WHF: Historia filozofii języka WF-FI-21-WHFT-B21
Celem wykładu jest zapoznanie studentów z historią filozofii języka ze szczególnym uwzględnieniem filozofii języka XX w. Zwrot językowy w filozofii jaki dokonał się na początku ubiegłego stulecia spowodował intensyfikację badań nad naturą języka, jego strukturą, znaczeniem i funkcjami (komunikacyjną oraz poznawczą). W tym okresie dokonał się dynamiczny rozwój filozoficznej wiedzy o języku jak też nastąpiło ścisłe powiązanie wielu fundamentalnych dla filozofii pytań z zagadnieniami semantyki i pragmatyki językowej. Panująca wciąż filozoficzno- językowa perspektywa interpretacji klasycznych sporów epistemologicznych, metafizycznych a nawet etycznych jest właśnie przejawem dokonanego zwrotu.
W trakcie wykładu studenci zapoznają się z teoriami filozoficznymi języka, które odegrały w dwudziestym wieku najbardziej znaczącą rolę, zaznajomią się z problematyką tego obszaru filozofii oraz z wpływem jaki wywierają rozstrzygnięcia na gruncie filozofii języka na inne dziedziny filozofii. Początek kursu będzie poświęcony dawniejszym koncepcjom języka, począwszy od gramatyki filozoficznej Szkoły Port Royal, poprzez poszukiwania języka uniwersalnego przez Wilhelma G. F. Leibniza i rozważania o współzależności gramatyki i racjonalnego myślenia u Wilhelma von Humboldta. Właściwy początek współczesnej filozofii języka znajduje się z jednej strony w językoznawstwie ogólnym i semiotyce Ferdinanda de Saussure’a, z drugiej strony w terenowych badaniach językoznawczych (Benjamin Lee Whorf), z trzeciej w badaniach nad logiczną składnią i semantyką zapoczątkowanych przez Gottloba Frege’go i kontynuowaną w filozofii analitycznej, z czwartej w teoretycznym językoznawstwie generatywnym (Noam Chomsky, Ray Jackendof, Jerrold Katz) oraz językoznawstwie kognitywnym (Ronald Langacker), z piątej w filozoficznej hermeneutyce Hansa-G. Gadamera i Paula Ricoeura. Wszystkie te tradycje będą reprezentowane w zbliżonych proporcjach w doborze lektur i w treści wykładów. Każde zajęcia będą zaczynać się od ćwiczenia: analizie wyznaczonego wcześniej tekstu, po czym nastąpi wykład dotyczący tradycji teoretycznej, do której ten tekst należy.
|
W cyklu 2021/22_Z:
Celem wykładu jest zapoznanie studentów z historią filozofii języka ze szczególnym uwzględnieniem filozofii języka XX w. Zwrot językowy w filozofii jaki dokonał się na początku ubiegłego stulecia spowodował intensyfikację badań nad naturą języka, jego strukturą, znaczeniem i funkcjami (komunikacyjną oraz poznawczą). W tym okresie dokonał się dynamiczny rozwój filozoficznej wiedzy o języku jak też nastąpiło ścisłe powiązanie wielu fundamentalnych dla filozofii pytań z zagadnieniami semantyki i pragmatyki językowej. Panująca wciąż filozoficzno- językowa perspektywa interpretacji klasycznych sporów epistemologicznych, metafizycznych a nawet etycznych jest właśnie przejawem dokonanego zwrotu. W trakcie wykładu studenci zapoznają się z teoriami filozoficznymi języka, które odegrały w dwudziestym wieku najbardziej znaczącą rolę, zaznajomią się z problematyką tego obszaru filozofii oraz z wpływem jaki wywierają rozstrzygnięcia na gruncie filozofii języka na inne dziedziny filozofii. |
W cyklu 2021/22_L:
Celem wykładu jest zapoznanie studentów z historią filozofii języka ze szczególnym uwzględnieniem filozofii języka XX w. Zwrot językowy w filozofii jaki dokonał się na początku ubiegłego stulecia spowodował intensyfikację badań nad naturą języka, jego strukturą, znaczeniem i funkcjami (komunikacyjną oraz poznawczą). W tym okresie dokonał się dynamiczny rozwój filozoficznej wiedzy o języku jak też nastąpiło ścisłe powiązanie wielu fundamentalnych dla filozofii pytań z zagadnieniami semantyki i pragmatyki językowej. Panująca wciąż filozoficzno- językowa perspektywa interpretacji klasycznych sporów epistemologicznych, metafizycznych a nawet etycznych jest właśnie przejawem dokonanego zwrotu. W trakcie wykładu studenci zapoznają się z teoriami filozoficznymi języka, które odegrały w dwudziestym wieku najbardziej znaczącą rolę, zaznajomią się z problematyką tego obszaru filozofii oraz z wpływem jaki wywierają rozstrzygnięcia na gruncie filozofii języka na inne dziedziny filozofii. |
W cyklu 2022/23_L:
Celem wykładu jest zapoznanie studentów z historią filozofii języka ze szczególnym uwzględnieniem filozofii języka XX w. Zwrot językowy w filozofii jaki dokonał się na początku ubiegłego stulecia spowodował intensyfikację badań nad naturą języka, jego strukturą, znaczeniem i funkcjami (komunikacyjną oraz poznawczą). W tym okresie dokonał się dynamiczny rozwój filozoficznej wiedzy o języku jak też nastąpiło ścisłe powiązanie wielu fundamentalnych dla filozofii pytań z zagadnieniami semantyki i pragmatyki językowej. Panująca wciąż filozoficzno- językowa perspektywa interpretacji klasycznych sporów epistemologicznych, metafizycznych a nawet etycznych jest właśnie przejawem dokonanego zwrotu. W trakcie wykładu studenci zapoznają się z teoriami filozoficznymi języka, które odegrały w dwudziestym wieku najbardziej znaczącą rolę, zaznajomią się z problematyką tego obszaru filozofii oraz z wpływem jaki wywierają rozstrzygnięcia na gruncie filozofii języka na inne dziedziny filozofii. |
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2021/22_L: | W cyklu 2022/23_L: | W cyklu 2021/22_Z: |
Efekty kształcenia
Wiedza: student zna podstawowe nurty filozofii języka XX w , wie jakie są źródła i kontekst filozoficzny podstawowych problemów filozofii języka, zna przedstawicieli poszczególnych stanowisk i rozumie główne idee najważniejszych teorii języka. Student zna wybrane teksty z filozofii języka i rozumie zagadnienia jakie one poruszają.
Umiejętności: student rozumie zależności pomiędzy teorią języka a teorią poznania i teorią komunikacji językowej. Czyta i interpretuje teksty filozoficzne z zakresu filozofii języka. Potrafi włączyć się w naukową dyskusję odnośnie podstaw poznania i komunikacji używając do tego wiedzy odnośnie natury języka, teorii znaczenia językowego i teorii semantycznych . Dostrzega rolę języka w poznaniu i komunikacji
Kompetencje: Jest świadomy roli języka w poznaniu i komunikacji.
Kryteria oceniania
Ocena wystawiana jest na podstawie egzaminu końcowego oraz obecności na zajęciach (obejmujących również ćwiczenia) i czynnego w nich udziału.Egzamin obejmuje znajomość nurtów i filozofów prezentowanych na wykładzie wraz ze znajomością literatury z zakresu obowiązkowego.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura obowiązkowa
1. Gottlob Frege, Sens i znaczenie, w: Gottlob Frege, Pisma semantyczne
2. Bertrand Russell. Deskrypcje oraz Denotowanie w: Logika i język. Red. J. Pelc.
3. David Pears, Wittgenstein
4. Leon Koj, Semiotyka logiczna (rozdziału o K. Ajdukiewiczu, N. Chomsky'm, R. Mantaguem)
5. Marek Maciejczak, Filozofia jako krytyka języka. Od Kartezjusza do Dummetta
6. John L. Austin, Jak działać słowami
7. H. Putnam, Znaczenie wyrazu znaczenie
Literatura uzupełniająca
1. Donald Davidson, Prawda i znaczenie oraz Interpretacja radykalna, w: D. Davidson, Eseje o prawdzie, języku i umyśle.
2. John Searle, Czynności mowy
3. John Taylor, Kategoryzacja w języku, wybrane rozdziały (Kategoryzacja barw, Kategorie prototypowe, Wiedza językowa a encyklopedyczna)
4. A. Wierzbicka, Semantyka, Wybrane fragmenty ( Wprowadzenie, Przegląd elementarnych jednostek semantycznych)
5. Stephen C. Levinson, Pragmatyka, tłum. T. Ciecierski
6. Peter Prechtl, Wprowadzenie do filozofii języka
7. Wilhelm Humboldt, Rozmaitość języków a rozwój umyslowy ludzkości Fragmenty)
|
W cyklu 2021/22_Z:
Literatura Obowiązkowa 1. Gottlob Frege, Sens i znaczenie, w: Gottlob Frege, Pisma semantyczne 2. Bertrand Russell. Deskrypcje oraz Denotowanie w: Logika i język. Red. J. Pelc. 3. Ludwig Wittgenstein. Tractatus logico- philosophicus 4. Kazimierz Ajdukiewicz, Obraz świata i aparatura pojęciowa, w. K. Ajdukiewicz, Jezyk i poznanie T.1. 5. Ludwig Wittgestein „Dociekania filozoficzne” 6. Willard Van Orman Quine, Dwa dogmaty empiryzmu, w: W.V.O. Quine , Z punktu widzenia Logiki. Uzupełniająca 7. Donald Davidson, Prawda i znaczenie oraz Interpretacja radykalna, w: D. Davidson, Eseje o prawdzie, języku i umyśle. 8. Hilary Putnam , Znaczenie słowa, w: H. Putnam, Wiele twarzy realizmu i inne seje 9. John Langshaw Austin, Jak działać słowami, w: J.L. Austin, Mówienie i poznanie. 10. John Searle, Czynności mowy 11. John Taylor, Kategoryzacja w języku, wybrane rozdziały (Kategoryzacja barw, Kategorie prototypowe, Wiedza językowa a encyklopedyczna) 12. A. Wierzbicka, Semantyka, Wybrane fragmenty ( Wprowadzenie, Przegląd elementarnych jednostek semantycznych) Pomocnicza: 13. Stephen C. Levinson, Pragmatyka, tłum. T. Ciecierski 14. Peter Prechtl, Wprowadzenie do filozofii języka. |
W cyklu 2021/22_L:
Literatura Obowiązkowa 1. Gottlob Frege, Sens i znaczenie, w: Gottlob Frege, Pisma semantyczne 2. Bertrand Russell. Deskrypcje oraz Denotowanie w: Logika i język. Red. J. Pelc. 3. Ludwig Wittgenstein. Tractatus logico- philosophicus 4. Kazimierz Ajdukiewicz, Obraz świata i aparatura pojęciowa, w. K. Ajdukiewicz, Jezyk i poznanie T.1. 5. Ludwig Wittgestein „Dociekania filozoficzne” 6. Willard Van Orman Quine, Dwa dogmaty empiryzmu, w: W.V.O. Quine , Z punktu widzenia Logiki. Uzupełniająca 7. Donald Davidson, Prawda i znaczenie oraz Interpretacja radykalna, w: D. Davidson, Eseje o prawdzie, języku i umyśle. 8. Hilary Putnam , Znaczenie słowa, w: H. Putnam, Wiele twarzy realizmu i inne seje 9. John Langshaw Austin, Jak działać słowami, w: J.L. Austin, Mówienie i poznanie. 10. John Searle, Czynności mowy 11. John Taylor, Kategoryzacja w języku, wybrane rozdziały (Kategoryzacja barw, Kategorie prototypowe, Wiedza językowa a encyklopedyczna) 12. A. Wierzbicka, Semantyka, Wybrane fragmenty ( Wprowadzenie, Przegląd elementarnych jednostek semantycznych) Pomocnicza: 13. Stephen C. Levinson, Pragmatyka, tłum. T. Ciecierski 14. Peter Prechtl, Wprowadzenie do filozofii języka. |
W cyklu 2022/23_L:
Literatura obowiązkowa 1. Gottlob Frege, Sens i znaczenie, w: Gottlob Frege, Pisma semantyczne 2. Bertrand Russell. Deskrypcje oraz Denotowanie w: Logika i język. Red. J. Pelc. 3. Ludwig Wittgenstein. Tractatus logico- philosophicus 4. Kazimierz Ajdukiewicz, Obraz świata i aparatura pojęciowa, w. K. Ajdukiewicz, Jezyk i poznanie T.1. 5. Ludwig Wittgestein „Dociekania filozoficzne” 6. Willard Van Orman Quine, Dwa dogmaty empiryzmu, w: W.V.O. Quine , Z punktu widzenia Logiki. 7. John Langshaw Austin, Jak działać słowami, w: J.L. Austin, Mówienie i poznanie. 8. Leon Koj, Semiotyka logiczna (wybrane rozdziały) Literatura uzupełniająca 1. Donald Davidson, Prawda i znaczenie oraz Interpretacja radykalna, w: D. Davidson, Eseje o prawdzie, języku i umyśle. 2. Hilary Putnam , Znaczenie słowa, w: H. Putnam, Wiele twarzy realizmu i inne seje 3. John Searle, Czynności mowy 5. A. Wierzbicka, Semantyka, Wybrane fragmenty ( Wprowadzenie, Przegląd elementarnych jednostek semantycznych) 13. Stephen C. Levinson, Pragmatyka, tłum. T. Ciecierski 14. Peter Prechtl, Wprowadzenie do filozofii języka. |
Uwagi
|
W cyklu 2021/22_Z:
znajomość podstawowych pojęć filozoficznych |
W cyklu 2021/22_L:
znajomość podstawowych pojęć filozoficznych. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: