WM: Philosophical problems with Darwinism in their historical context WF-FI-13-WMWAGN20
Podstawowym celem zajęć jest pokazanie, w jaki sposób główne problemy filozoficzne darwinizmu rozwijały się w pierwszych latach istnienia tej teorii i jakie były pierwsze propozycje ich rozwiązania. W czasie trwania tego kursu studenci będą badać ich genezę i powody, dla których nadal stanowią problem dla obecnego pokolenia filozofów biologii. Kurs będzie podzielony na 7 części, w każdym zostanie przedstawiony jeden z problemów filozoficznych związanych z darwinizmem oraz wyjaśnione zostaną przyczyny jego powstania oraz historyczna trajektoria.
Pierwsza sekcja będzie miała charakter wprowadzający. Poświęcona będzie zaprezentowaniu głównych nurtów XIX-wiecznego ewolucjonizmu.
Druga część poświęcona będzie problematyce statusu ontologicznego gatunku i charakterystyce głównych stanowisk filozoficznych zajmowanych w tym sporze, tj. realizmu, idealizmu i nominalizmu - oraz zaprezentowaniu ich przedstawicieli we współczesnym oraz XIX-wiecznym dyskursie naukowym.
Trzecia część skupi się na metodologii nauki Darwina - w tej sekcji omówiona zostanie jego hipotetyczno-dedukcyjna metodologia oraz to, jak została przyjęta przez wiktoriańskich naukowców i filozofów nauki i dlaczego nadal jest przedmiotem dyskusji filozofów nauki.
W części czwartej omówione zostanie zagadnienie kierunku procesów ewolucyjnych, a studenci zapoznają się z takimi terminami jak: teleonomia, teleologia i wielki łańcuch bytów, oraz poznają ich miejsce w dyskursie filozoficznym XIX-wiecznych i współczesnych myślicieli.
W części piątej omówiony zostanie problem istnienia Boga w teorii Darwina. Uczniowie poznają różne ujęcia roli Boga w procesie ewolucji: od agnostycyzmu Darwina po panteizm Samuela Butlera.
W szóstej części omówiony zostanie problem wykorzystania teorii Darwina w socjologii i etyce, tj. omówione zostanie powstanie eugeniki i inspirowanej darwinizmem historiozofii stosowanej przez XIX-wiecznych antropologów, takich jak James George Frazer i Emile Durkheim
Ostatnia część poświęcona będzie omówieniu różnych interpretacji XIX-wiecznej biologii ewolucyjnej proponowanych przez współczesnych historyków biologii i założeń tychże teorii dotyczących rozwoju nauki. Studenci poznają, jak na metapoziomie filozofia nauki wpływa na badania z zakresu historii i filozofii biologii.
Link do zajęć: https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3a213d2dd078484521aab83ac5fd7d6a8c%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=c6d39073-ea21-479c-b97e-9b06a3dc02d2&tenantId=12578430-c51b-4816-8163-c7281035b9b3
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty kształcenia:
Wiedza:
Student jest zorientowany w problematyce XIX-wiecznego ewolucjonizmu i potrafi połączyć ją z współczesnymi dyskusjami filozoficznymi z zakresu filozofii biologii
Umiejętności
Student potrafi krytycznie odnieść się do filozoficznej problematyki związanej z Darwinizmem i historią biologii ewolucyjnej
Kompetencje:
Student ma świadomość historycznych korzeni współczesnych problemów filozoficznych związanych z teorią ewolucji.
ECTS [1 ECTS = 30 (25) godzin]:
- udział w wykładzie: 30 godz.
- przygotowanie do zaliczenia: 60 godz
- przygotowanie do wykładów, czytanie tekstów: 60 godz.
- konsultacje - 0-30 godz
Suma godzin (średnio): 180 [180/30 (25) = 6]
Liczba punktów ECTS: 6
Kryteria oceniania
Głównymi metodami będą wykład problemowy i wykład konwersatoryjny.
Wyklad zakończy się egzaminem ustnym - od jego wyniku będzie uzależniona ocena końcowa.
Wiedza:
- 2 (ndst ..): Student nie zna podstawowych terminów, pojęć i teorii ewolucji omawianych na kursie
- 3 (dst.): Student zna podstawowe pojęcia i teorie związane z filozofią biologii, ale nie potrafi szczegółowo omówić tych zagadnień w ich kontekście historycznym
- 4 (db.): Student identyfikuje filozoficzne problemy ewolucjonizmu i omawia poprawnie wybrane zagadnienia z zakresu filozofii i historii biologii
- 5 (bdb.): Student jest dobrze zorientowany w problematyce XIX-wiecznego ewolucjonizmu i potrafi je łączyć ze współczesnymi dyskusjami filozoficznymi
Umiejętności
- 2 (ndst ..): Student nie potrafi zinterpretować i porównać głównych problemów z zakresu filozofii i historii biologii
- 3 (dst.): Student potrafi odnieść się do niektórych zagadnień związanych z filozofią biologii, ale nie potrafi ich powiązać z okresem historycznym, w którym powstały, ani z myślicielami zajmującymi się tymi zagadnieniami
- 4 (db.): Student potrafi poprawnie wskazać i wyjaśnić historyczne związki między problemami filozofii biologii a rozwojem ewolucjonizmu w XIX wieku
- 5 (bdb.): Student potrafi krytycznie omówić zagadnienia poruszane w trakcie wykładu, a także ustosunkować się do nich i poprawnie uzasadnić swoje stanowisko
Kompetencje:
Student ma świadomość historycznych korzeni współczesnych problemów filozoficznych związanych z teorią ewolucji. Student ma wiedzę o rozwoju ewolucjonizmu w XIX wieku i jego filozoficznych konotacjach.
Szczegóły zostaną podane w trakcie kursu.
Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Bowler P. J., The eclipse of Darwinism. Anti-Darwinian evolution theories in the decades around 1900, The John Hopkins University Press, Baltimore, London 1992
2. Darwin C., On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life, John Murray, London 1859
3. Hull D. L., Darwin and his critics. The reception of Darwin’s Theory of Evolution by the Scientific Community, The University of Chicago Press, London, Chicago 1973
4. Mayr E., Toward a new philosophy of biology. Observations of an evolutionist, Harvard University Press, Cambridge, London 1988
5. Mayr E., The growth of biological thought. Diversity, Evolution, and Inheritance, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, London 1982
Literatura dodatkowa:
1. A Companion to the Philosophy of Biology, ed. S. Sarkar, A. Plutynski, Blackwell Publishing Ltd, Oxford, Victoria 2008
2.Browne J., Darwin o powstawaniu gatunków. Biografia, tłum. P. Jastrzębiec, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 2008
3. Cracraft J., Species concepts and the ontology of evolution, Biology and Philosophy 2(1987)3, s. 329-346
4. Wagner M.J. Metanaukowy kontekst problemu „brakującego ogniwa”, Studia Philosophiae Christianae 56(2016)2
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: