Dociekania filozoficzne", różne wydania.
6. E. Husserl, "Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Ks. 1", przeł. i przypisami opatrzyła D. Gierulanka, różne wydania.
7. M. Heidegger, "Bycie i czas", różne wydania.
8. E. Levinas, "Całość i nieskończoność", Warszawa 1995.
9. M. Merleau-Ponty, "Fenomenologia percepcji", Warszawa 1999.
10. J. Habermas, "Teoria działania komunikacyjnego", Warszawa 1999-2002.
11. H. Putnam, "Wiele twarzy realizmu i inne eseje", Warszawa 1998.
12. W.V.O. Quine, "Z punktu widzenia logiki", Warszawa 1997.
13. A. Mbempe, "Polityka wrogości. Nekropolityka", Kraków 2018.
14. J. Butler, "Uwikłani w płeć: feminizm i polityka tożsamości", Warszawa 2008.
Uwagi
W cyklu 2023/24_L:
Student posiada wiedzę z zakresu historii filozofii starożytnej, średniowiecznej i nowożytnej oraz podstawową wiedzę z zakresu logiki, epistemologii i etyki |
W cyklu 2024/25_L:
Student posiada wiedzę z zakresu historii filozofii starożytnej, średniowiecznej i nowożytnej oraz podstawową wiedzę z zakresu logiki, epistemologii i etyki |
W cyklu 2025/26_L:
Student posiada wiedzę z zakresu historii filozofii starożytnej, średniowiecznej i nowożytnej oraz podstawową wiedzę z zakresu logiki, epistemologii i etyki |
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: