PPSF: Platońska i Arystotelesowska teoria języka WF-FI-1123-PPSFPI24
Od samych początków działalności filozoficznej Platon i Arystoteles dostrzegali wagę zagadnień z zakresu teorii języka dla poznania. W ich teoriach ontologicznych i epistemologicznych odnajdujemy zainteresowanie problematyką językową. Obaj stawiają pytania o wartość epistemologiczną języka i jego funkcje poznawcze. Platon i Arystoteles pytają o naturę nazw. Platon poświęca temu tematowi prawie cały dialog "Kratylos", Arystoteles podejmuje to zagadnienie w "Hermenutyce". Poruszane tam zagadnienia dotyczą etymologii słów, fonetyki, rozważana jest problematyka relacji nazw do desygnatów, czy problematyka strukturalnej strony wyrażeń nazwowych. U obu tych starożytnych filozofów spotykamy się w ich pismach z zagadnieniami składniowymi, jak na przykład, regułami budowania zdań atomowych, zdań złożonych oraz ralacji zachodzącyh między zdaniami ze względu na ich własności formalne, co ma bezpośredni związek z teorią wnioskowania. Podają konieczne warunki składniowe budowy zdań atomowych. Tworzą teorię wnioskowania. Początki sylogizmu związane są z metodą dokonywania podziału pojęć rodzajowych, którą posługuje się Platon w Sofiście [Sofista, 218a i nn]. Pisze o tym Arystoteles nazywając metodę rozróżniania słabym sylogizmem. Grupa zagadnień szeroko poruszanych w przez Platona i Arystotelesa to zagadnienia semantyczne takie, jak problematyka odniesienia wyrażeń, znaczenia oraz prawdy, fałszu. Obaj filozofowie poruszają zagadnienia pragmatyczne, dotyczące relacji zachodzących między użytkownikiem języka a znakiem. Omawiają komunikacyjne funkcje języka.
Celem wykłądu będzie omówienie teorii języka i poznawczych funkcji języka w filozofiach Platona i Arystotelesa, przedstawienie uzasadnień każdej z proponowanych teorii oraz wskazanie miejsc w tekstach, w których zagadnienia te były poruszane.
E-Learning
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Opis nakładu pracy studenta w ECTS
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
FI1_W01 student wyjaśnia znaczenie konkretnych idei filozofii starożytnej (np. koncepcji cnoty, rozumu, kosmosu) w kontekście kształtowania tożsamości kultury europejskiej.
FI1_W06 student analizuje idee i argumenty wybranych autorów starożytnych (Platona i Arystotelesa) stosując metody interpretacji klasycznych tekstów filozoficznych
FI1_W08 student identyfikuje metodologiczne różnice między rozumowaniem filozoficznym a empirycznym oraz potrafi wskazać wskazuje miejsce języka wśród narzędzi filozofii teoretycznej
FI1_W09 student charakteryzuje wybrane bazy danych (np. PhilPapers, JSTOR, Google Scholar) oraz wyjaśnia ich użyteczność w wyszukiwaniu literatury specjalistycznej z zakresu teorii filozofii starożytnej i teorii języka.
FI1_U08 Student formułuje argumenty dotyczące sposobów rozumienia języka oraz poznawczych jego funkcji w poznaniu filozoficznym
Kryteria oceniania
Na ocenę końcową składają się:
1. Obecność na zajęciach – 10 pkt
2. Bieżące przygotowywanie do zajęć – 15 pkt
3. Praca semestralna – 25 pkt. (ćwiczenia)
4. Egzamin - 25 pkt (wykład)
Dopuszczalne są dwie nieobecności.
Skala ocen końcowa:
0–24 pkt - 2.0 – niedostateczny
25–30 pkt - 3.0 – dostateczny
31–35 pkt - 3.5 – dostateczny plus
36–40 pkt - 4.0 – dobry
41–45 pkt - 4.5 – dobry plus
46–50 pkt - 5.0 – bardzo dobry
Literatura
Wykład:
Boecjusz z Dacji, Komentarz do Hermeneutyki Arystotelesa, Kęty 2010.
I. Dąmbska, Wprowadzenie do starożytnej semiotyki greckiej, Warszawa-Wrocłąw 1984.
M. Przełęcki, Lektury Platońskie, Warszawa 2000.
J. Ackrill, Essays on Plato and Aristotle, Oxford 1997.
F.Ademollo, The Cratylus of Plato. A Commentary, Cambridge 2011.
M. De Rijk, Plato’s Sophist. A Philosophical Commentary, Amsterdam – Oxford – New York 1986
D. Piętka, Prawda i fałsz w filozofii języka Platona, Nowa Wieś k/ Torunia 2011.
Ćwiczenia:
Platon, Kratylos, tłum. W. Stefański, Wrocław 1990.
Platon, List VII. tłum. M. Pąkcińska, Warszawa 1987.
Platon, Sofista, tłum. W Witwicki, Warszawa 1958.
Arystoteles, Kategorie, Hermeneutyka, Topiki, tłum. K. Leśniak, Warszawa 1975.
Arystoteles, Metafizyka, tłum. T. Żeleźnik, M. Krąpiec, A. Maryniarczyk, Lublin 2017(fragmenty).
Arystoteles, Analityki pierwszei wtóre, tłum. M. Wesoły, Lublin 2020.(fragmenty).
|
W cyklu 2024/25_L:
Platon, Kratylos, tłum. W. Stefański, Wrocław 1990. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: