PSF: Sposoby uzasadniania twierdzeń nauki WF-FI-21-PSFL-P21
Zajęcia są prezentacją i omówieniem tradycyjnej problematyki metodologii nauk. Sprowadza się ona do charakterystyki podejmowanych w nauce czynności wiedzotwórczych oraz do charakterystyki ich rezultatów, w postaci teorii naukowych. Zajęcia mają przybliżyć słuchaczom teorię sposobów zdobywania wartościowego poznania w nauce oraz uczyć ich jak organizować, programować i realizować w praktyce, tego rodzaju poznanie. Uwzględniane w tradycyjnej metodologii nauk czynności wiedzotwórcze dzieli się zwykle na trzy grupy: 1) wstępne, 2) właściwe i 3) budowanie teorii. Pierwszy blok tematyczny prezentowany na zajęciach omawia sposoby uzasadniania zdań w nauce (wykłady: 2-7). Dotyczy więc właściwych czynności wiedzotwórczych. Zaprezentowane tu zostaną bezpośrednie sposoby uzasadniania zdań takie, jak doświadczenie, konwencja terminologiczna, intuicja, czy autorytet oraz pośrednie, w postaci podstawowych typów rozumowań stosowanych w nauce. Problematyka ta zostanie zaprezentowana w ujęciu historycznym na tle sporu między indukcjonizmem a hipotetyzmem. Ten cykl tematyczny zostanie zamknięty omówieniem pojęcia wyjaśniania naukowego i zaprezentowania podstawowych jego modeli. Kolejny blok zagadnień dotyczy struktury teorii naukowych (wykłady: 8-12). Poza charakterystyką takich pojęć, jak teoria naukowa, prawo nauki, model, zostanie przedyskutowana tu rola wstępnych czynności wiedzotwórczych, do których zalicza się definiowanie, klasyfikowanie i porządkowanie. Poszczególne klasyczne rozróżnienia typów nauk i ich odmienności metodologiczne zostaną omówione w ostatnim bloku zajęć (wykłady: 13-15).
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
ECTS [1 ECTS = 30(25) godz.]:
udział w zajęciach: 30 godz.
przygotowanie lektur: 15 godz.
przygotowanie do kolokwium końcowego: 15 godz.
suma godzin: 60
liczba ECTS: 2
Wiedza: absolwent zna i rozumie
1. podstawową terminologię z zakresu ogólnej metodologii nauk,
2. w sposób dogłębny rolę refleksji filozoficznej w kształtowaniu
kultury oraz w stopniu zaawansowanym zależności między
kształtowaniem się idei filozoficznych a zmianami w kulturze
i w społeczeństwie,
3. w sposób rozszerzony miejsce i znaczenie filozofii w relacji do innych
nauk, a także specyfikę przedmiotową i metodologiczną filozofii oraz
rolę teorii naukowych w procesie kształtowania się poszczególnych
koncepcji filozoficznych dotyczących natury świata i człowieka.
Umiejętności: absolwent potrafi
1. analizować, streszczać i prezentować tekst filozoficzny z zakresu ogólnej metodologii nauk,
2. wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować
informacje ze źródeł pisanych lub elektronicznych oraz stosować
w tym celu zaawansowane narzędzia technik informacyjnokomunikacyjnych
(ICT),
3. analizować złożone argumenty filozoficzne, identyfikować
składające się na nie tezy i założenia, ustalać zależności logiczne
i argumentacyjne między tezami oraz potrafi identyfikować typowe
strategie argumentacyjne w wypowiedziach ustnych lub pisemnych.
Kompetencje społeczne: absolwent jest gotowy do
1. uwzględniania doniosłego znaczenia refleksji humanistycznej dla
formowania się więzi społecznych.
Literatura
K. Ajdukiewicz, Logika pragmatyczna, Warszawa 1965,
The Blackwell Guide to the Philosophy of Science, (ed. P. Machamer and M. Silberstein), Malden-Oxford 2001,
A Companion to the Philosophy of Science, (ed. W. H. Newton-Smith), Malden-Oxford 2001,
A. Grobler, Metodologia nauk, Kraków 2006,
T. Kotarbiński, Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków 1961.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: