KN-Dydaktyka szczegółowa biologii I WB-BI-SP-DSB1
Treści merytoryczne:
Charakterystyka głównych operacji umysłowych w uczeniu się przedmiotu.Projektowanie procesu kształcenia. Budowanie rozkładu materiału. Sytuacje wychowawcze w toku nauczania przedmiotowego – każdy nauczyciel wychowawcą. Formułowanie celów edukacyjnych w dziedzinie danego przedmiotu. Dobór strategii, form i środków kształcenia. Projektowanie środowiska materialnego lekcji. Plan i projekt lekcji a konspekt.
Strategie i metody w kontekście zakładanych celów, materiału nauczania oraz cech uczniów. Kształtowanie pojęć, zasad, postaw, umiejętności praktycznych oraz rozwiązywania problemów. Kształtowanie kompetencji kluczowych w danym przedmiocie. Rozwijanie kompetencji czytelniczych. Wykorzystanie technologii informacyjnej w nauczaniu (prowadzeniu zajęć). Praca badawcza ucznia. Zajęcia pozaszkolne. Indywidualizacja i praca grupowa w metodzie projektów. Metody i formy nauczania a uzdolnienia uczniów. Ocenianie i jego rodzaje.
Plan lekcji. Formalna struktura lekcji jako jednostki metodycznej. Sytuacje wpływające na przebieg lekcji. Typy lekcji oraz spotykane nauczycielskie i uczniowskie rytuały lekcji. Ocenianie na lekcji także w kontekście integracji oraz korelacji przedmiotowej. Ewaluacja. Dokumentowanie przebiegu lekcji. Lekcje indywidualne.
Dydaktyka biologii w systemie nauk.Podstawa programowa kształcenia ogólnego do przedmiotu biologia na poziomie gimnazjum.Powiązania ścieżek edukacyjnych z przedmiotem biologia. Program nauczania jako przewodnik w nauczaniu biologii. Różnorodność programów na rynku edukacyjnym. Zasady tworzenia programów autorskich. Planowanie metodyczne lekcji – przygotowanie konspektu lekcji. Arkusz hospitacji lekcji.
Cele dydaktyczne jako element treści nauczania. Taksonomia celów. Cele ogólne i operacyjne. Materiał nauczania – zasady doboru, grafy wiadomości. Strukturyzacja materiału nauczania. Wymagania programowe i ich klasyfikacja. Środki dydaktyczne i ich znaczenie w nauczaniu biologii zgodnie z zasadą poglądowości. Klasyfikacja środków dydaktycznych. Zasady doboru środków w zależności od sytuacji dydaktycznej. Znaczenie hodowli szkolnych w nauczaniu biologii. Przykłady upraw i hodowli przydatnych w nauczaniu biologii. Naturalne środki dydaktyczne w otoczeniu szkoły. Historyczne i współczesne pojęcie ogrodu szkolnego. Pracownia biologiczna i jej organizacja. Zasady BHP obowiązujące w pracowni biologicznej. Odpowiedzialność nauczyciela w przypadku nieszczęśliwych wypadków. Zasady obowiązujące w nauczaniu biologii. Metody nauczania – klasyfikacja i aktywizujące oddziaływanie. Metody podające, poszukujące i kierowania samodzielną pracą uczniów. Charakterystyka metod nauczania na wybranych przykładach. Projekt dydaktyczny w nauczaniu biologii. Problemy oceny i kontroli osiągnięć uczniów z biologii. Formy organizacyjne w nauczaniu biologii. Lekcje– klasyfikacja, struktura. Film dydaktyczny. Lekcja z filmem. Praca domowa. Przykłady różnorodnych prac. Dydaktyczne funkcje pracy domowej. Zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne w związku z nauczaniem biologii. Dydaktyka zajęć terenowych. Podręcznik do nauczania biologii i jego dydaktyczne funkcje. Zeszyt przedmiotowy, czy zeszyt ćwiczeń? - ocena porównawcza. Karty pracy i instrukcje słowno - graficzne – dydaktyczna ocena. Test wiadomości i umiejętności kończący naukę w gimnazjum. Przygotowanie do praktyki ciągłej. Zasady sporządzania dokumentacji z praktyki.Strategie nauczania biologii. Znaczenie emocji w przyswajaniu wiedzy przyrodniczej. Szkolny system wychowawczy – przykłady z różnych szkół. Nauczyciel biologii jako wychowawca. Ideał wychowawczy. Szkolny system oceniania sposobem na obiektywizację oceny wiedzy i umiejętności uczniów.
Metody oceny:
Wykonanie projektów w środowisku googledocs:
1. Opracowanie ankiety i jej analiza.
2. Opracowanie szeregu konspektów do różnych typów lekcji.
3. Wykonanie prezentacji o aktywnych metodach nauczania i uczenia się w formie bloga.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Literatura
Zalecana literatura:
a) podstawowa:
• Niemierko B., 1999: Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa.
• Stawiński W., 1992: Główne nurty rozwoju dydaktyki biologii. WSiP, Warszawa.
• Stawiński W., 2000: Dydaktyka biologii i ochrony środowiska. PWN, Warszawa
• Programy nauczania i podręczniki do biologii w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum.
b) uzupełniająca:
• Gardner H., 2002: Inteligencje wielorakie. Media Rodzina, Poznań.
• Goleman D., 1999: Inteligencja emocjonalna. Media Rodzina, Poznań.
• Kruszewski K., 1987: Zmiana i wiadomość. PWN, Warszawa.
• Kruszewski K., 1998: Sztuka nauczania – czynności nauczyciela. PWN, Warszawa.
• Pomianowska M. i inni, 2000: Awans zawodowy nauczyciela. CODN, Warszawa.
• CODN: Zasady przeprowadzania egzaminów gimnazjalnych (http://www.cke.edu.pl)
• Centrum Edukacji Obywatelskiej (ocenianie kształtujące – www.ceo.org.pl
• MEN: Aktualne wymagania awansu zawodowego nauczycieli http://www.men.gov.pl/content/view/322/36/
• Olimpiada biologiczna – www.olimpbiol.uw.edu.pl
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: