Wiara i rozum UKSW-WiR
Zajęcia koncentrują się na zagadnieniu koniunkcji dwu zasadniczych źródeł i podstaw poznania: wiary i rozumu. Zbliżenie pomiędzy wiarą biblijną a dociekaniami greckimi w dążeniu do prawdy przyjęło na przestrzeni wieków różne formy. Chrześcijaństwo łącząc w sobie wiarę i rozum (filozofię grecką) z dziedzictwem rzymskim wpisało się na trwałe w tożsamość Europy. Pogodzenie wiary z rozumem stwarza zwłaszcza we współczesnym świecie coraz więcej trudności. Między wiarą a rozumem nigdy nie może mieć miejsca niezgodność, ponieważ i wiara i rozum pochodzą od Boga. Tak jak rozum nie może być ograniczony jedynie do tego, co jest empirycznie sprawdzalne, ale otwarty na jego szerokie horyzonty, tak również wiara bez współpracy z rozumem staje się naiwna i fanatyczna. Teologia słusznie należąc do uniwersytetu i szeroko zakrojonego dialogu nauk, ma za zadanie dociekanie racjonalności wiary. Choć istnieje uzasadniona autonomia "porządku wiary" i "porządku wiedzy", to jednak wiedza oderwana od Boga może doprowadzić do zniszczenia człowieka.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA:
EK_1 definiuje i opisuje zakres materii przedmiotu,
EK_2 zna podstawową literaturę na temat wiary i rozumu, zwłaszcza teologiczną i filozoficzną,
EK_3 potrafi tłumaczyć podstawowe kierunki myśli – poglądy tak w odległej historii, jak i we współczesnym świecie
EK_4 kontemplacja prawdy jako droga mądrości, która ukazuje cel i sens ludzkiego życia
UMIEJĘTNOŚCI:
EK_5 umie analizować różne prądy myślowe biorąc pod uwagę ich korzenie i okoliczności powstania
EK_6 potrafi wykazać równice pomiędzy różnymi stanowiskami i nurtami intelektualnymi łączącymi się z wiarą lub rozumem
EK_7 rozeznaje ograniczenia dysjunkcji wiary i rozumu
EK_8 potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami, paradygmatami właściwymi dla teologii i filozofii
EK_9 umie umiejscowić poznane zagadnienia w ogólnym kontekście historyczno-kulturowym
KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
EK_10 ma świadomość poziomu swej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju
EK_11 jest zorientowany w możliwościach rozumu i wiary oraz ich ograniczeniach
EK_12 potrafi odpowiednio określić priorytety służące wzajemnemu dopełnianiu się wiary i rozumu w życiu osobistym i innych osób; identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z przewartościowaniem wiary lub rozumu
EK_13 docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe chrześcijaństwa i ma świadomość odpowiedzialności za ich zachowanie
Uzasadnienie ECTS:
udział w zajęciach 30 godz. = 1 ECTS
przygotowanie się do zajęć 30 godz. = 1 ECTS
samodzielna lektura encykliki „Fides et ratio” 30 godz. = 1 ECTS
samodzielna lektura wybranej pozycji z podanej literatury 30 godz. = 1 ECTS
przygotowanie do zaliczenia 30 godz. =1 ECTS
suma: 150 godz. = 5 ECTS
Kryteria oceniania
Aktywne uczestnictwo w zajęciach (możliwe 2 nieobecności w semestrze);
umiejętność zreferowania (streszczenia) tekstów z literatury;
łatwość w podjęciu tematu, problemu
Zaliczenie ustne (kolokwium) na ocenę:
znajomość podstaw problematyki – dst;
znajomość pełna wraz ze zrozumieniem problematyki – db;
pełna znajomość problematyki wraz z jej zaawansowanym rozumieniem – bdb
Literatura
D. Adamczyk, Stworzenie, opatrzność, ewolucja: przyczynek do dialogu nauki i wiary, Szczecin 2009.
Benedykt XVI, Wiara, rozum i uniwersytet – wspomnienia i refleksje. Wykład na Uniwersytecie w Ratyzbonie (12.09.2006), „L’Osservatore Romano” 11 (2006), s. 25-29.
I. Bokwa, M. Jagodziński (red.), Wiara wobec współczesności, Warszawa 2014.
C. Cremona, Augustyn z Hippony: rozum i wiara, tłum. M. Serejska-Wróbel, Warszawa 1993.
Denken und Glauben: Zeitschrift der Katholische Hochschulgemeinde für die Grazer Universitäten, Graz 1989.
T. Dzidek, Granice rozumu w teologicznym poznaniu Boga, Kraków 2001.
J. Golbiak, M. Hereć (red.), Relacja nauka – wiara. Nowe ujęcie dawnego problemu, Lublin 2014.
G.J. Grzmot-Bilski, W poszukiwaniu syntezy: między wiarą a rozumem, Bydgoszcz 2004.
Jan Paweł II, Encyklika „Fides et ratio”. O relacjach między wiarą a rozumem, Poznań 1998.
A. Kasia, Wiara i rozum: szkice o Ojcach Kościoła, Warszawa 1981.
B. Kochaniewicz (red.), Racjonalność wiary, Poznań 2012.
J. Krokos, M. Ryś (red.), Czy rozum jest w konflikcie z wiarą?: w X rocznicę ogłoszenia encykliki Fides et ratio , Warszawa 2009.
J. Łukomski, Wiara i rozum, w: Tenże (pod red.), Wiara i rozum na progu Trzeciego Tysiąclecia, Kielce 2001, s. 65-87.
K. Mądel (red.), Rozum i wiara mówią do mnie. Wokół encykliki Fides et ratio, WAM, Kraków 1999, s. 97 – 108.
A. Maryniarczyk, A. Gudaniec (red.), Rozum otwarty na wiarę: „»Fides et ratio« - w rocznicę ogłoszenia”, II Międzynarodowe Sympozjum Metafizyczne (KUL, 9-10.XII.1999), Lublin 1999.
St. Rabiej (red.), Prawda wobec rozumu i wiary. Wykłady otwarte poświęcone encyklice „Fides et ratio” zorganizowane w okresie Wielkiego Postu 1999 Roku, Opole 1999.
J. Ratzinger, Wiara, prawda i kultura – refleksje w związku z encykliką „Fides et Ratio”, w: Tenże: Wiara – prawda – tolerancja. Chrześcijaństwo a religie świata, tłum. R. Zajączkowski, Kielce 2004, s. 147-167.
A. Smerczyński, Rozum a wiara, Toruń 2003.
T. Styczeń, W. Chudy (red.), Jan Paweł II, Fides et ratio. Tekst i komentarze, KUL, Lublin 2003.
J.M. Varghese, Faith and reason today: fides et ratio in a post-modern era, Washington 2008.
G. Witaszek (pod red.), Refleksje nad encykliką Jana Pawła II „Fides et ratio”, Lublin 1999.
J. Życiński, W kręgu nauki i wiary, Kalwaria 1989.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: