WM: Realizm i antyrealizm ontologiczny w filozofii analitycznej WF-FI-123-WMPIET25
Spór o uniwersalia stanowi jeden z najważniejszych sporów w filozofii prawie od początków jej uprawiania. Teoria uniwersaliów odpowiada na pytania ontologiczne i epistemologiczne (we wczesnym okresie np. wyjaśnia fakt tożsamości rzeczy pomimo zachodzących w nich zmian oraz ich jedności pomimo złożenia z licznych elementów). W epistemologii odpowiada na pytanie, dlaczego zdania mogą być prawdziwe. Stanowisko wypowiadane przez zwolenników istnienia uniwersaliów nazywa się realizmem ontologicznym, natomiast stanowisko przeciwników istnienia przedmiotów ogólnych – nominalizmem.
Celem zajęć jest przedstawienie genezy teorii uniwersaliów, argumentów za ich istnieniem oraz przeciw ich istnieniu formułowanych we współczesnej metafizyce analitycznej.
|
W cyklu 2025/26_L:
Spór o uniwersalia stanowi jeden z najważniejszych sporów w filozofii prawie od początków jej uprawiania. Teoria uniwersaliów odpowiada na pytania ontologiczne i epistemologiczne (we wczesnym okresie np. wyjaśnia fakt tożsamości rzeczy pomimo zachodzących w nich zmian oraz ich jedności pomimo złożenia z licznych elementów). W epistemologii odpowiada na pytanie, dlaczego zdania mogą być prawdziwe. Stanowisko wypowiadane przez zwolenników istnienia uniwersaliów nazywa się realizmem ontologicznym, natomiast stanowisko przeciwników istnienia przedmiotów ogólnych – nominalizmem. |
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
FI1_W06 Student interpretuje i porównuje główne idee oraz argumenty reprezentantów realizmu i antyrealizmu ontologicznego w filozofii analitycznej.
FI1_W08 Student wyjaśnia metodologiczne podejścia i strategie argumentacyjne stosowane w debacie między realizmem a antyrealizmem ontologicznym.
FI1_W09 Student wyjaśnia różnice w dostępnych bazach wiedzy filozoficznej przydatnych do analizy zagadnień realizmu i antyrealizmu ontologicznego.
FI1_U10 Student konstruuje spójną argumentację w obronie wybranego stanowiska ontologicznego oraz krytycznie odnosi się do stanowisk przeciwnych.
Kryteria oceniania
Na ocenę końcową składają się:
1. Obecność na zajęciach – 10 pkt
2. Bieżące przygotowywanie do zajęć – 10 pkt
3. Odpowiedź podczas egzaminu – 30 pkt.
Dopuszczalne są dwie nieobecności.
Skala ocen końcowa:
0–24 pkt. - 2.0 – niedostateczny
25–30 pkt. - 3.0 – dostateczny
31–35 pkt. - 3.5 – dostateczny plus
36–40 pkt. - 4.0 – dobry
41–45 pkt. - 4.5 – dobry plus
45-50 pkt. - 5.0 - bardzo dobry
Literatura
Literatura obowiązkowa
1. Platon, Parmenides (fragmenty), tłum. W. Witwicki, Kęty 2002.
2. M. J. Loux, Metafizyka. Współczesne wprowadzenie, tłum. M. Iwanicki, Lublin 2021.
3. J. M. Bocheński, Zagadnienie powszechników, w: tenże, Logika i filozofia, Warszawa 1993.
4. S. Leśniewski, O podstawach matematyki, "Przegląd Filozoficzny" 30(1927), przypis s. 183-184.
5. S. Leśniewski, Próba dowodu ontologicznej zasady sprzeczności, "Filozofia Nauki", (1994), nr 2(6).
6. B. Russell, Problemy filozofii, tłum. W. Sady, Warszawa 2004.
Literatura uzupełniająca
1. K. Ajdukiewicz, W sprawie uniwersaliów, "Przegląd Filozoficzny" XXXVII, 1934.
2. T. Kotarbiński, Sprawa istnienia przedmiotów idealnych, „Przegląd Filozoficzny”, XXIII, 1920.
3. D. Armstrong, Universals, Boulder 1989.
4. R. Chisholm, On Metaphysics, Minneapolis 1989.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: