WMAng: Philosophical Aspects of Human Rights WF-FI-212-WMAN-ME22
Od końca lat 40. XX wieku, przez czas zimnej wojny i po upadku komunizmu w Europie za sprawą ONZ, innych organizacji międzynarodowych i części rządów prawa człowieka stały się płaszczyzną dialogu i pożądanym standardem polityki wewnętrznej i międzynarodowej.
Jednak od strony teoretycznej prawa te – poszczególne uprawnienia, jaki i sama ich ogólna idea – są różnie rozumiane w różnych kulturach czy tradycjach religijnych, zaś w praktyce politycznej i społecznej (także w nazywających się „rozwiniętymi” krajach Zachodu) bywają lekceważone.
Trwa spór – wśród filozofów, politologów, socjologów czy prawników – dotyczący samej potrzeby czy użyteczności formułowania praw człowieka i wprowadzania ich do systemu prawnego. Zwolennicy uznania przyrodzonych uprawnień osób szukają takiego ich uzasadnienia, które byłoby akceptowane na całym świecie. Wynik tego procesu nie pozostaje bez wpływu na rozbudowę katalogu praw, uwzględnianie roszczeń różnych grup interesu i praktykę polityczną, ochronę praw i wymagania stawiane rządom.
Celem wykładu jest prezentacja idei praw człowieka w zamyśle ich twórców, jej krytyka z różnych punktów widzenia. Przedstawione zostaną różne sposoby uzasadniania istnienia uprawnień jednostki i ich związek z koncepcją człowieka i społeczności, teorią wartości i prawa natury. Poruszone zostanie zagadnienie ideologizacji praw człowieka i problem rozbudowy istniejącego systemu.
Treść zajęć
1. Historia praw człowieka
2. Treść ogłoszonych praw
3. Generacje praw
4. Recepcja w różnych kulturach
5. Krytyka praw człowieka
6. Uzasadnienie praw człowieka
7. Ideologizacja praw człowieka
8. Rola praw w etyce
|
W cyklu 2022/23_L:
Od końca lat 40. XX wieku, przez czas zimnej wojny i po upadku komunizmu w Europie za sprawą ONZ, innych organizacji międzynarodowych i części rządów prawa człowieka stały się płaszczyzną dialogu i pożądanym standardem polityki wewnętrznej i międzynarodowej. |
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student rozumie ideę praw człowieka jako uprawnień indywidualnych i jej znaczenie we współczesnym świecie.
Student rozpoznaje możliwe sytuacje deprawacji praw człowieka: ich wykorzystanie jako narzędzia w bieżącej grze politycznej oraz realizacji interesów mniejszościowych grup nacisku.
Student zna i rozróżnia sposoby argumentacji wspierające i podważające istnienie praw indywidualnych.
Student rozumie możliwość stosowania kategorii praw człowieka w różnych działach etyki
Kryteria oceniania
Wiedza:
- na ocenę 2 (ndst..): student nie zna podstawowych terminów i pojęć oraz nie identyfikuje problemów związanych z koncepcją praw człowieka
- na ocenę 3 (dst.): student zna podstawowe terminy i zagadnienia związane z teoretycznym aspektem praw człowieka, ale nie potrafi szczegółowo omówić i rozwinąć poszczególnych kwestii
- na ocenę 4 (db.): Student identyfikuje i rozróżnia problemy związane z istnieniem i praktyką praw człowieka i charakteryzuje je w poprawny sposób
- na ocenę 5 (bdb.): doskonale orientuje się problematyce dotyczącej teorii praw człowieka i posługuje się wiedzą zawartą we wskazanym piśmiennictwie
Umiejętności
- na ocenę 2 (ndst..): student nie potrafi charakteryzować współczesnych problemów filozoficznych i etycznych związanych z prawami człowieka
na ocenę 3 (dst.): student potrafi scharakteryzować zagadnienia filozoficzne związane z prawami człowieka, jednak nie dostrzega ich złożoności, interdyscyplinarności i związku z życiem społecznym i politycznym
- na ocenę 4 (db.): student analizuje i ocenia wybrane problemy związane z prawami człowieka, potrafi dostrzec kompleksowy charakter poszczególnych zagadnień.
- na ocenę 5 (bdb.): student potrafi krytycznie ustosunkować się do historycznego i współczesnego dyskursu filozoficznego i etycznego, jak również zająć własne stanowisko w szczegółowych kwestiach dotyczących praw człowieka oraz je poprawnie uzasadnić
Kompetencje:
Jest świadomy złożoności szczegółowej problematyki praw człowieka. Wykazuje krytycyzm w stosunku do różnych obecnych w dyskursie stanowisk. Potrafi stosować kategorię uprawnień osoby do różnych zagadnień praktycznych.
Sposób weryfikacji: sprawdzian pisemny
Literatura
Prawa człowieka. Dokumenty międzynarodowe, opr. B. Gronowska, T. Jasudowicz, C. Mik, Toruń 1995
Bała P., Wielomski A., prawa człowieka – refleksje krytyczne, Studia Erasmiana Wratislaviensia, 2010, 4, s. 457-487
Palacios, J. M., Problem metafizycznego uzasadnienia praw człowieka, Ethos 12(1999)1-2, s. 119-131.
Piechowiak M., Problem aksjologicznej legitymizacji uniwersalnego systemu ochrony praw człowieka,
w: Globalne problemy ochrony praw człowieka, red. E. Karska, Warszawa 2015, s. 86-100
Piechowiak M., Filozofia Praw człowieka. Prawa człowieka w świetle ich międzynarodowej ochrony, Lublin 1999
Raburski T., filozofia praw podmiotowych, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 78, 2017, s. 55-67
Seifert J., Antropologia praw człowieka, Ethos 12(1999)1-2, s. 132-145
|
W cyklu 2022/23_L:
Prawa człowieka. Dokumenty międzynarodowe, opr. B. Gronowska, T. Jasudowicz, C. Mik, Toruń 1995 |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: