Genetyka WB-BI-24-06lab
Kurs zajęć z przedmiotu „Genetyka” obejmuje wykłady i ćwiczenia. W ramach wykładów omawiane są zagadnienia dotyczące historii odkryć najważniejszych dla rozwoju nauki o dziedziczeniu. Prezentowane są rodzaje nośników informacji genetycznej i Procaryota i Eucaryota, z uwzględnieniem struktury DNA i RNA. Omawiane są procesy związane z ekspresją genów (transkrypcja, rodzaje i budowa czynników transkrypcyjnych, splicing, translacja), czynniki uczestniczące w regulacji ekspresji genów. Przedstawiana jest budowa genomów prokariotycznych i eukariotycznych. Omawiane są też tematy dotyczące zmienności sekwencji DNA: występowania mutacji (w uwzględnieniem rodzajów mutacji, czynników mutagennych, procesów naprawczych), polimorfizmów. Przybliżane są tradycyjne i nowoczesne metody badania genomu. Prezentowane są podstawy i założenia genetyki mendlowskiej. Omawiane są zagadnienia dotyczące determinacji płci oraz sposobów dziedziczenia cech u Eucaryota. Na zakończenie kursu przedstawiana jest nowa dziedzina wiedzy genetycznej: epigenetyka: prezentowane są najbardziej istotne odkrycia w tej dziedzinie, znaczenia modyfikacji epigenetycznych dla procesów takich jak: inaktywacja chromosomu czy rodzicielskie piętnowanie genomowe, jak też roli zjawisk epigenetycznych w nowotworzeniu.
Kurs obejmuje również ćwiczenia, w trakcie których studenci mają możliwość utrwalenia wiedzy zdobytej podczas wykładów dzięki przygotowywanym prezentacjom oraz prelekcjom nauczyciela prowadzącego. Podczas ćwiczeń studenci wykonują również szereg zadańzadań obliczeniowych z zakresu genetyki mendlowskiej, między innymi: zadania dotyczące dziedziczenia cech zgodnego i niezgodnego z prawami Mendla w tym dziedziczenia monogenowego jak równieżdziedziczenia poligenowego, z uwzględnieniem różnych form dominacji oraz zjawisk epistazy, kodominacji i letalności alleli. Inne zadania obliczeniowe realizowane podczas ćwiczeń dotyczą współczynnika wsobności i pokrewieństwa. Prócz praktycznych zajęć obliczeniowych studenci wykonują zadania laboratoryjne, które dotyczą: hodowli muszek Dosophila melanogaster posiadających określony zestaw mutacji nadających cechy fenotypowe oraz postać dziką muszki owocowej. W wyniku eksperymentu studenci analizują częstość zachodzenia zjawiska crossing-over oraz segregacji gamet. W ramach ćwiczeń dotyczących genetyki populacyjnej studenci oceniają częstość osób w populacji mających zdolność zwinięcia języka w trąbkę oraz odczuwania smaku fenylotiomocznika. W oparciu o obserwacje studenci określają: 1) stopień wyrażenia cechy, 2) częstośćallelu dominującego i recesywnego, 3) częstość występowania heterozygot w badanej populacji oraz prawdopodobieństwo związku osoby będącej homozygotą recesywną pod względem genu warunkującego daną cechę z heterozygotą, przy założeniu równowagi obu płci.
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się
E-Learning
W cyklu 2020/21_L: E-Learning | W cyklu 2019/20_L: E-Learning z podziałem na grupy |
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty kształcenia i opis ECTS:
Efekt przedmiotowy 1: Absolwent rozumie podstawowe zasady budowy kodu genetycznego, podstawowe zjawiska i procesy rozwoju i zmienności genetycznej organizmów
Efekt przedmiotowy 2: ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu różnych działów genetyki, w tym cytogenetyki i genetyki molekularnej, oraz zna ich powiązania z genetyką populacyjną roślin i zwierząt
Efekt przedmiotowy 3: ma wiedzę w zakresie podstawowych pojęć dotyczących DNA, RNA, aminokwasów, diagnostyki zmian genetycznych oraz podstaw identyfikacji sądowej stosowanych w genetyce, ma wiedzę w zakresie terminologii genetycznej oraz ma znajomość rozwoju genetyki i stosowanych w niej metod badawczych, m.in. analizy polimorfizmu
genetycznego i sekwencjonowania genomów
Efekt przedmiotowy 4: ma wiedzę w zakresie podstawowych technik i narzędzi badawczych na poziomie umożliwiającym wykorzystanie jej do analizy polimorfizmu materiału genetycznego oraz zjawisk dziedziczenia genów
Efekty przedmiotowe w zakresie umiejętności:
Efekt przedmiotowy 5: Absolwent potrafi właściwie dobrać źródła i informacje z nich pochodzące, rozumie literaturę z zakresu genetyki w języku polskim; czyta ze zrozumieniem teksty naukowe w języku angielskim
Efekt przedmiotowy 6: wykorzystuje dostępne źródła informacji, w tym źródła elektroniczne tj. internetowe bazy danych NCBI i PubMed
Efekt przedmiotowy 7: wykonuje zlecone proste zadania badawcze pod kierunkiem opiekuna naukowego
Efekt przedmiotowy 8: przeprowadza obserwacje polimorfizmu genetycznego oraz wykonuje w terenie lub laboratorium proste analizy genetyczne
Efekt przedmiotowy 9: uczy się samodzielnie w sposób ukierunkowany w zakresie genetyki
Efekty przedmiotowe w zakresie kompetencji społecznych:
Efekt przedmiotowy 10: Absolwent potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej rolę lidera i wykonawcy
Efekt przedmiotowy 11: potrafi prawidłowo identyfikować i rozstrzygać dylematy związane z wykonywaniem zawodu zajmującego się różnymi aspektami genetyki, np. etyki i diagnostyki molekularnej lub sądowej
Efekt przedmiotowy 12: jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych; umie postępować w stanach zagrożenia zgodnie z zasadami BHP.
Przedmiotowe efekty uczenia się przypisane do wykładów (1-4).
Przedmiotowe efekty uczenia się przypisane do ćwiczeń (5-12).
ECTS [1 ECTS=25-30 godzin]
Udział w wykładzie - 30h
Przygotowanie do egzaminu - 30h
Udział w ćwiczeniach - 30h
Przygotowanie do ćwiczeń – 10h
Przygotowanie do kolokwiów - 10h
Konsultacje - 10h
Suma: 120h [120/25 = 5]
Kryteria oceniania
Sposoby weryfikacji efektów uczenia się w zakresie wiedzy:
- pozytywne zaliczenie ćwiczeń
- pozytywna ocena z kolokwium (efekty uczenia się 1-4)
Wykład - egzamin pisemny z pytaniami otwartymi, testowymi i wielokrotnego wyboru. Czas trwania egzaminu: 60 min. Obowiązuje następująca skala ocen: 94 – 100% bardzo dobry (5.0), 88 – 93,9% plus dobry (4.5), 80 – 87,9% dobry (4.0), 70 – 79,9% plus dostateczny (3.5), 60 – 69,9% dostateczny (3.0), poniżej 59,9% niedostateczny (2.0). Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na zajęciach oraz czynny udział studenta w ćwiczeniach.
Laboratoria - ocena zaliczeniowa na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru z kolokwiów i aktywności na zajęciach. Ćwiczenia są zaliczane, jeśli student: (i) czynnie uczestniczył w co najmniej 85% zajęć; (ii) pracował na zajęciach w sposób pozwalający pozytywnie ocenić wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne uzyskane w toku zajęć (opisane w sylabusie jako przedmiotowe efekty kształcenia 5-9).
Zakres ocen z kolokwium:
94 - 100% bardzo dobry (5.0)
88 - 93,9% dobry plus (4.5)
80 - 87,9% dobry (4)
70 - 79,9% dostateczny plus (3.5)
60 - 69,9% dostateczny (3)
poniżej 59,9% niedostateczny (2)
Na ocenę 2 (ndst.): Absolwent w ogóle nie zna i nie rozumie wybranych faktów, procesów i złożonych interakcji w genetyce, wcale nie rozumie podstawowych zjawisk i procesów zachodzących w komórce pro- i eukariotycznej na poziomie molekularnym: DNA, RNA i białek. Absolwent w ogóle nie zna i nie rozumie w żadnym stopniu najważniejszych problemów z zakresu różnych dziedzin genetyki oraz biologii molekularnej, matematyki, fizyki i biochemii, niezbędnych dla zrozumienia podstawowych zjawisk i procesów tj. dziedziczenie cech i powstawanie mutacji, oraz w ogóle nie zna ich powiązań z innymi dyscyplinami przyrodniczymi. Absolwent wcale nie zna i nie rozumie żadnych podstawowych kategorii pojęć i terminologii stosowanych we współczesnej genetyce, oraz nie ma żadnej znajomości rozwoju tej nauki i stosowanych w niej metod badawczych, m.in. detekcji polimorfizmu oraz sekwencjonowania DNA, RNA i białek. Absolwent wcale nie zna i nie rozumie podstawowych technik i narzędzi badawczych, jak np. analiza PCR, rozdział elektroforetyczny i sekwencjonowanie, stosowanych w różnych dziedzinach genetyki, oraz w zakresie informatyki i statystyki na poziomie umożliwiającym ich wykorzystanie do analiz polimorfizmu genetycznego na poziomie genomiki i proteomiki. Absolwent w ogóle nie potrafi właściwie dobrać źródeł i informacji z nich pochodzących, wcale nie rozumie literatury z zakresu genetyki w języku polskim; czyta bez zrozumienia teksty naukowe w języku angielskim. Absolwent wcale nie potrafi planować i organizować pracę indywidualną ani współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role, ani też prawidłowo wykonać zlecone przez prowadzącego zadania badawcze. Absolwent w ogóle nie potrafi samodzielnie planować i realizować własnego uczenia się zagadnień związanych z genetyką przez całe życie. Absolwent w ogóle nie jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści, oraz nie uznaje znaczenia tej wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych z zakresu współczesnej genetyki. Absolwent w ogóle nie jest gotów do dbałości o dorobek i tradycje zawodu genetyka, nie jest też odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych i nie przestrzega zasad BHP w laboratorium.
Na ocenę 3 (dst.): Absolwent na poziomie podstawowym zna i rozumie wybrane fakty, procesy i złożone interakcje w genetyce, na poziomie podstawowym rozumie podstawowe zjawiska i procesy zachodzące w komórce pro- i eukariotycznej na poziomie molekularnym: DNA, RNA i białek. Absolwent gruntownie zna i rozumie najważniejsze problemy z zakresu różnych dziedzin genetyki oraz biologii molekularnej, matematyki, fizyki i biochemii, niezbędnych dla zrozumienia podstawowych zjawisk i procesów tj. dziedziczenie cech i powstawanie mutacji, oraz gruntownie zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi. Absolwent na poziomie podstawowym zna i rozumie podstawowe kategorie pojęć i terminologii stosowanych we współczesnej genetyce, oraz ma podstawową znajomość rozwoju tej nauki i stosowanych w niej metod badawczych, m.in. detekcji polimorfizmu oraz sekwencjonowania DNA, RNA i białek. Absolwent gruntownie zna i rozumie podstawowe techniki i narzędzia badawcze, jak np. analiza PCR, rozdział elektroforetyczny i sekwencjonowanie, stosowane w różnych dziedzinach genetyki, oraz w zakresie informatyki i statystyki na poziomie umożliwiającym ich wykorzystanie do analiz polimorfizmu genetycznego na poziomie genomiki i proteomiki. Absolwent na poziomie podstawowym potrafi właściwie dobrać źródła i informacje z nich pochodzące, na poziomie podstawowym rozumie literaturę z zakresu genetyki w języku polskim; na poziomie podstawowym czyta ze zrozumieniem teksty naukowe w języku angielskim. Absolwent w stopniu podstawowym potrafi planować i organizować pracę indywidualną oraz współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role a także prawidłowo wykonać zlecone przez prowadzącego zadania badawcze. Absolwent w stopniu podstawowym potrafi samodzielnie planować i realizować własne uczenie się zagadnień związanych z genetyką przez całe życie. Absolwent w stopniu podstawowym jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści z zakresu genetyki, oraz w stopniu podstawowym uznaje znaczenie tej wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych z zakresu współczesnej genetyki. Absolwent jest średnio gotów do dbałości o dorobek i tradycje zawodu genetyka, ma podstawową odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracy własnej i innych, oraz w stopniu podstawowym przestrzega zasad BHP w laboratorium.
Na ocenę 4 (db.): Absolwent dobrze zna i rozumie w zaawansowanym stopniu wybrane fakty, procesy i złożone interakcje w genetyce, dobrze rozumie podstawowe zjawiska i procesy zachodzące w komórce pro- i eukariotycznej na poziomie molekularnym: DNA, RNA i białek. Absolwent dobrze zna i rozumie w zaawansowanym stopniu najważniejsze problemy z zakresu różnych dziedzin genetyki oraz biologii molekularnej, matematyki, fizyki i biochemii, niezbędnych dla zrozumienia podstawowych zjawisk i procesów tj. dziedziczenie cech i powstawanie mutacji, oraz dobrze zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi. Absolwent dobrze zna i rozumie w zaawansowanym stopniu podstawowe kategorie pojęć i terminologii stosowanych we współczesnej genetyce, oraz ma dobrą znajomość rozwoju tej nauki i stosowanych w niej metod badawczych, m.in. detekcji polimorfizmu oraz sekwencjonowania DNA, RNA i białek. Absolwent dobrze zna i rozumie podstawowe techniki i narzędzia badawcze, jak np. analiza PCR, rozdział elektroforetyczny i sekwencjonowanie, stosowane w różnych dziedzinach genetyki, oraz w zakresie informatyki i statystyki na poziomie umożliwiającym ich wykorzystanie do analiz polimorfizmu genetycznego na poziomie genomiki i proteomiki. Absolwent prawidłowo potrafi dobrać właściwe źródła i informacje z nich pochodzące, dobrze rozumie literaturę z zakresu genetyki w języku polskim; dobrze czyta ze zrozumieniem teksty naukowe w języku angielskim. Absolwent prawidłowo potrafi planować i organizować pracę indywidualną oraz współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role a także prawidłowo wykonać zlecone przez prowadzącego zadania badawcze. Absolwent prawidłowo potrafi samodzielnie planować i realizować własne uczenie się zagadnień związanych z genetyką przez całe życie. Absolwent jest w pełni gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści z zakresu genetyki, oraz w pełni uznaje znaczenie tej wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych z zakresu współczesnej genetyki. Absolwent jest w pełni gotów do dbałości o dorobek i tradycje zawodu genetyka, jest w pełni odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych, prawidłowo przestrzegając zasad BHP w laboratorium.
Na ocenę 5 (bdb.): Absolwent bardzo dobrze zna i rozumie w zaawansowanym stopniu wybrane fakty, procesy i złożone interakcje w genetyce, bardzo dobrze rozumie podstawowe zjawiska i procesy zachodzące w komórce pro- i eukariotycznej na poziomie molekularnym: DNA, RNA i białek. Absolwent bardzo dobrze zna i rozumie w zaawansowanym stopniu najważniejsze problemy z zakresu różnych dziedzin genetyki oraz biologii molekularnej, matematyki, fizyki i biochemii, niezbędnych dla zrozumienia podstawowych zjawisk i procesów tj. dziedziczenie cech i powstawanie mutacji, oraz bardzo dobrze zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi. Absolwent doskonale zna i rozumie w zaawansowanym stopniu podstawowe kategorie pojęć i terminologii stosowanych we współczesnej genetyce, oraz ma bardzo dobrą znajomość rozwoju tej nauki i stosowanych w niej metod badawczych, m.in. detekcji polimorfizmu oraz sekwencjonowania DNA, RNA i białek. Absolwent bardzo dobrze zna i rozumie podstawowe techniki i narzędzia badawcze, jak np. analiza PCR, rozdział elektroforetyczny i sekwencjonowanie, stosowane w różnych dziedzinach genetyki, oraz w zakresie informatyki i statystyki na poziomie umożliwiającym ich wykorzystanie do analiz polimorfizmu genetycznego na poziomie genomiki i proteomiki. Absolwent doskonale potrafi dobrać właściwe źródła i informacje z nich pochodzące, bardzo dobrze rozumie literaturę z zakresu genetyki w języku polskim; bardzo dobrze czyta ze zrozumieniem teksty naukowe w języku angielskim. Absolwent doskonale potrafi planować i organizować pracę indywidualną oraz współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role a także prawidłowo wykonać zlecone przez prowadzącego zadania badawcze. Absolwent doskonale potrafi samodzielnie planować i realizować własne uczenie się zagadnień związanych z genetyką przez całe życie. Absolwent jest w pełni gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści z zakresu genetyki, oraz w pełni uznaje znaczenie tej wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych z zakresu współczesnej genetyki. Absolwent jest w pełni gotów do dbałości o dorobek i tradycje zawodu genetyka, jest w pełni odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych, prawidłowo przestrzegając zasad BHP w laboratorium.
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Genetyka. Krótkie wykłady; H.L. Fletcher, G.I. Hickey, P.C. Winter; Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011
Genetyka molekularna; red. Piotr Węgleński; Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012 (copyright 2006)
A. Sadakiewicz-Chudy, G. Dabrowska, A. Goc, Genetyka ogólna – skrypt do ćwiczeń dla studentów biologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2004,
Orzeszko-Rywka A., Rochalska M., Przewodnik do ćwiczeń z genetyki, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2007
Artykuły w czasopismach naukowych/ witryny internetowe sugerowane przez wykładowcę (linki do artykułów podawane są w trakcie wykładów)
Literatura uzupełniająca:
Genetyka medyczna; Connor, Ferguson, Tobias Edward; pzwl; 2013
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: