WHF: Ontologia przedplatońska WF-FI-212-WHFPIET25
Przedmiotem wykładu są koncepcje bytu (czy szerzej: rzeczywistości) u filozofów przedplatońskich. Celem zajęć jest ukazanie procesu rozwoju zagadnień ontologicznych, który ostatecznie doprowadził do powstania dojrzałych systemów ontologicznych (metafizycznych) Platona i Arystotelesa.
Parmenidesa z Elei uważa się za ojca ontologii. Niewątpliwą zasługą Parmenidesa jest wprowadzenie do słownika filozoficznego terminu „byt” (τὸ ἐόν) oraz sformułowanie podstawowych zasad ontologicznych. Parmenides pozostawał jednak spadkobiercą wcześniejszej tradycji antycznej, w której problematyka ontologiczna była obecna zarówno w tak zwanym okresie mitologicznym, jak i okresie filozoficznym.
U samego początku racjonalnej refleksji filozoficznej, teoria bytu stanowiła oś zainteresowań uczonych greckich. Do nich należeli już na początku milezyjscy filozofowie przyrody, którzy również poszukiwali czynnika niezmiennego, stanowiącego o jedności rzeczy, ograniczając swoje poszukiwania do świata przyrody jako jedynego świata danego człowiekowi w poznaniu. Ich celem było znalezienie początku, tworzywa, zasady organizującej naturę.
Celem zajęć jest przedstawienie teorii przedplatońskich w świetle nowego paradygmatu heurystycznego, który został zapoczątkowany przez badania Ch. H. Kahna, który odrzuca egzystencjalny charakter wczesnej myśli greckiej.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
FI2_W05 Student prezentuje rozwój zagadnień ontologicznych w myśli jońskich filozofów przyrody, eleatów i pitagorejczyków, uwzględniając ich historyczny i kulturowy kontekst.
FI2_W06 Student interpretuje i porównuje poglądy wybranych myślicieli przedplatońskich (np. Heraklita, Parmenidesa, Empedoklesa, Anaksagorasa) w zakresie rozumienia bytu, zmienności i jedności.
FI2_U02 Student samodzielnie rekonstruuje problem ontologiczny (np. zasada jedności bytu) w oparciu o źródła przedplatońskie oraz formuuje jego współczesne implikacje filozoficzne.
FI2_U10 Student porównuje typy argumentacji używane przez wczesnych filozofów greckich, dostrzega ich wewnętrzną logikę oraz możliwe trudności interpretacyjne.
Kryteria oceniania
Na ocenę końcową składają się:
1. Obecność na zajęciach – 10 pkt
2. Bieżące przygotowywanie do zajęć – 10 pkt
3. Odpowiedź podczas egzaminu – 30 pkt.
Dopuszczalne są dwie nieobecności.
Skala ocen końcowa:
0–24 pkt - 2.0 – niedostateczny
25–30 pkt - 3.0 – dostateczny
31–35 pkt - 3.5 – dostateczny plus
36–40 pkt - 4.0 – dobry
41–45 pkt - 4.5 – dobry plus
46–50 pkt - 5.0 – bardzo dobry
Literatura
Literatura obowiązkowa
1. G. S. Kirk, J. E. Raven, M. Schofield, Filozofia przedsokratejska, tłum. J. Lang, Warszawa 1999.
2. A. Krokiewicz, Zarys filozofii greckiej, Warszawa 2000.
3. W. Heinrich, Zarys historji filozofji, Warszawa 1925.
Literatura uzupełniająca
1. Ch. H. Kahn, The Verb „Be” in Ancient Greek, Dordrecht, Boston 1973.
2. Ch. H. Kahn, Essays on Being, Oxford 2009.
3. J. Burnet, Early Greek Philosophy, Londyn 1930.
4. F. M. Cleve, The Giants of Pre-sophistic Greek Philosophy, Haga 1965.
5. H. Diels, Die Fragmente der Vorsokratiker, Berlin 1903.
6. D. W. Graham, The Texts of Early Greek Philosophy, t. 1, Cambridge 2010.
7. A. Laks, G. W. Most, Early Greek Philosophy, t. 1-5, Cambridge 2016.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: