Historia filozofii starożytnej WF-FI-N11-HF1

Student zna i rozumie idee i argumenty wybranych klasycznych autorów filozoficznych na podstawie samodzielnej lektury i analizy treści ich pism. Dodatkowo, zna i rozumie rolę idei filozoficznych w procesie kształtowania się poglądów na naturę świata i człowieka oraz ich relację do innych czynników kształtujących te poglądy. Student potrafi czytać i interpretować tekst filozoficzny, a także jest gotów do uwzględniania znaczenia europejskiego dziedzictwa filozoficznego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych.

Przedmiotowe efekty uczenia się dla ćwiczeń:
FI1_W01 - student/ka wyjaśnia znaczenie konkretnych idei filozofii starożytnej (np. koncepcji cnoty, rozumu, kosmosu) w kontekście kształtowania tożsamości kultury europejskiej.

FI1_W04 - student/ka przedstawia znaczenie terminów występujących w klasycznych tekstach filozoficznych oraz objaśnia ich funkcję w argumentacji filozoficznej.

FI1_W05 - student/ka przedstawia różnice i podobieństwa między stanowiskami filozofów presokratejskich, klasycznych - systematycznych oraz hellenistycznych na podstawie analizy tekstów poszczególnych autorów.

FI1_W06 - student/ka analizuje idee i argumenty wybranych autorów starożytnych (np. Arystoteles, Platon, Seneka) stosując metody interpretacji klasycznych tekstów filozoficznych.

FI1_W07 - student/ka identyfikuje związki między przemianami kulturowo-społecznymi epoki a ewolucją myśli filozoficznej (np. relacja między kryzysem polis a powstaniem stoicyzmu).

FI1_U04 - student/ka analizuje strukturę argumentacyjną wybranych tekstów filozoficznych (np. Platońskich dialogów, Arystotelesowskich tekstów systematycznych), wskazując tezy, przesłanki i logiczne relacje między nimi.

FI1_U10 - student/ka rekonstruuje stanowiska filozoficzne, wskazując na ich normatywne przesłanki lub założenia światopoglądowe, np. koncepcje duszy, prawa natury, dobra wspólnego.

FI1_K02 - student/ka analizuje nowe idee filozoficzne w świetle danych historycznych i argumentów oraz formułuje propozycje rozwiązania problemów filozoficznych z uwzględnieniem kontekstu epoki.

FI1_K05 - student/ka potrafi przedstawić krótką analizę, w której pokazuje związek wybranej idei filozofii starożytnej (np. platońskiej koncepcji sprawiedliwości) z późniejszymi formami myślenia o porządku społecznym lub etyce.

Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia ćwiczeń z historii filozofii starożytnej
KRYTERIA OCENIANIA
WIEDZA:
- na ocenę 2 (ndst): student nie zna nurtów i postaci filozofii starożytnej i średniowiecznej; nie wie jakie są źródła i konsekwencje problematyki filozoficznej w tym okresie historii filozofii; nie zna podstawowej terminologii filozoficznej
- na ocenę 3 (dst): student posiada dostateczną wiedzę na temat nurtów filozofii starożytnej i średniowiecznej; ale nie potrafi określić źródeł i konsekwencji problematyki filozoficznej w tym okresie historii filozofii; również słabo orientuje się w terminologii filozoficznej
- na ocenę 4 (db): student posiada wiedzę na temat nurtów filozofii starożytnej i średniowiecznej; potrafi określić źródła problematyki filozoficznej tego okresu historii filozofii; dobrze orientuje się w terminologii filozoficznej
- na ocenę 5 (bdb): student doskonale orientuje się wśród nurtów i postaci filozofii starożytnej i średniowiecznej; doskonale potrafi wskazać źródła i konsekwencje problematyki filozoficznej w tym okresie historii filozofii; doskonale zna podstawową terminologię filozoficzną
UMIEJĘTNOŚCI:
- na ocenę 2 (ndst): student nie potrafi analizować argumentów filozoficznych, nie potrafi identyfikować kluczowych tez i założeń posługując się tekstami filozofii starożytnej i średniowiecznej; student nie umie słuchać ze zrozumieniem i nie jest w stanie uporządkować usłyszanych twierdzeń filozoficznych, nie umie też szukać w filozofii starożytnej i średniowiecznej ich źródeł
- na ocenę 3 (dst): student poprawnie analizuje argumenty filozoficzne, nie zawsze potrafi identyfikować kluczowe tezy i założenia posługując się tekstami filozofii starożytnej i średniowiecznej; student w sposób wystarczający jest w stanie
uporządkować usłyszane twierdzenia filozoficzne choć nie zawsze umie znaleźć w filozofii starożytnej i średniowiecznej ich źródła
- na ocenę 4 (db): student potrafi analizować argumentów filozoficznych, dobrze identyfikuje kluczowe tezy i założenia posługując się tekstami filozofii starożytnej i średniowiecznej; student umie słuchać ze zrozumieniem i jest w stanie
uporządkować usłyszane twierdzenia filozoficzne w oparciu o źródła w filozofii starożytnej i średniowiecznej.
- na ocenę 5 (bdb): student doskonale analizuje argumenty filozoficzne, bez problemu identyfikuje ich kluczowe tezy i założenia posługując się tekstami filozofii starożytnej i średniowiecznej; student doskonale potrafi słuchać ze zrozumieniem i potrafi porządkować usłyszane twierdzenia filozoficzne szukając w filozofii starożytnej i średniowiecznej ich źródeł
KOMPETENCJE:
Ocenie podlega stopień zaangażowania w szukanie w filozofii starożytnej i średniowiecznej źródeł wypowiedzi na angażujące go tematy oraz w szukanie sposobu rozwiązywania zadań i problemów życiowych
ZAKRES TEMATÓW
1. Literatura i źródła do poznania starożytnej filozofii greckiej
2. Periodyzacja dziejów filozofii
3. Jońska filozofia przyrody
4. Dwutorowość greckich wierzeń religijnych – orfizm
5. Pitagorejczycy
6. Parmenides i eleaci
7. Italska filozofia przyrody
8. Sofiści
9. Sokrates i sokratycy
10. Platon i Akademia
11. Arystoteles i Liceum
12. Epikurejczycy
13. Stoicy
14. Sceptycy
15. Medioplatonizm
16. Neoplatonizm
17. Starożytna filozofia chrześcijańska – Orygenes
18. Platon i akademia
19. Augustyn i Boecjusz
20. Nauka grecka w Syrii
METODY OCENIANIA
Warunkami przystąpienia do egzaminu są:
a) obecność na wykładzie
b) uzyskanie zaliczenia ćwiczeń z historii filozofii starożytnej
Egzamin przeprowadza się w formie ustnej.
a) W pierwszym rzędzie stawiane są pytania dotyczące filozofii Platona i Arystotelesa; ich zaliczenie jest conditio sine qua non całego egzaminu.
b) Następne pytania dotyczą dziejów filozofii greckiej (od Talesa do Boecjusza). W ich wyniku ustala się, czy student opanował materiał dobrze (4), jedynie dostatecznie (3, 3+), czy niedostatecznie (2).
c) Gdy materiał ten opanowany jest dobrze, wtedy stawiane są pytania przekrojowe (jedno lub dwa) i ustalana ostateczna ocena (5, 4+, 4).

Kryteria oceniania dla ćwiczeń:
Na ocenę końcową składają się:
1. Przygotowanie do zajęć (posiadanie tekstu; gruntowne zapoznanie się z nim; udział w dyskusji i aktywność w trakcie zajęć; za zrealizowanie tych elementów wystawiana jest ocena końcowa).
2. Przygotowanie pisemnego opracowania jednego z omawianych tekstów źródłowych (ok. 5 stron znormalizowanego tekstu; wypowiedź łączy formę eseju i opracowania tekstu; każda przygotowana wypowiedź jest oceniana).
3. Zaliczenie na ocenę testu (test realizowany na ostatnich zajęciach poprzez platformę Moodle).
Rozkład procentowy ocen:
100 - 91% - ocena 5.0
90 - 81% - ocena 4.5
80 - 71% - ocena 4.0
70 - 61% - ocena 3.5
60 - 51% - ocena 3.0
0 - 50 % - ocena 2.0
Ocena końcowa za zajęcia jest średnią arytmetyczną z ocen cząstkowych.
Zajęcia są obowiązkowe, nieobecności są niedopuszczalne. W przypadku nieobecności, zajęcia należy odrobić w drugiej grupie lub zaliczyć w trakcie konsultacji (prezentacja omawianych w trakcie zajęć tekstów).

1. G. Reale, Historia filozofii starożytnej, t. 1-5, tł. I.E.Zieliński, 1994-2002.
2. I.Dąmbska, Zarys filozofii greckiej, 1983.
3. J. Legowicz, Historia filozofii starożytnej, Grecji i Rzymu. Wybór tekstów, 1970.
4. F.Copleston, Historia filozofii, t. 1, Grecja i Rzym, tł. H.Bednarek, 1988.
5. P. Hadot, Filozofia jako ćwiczenie duchowe, tł. P. Domański, 1992.
6. P. Hadot, Czym jest filozofia starożytna, , tł. P. Domański, 2000.
7. W.Tatarkiewicz, Historia filozofii, t.1, (wszystkie wydania)
8. A.Krokiewicz, Zarys filozofii greckiej, 1995.
9. J.P.Vernant, Źródła myśli greckiej, tł. J.Szacki, 1996.
10. M.Gogacz, Platonizm i arystotelizm. Dwie drogi do metafizyki, 1996.
11. S.Swieżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, 2002.
12. J.Gajda-Krynicka, Filozofia przedplatońska, 2007.

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

• Filozofia - studia I stopnia stacjonarne

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu WF-FI-N11-HF1 w USOSweb