Wzloty i upadki metafizyki nowożytnej: czego możemy nauczyć się od A. Schopoenhauera? SzD-WF-MN
A. Schopenhauer był jednym z pierwszych filozofów XIX wieku, którzy twierdzili w swej metafizyce, że świat w swej istocie nie jest racjonalny i nie jest kierowany przez żaden Rozum. Przeciwnie - jest miejscem niekończących się zmagań i ciągłych walk.
Filozof postawił konkretne pytania: jaką postawę należy przyjąć w tej sytuacji? Jak osiągnąć spokój i skłonność do zwykłej, codziennej dobroci, pomimo doświadczanego cierpienia? Jego zdaniem dotychczasowa filozofia jak również religia chrześcijańska nie daje już zadawalającej odpowiedzi na powyższe pytania.
Schopenhauer proponuje otwarcie się na buddyzm, a także uformowanie bardziej zdecydowanych form życia, składających się z pierwiastków: 1. artystycznych, 2. moralnych i 3. ascetycznych. Na tej drodze człowiek może przezwyciężyć otaczające go cierpienie i pesymizm.
Na naszych zajęciach zastanowimy się nad tym, czy jego propozycja jest zadawalająca? Na samym początku z jednym przynajmniej trzeba się zgodzić: od czasu śmierci Schopenhauera w 1860 roku, jego filozofia jest szczególnie atrakcyjna dla tych, którzy zastanawiają się nad głębszym sensem ludzkiego życia.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Wymagania wstępne
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
- Student(ka) poznaje i rozumie pojęcia związane ze współczesną metafizyką, ateizmem i religią, występujące u ważnych krytyków religii.
- Zapoznaje się z filozoficznymi przyczynami, które - począwszy od filozofii Artura Schopenhauera - doprowadziły metafizyki woluntarystycznej jak również do ateizmu i postaw do niego zbliżonych, takich jak: antyteizmu, agnostycyzm, deizm czy świecki humanizm. Poznaje w ten sposób ważny obszar współczesnej kultury.
Umiejętności:
- Student(ka) potrafi zająć samodzielnie stanowisko w dyskusji z ateizmem i podobnymi postawami wymienionymi powyżej.
- Poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną z zakresu problematyki wykładu.
Kompetencje społeczne:
- Student(ka) zachowuje otwartość na różne argumenty dotyczące problemu współczesnej metafizyki, ateizmu i postaw podobnych, rozumiejąc ich przyczyny i konsekwencje.
- Potrafi wejść w rzeczą dyskusję z osobami reprezentującymi różne światopoglądy.
- Rozumie relację pomiędzy naukami przyrodniczymi, filozofią, a teologią.
Kryteria oceniania
Udział w wykładach - 40
przygotowanie do wykładów, lektura tekstów, aktywność na ćwiczeniach - 55
konsultacje - 5
SUMA GODZIN 90 [90:30=3]
Metody i kryteria ocenienia:
- ocena niedostateczna (2) - student nie zna podstawowych zagadnień omówionych na ćwiczeniach.
- ocena dostateczna (3) - student pobieżnie orientuje się w problematyce ćwiczeń, wymienia omówione zagadnienia, nie potrafi jednak dokonać głębszej analizy prezentowanych problemów.
- ocena dobra (4) - student zna wszystkie poruszane na zajęciach zagadnienia, szczegółowo charakteryzuje kluczowe pojęcia związane z ateizmem i postawami pochodnymi.
- ocena bardzo dobra (5) - student zna szczegółowo rozwiązania wszystkich omawianych zagadnień, oraz twórczo i krytycznie potrafi odnieść się do każdego z nich.
- Ponieważ jest to wykład dla Doktorantów - szczegółowe kryteria oceniania zostaną podane na pierwszych zajęciach.
Literatura
- Adamski F., (red.), „Ateizm oraz irreligia i sekularyzacja”, Kraków 2011.
- Benisz H., "Schopenhauer – Nietzsche – Heidegger. Fundamentalne kwestie
filozofii życia", Kęty 2015.
- Buckley M. J., "Ateizm w sporze z religią", tłum. M. Frankiewicz, Kraków
2009.
- Comte-Sponville A., "Duchowość ateistyczna. Wprowadzenie do duchowości
bez Boga", tłum. E. Aduszkiewicz, Warszawa 2011.
- Garewicz J., "Schopenhauer", Warszawa 1988.
- Lubac de H., "Dramat ateizmu humanistycznego", tłum. A. Ziernicki, Kraków
2004.
- Marzęcki J., "Artur Schopenhauer wobec filozofii Indii", Warszawa 1992.
- Mazanka P., "Źródła sekularyzacji i sekularyzmu w kulturze europejskiej",
Warszawa 2003.
Mazanka P., "Schopenhauer a sekularyzm", Warszawa 2024.
- Miodoński L., "Filozofia religii Arthura Schopenhauera", w: „Filozofia” XXIX,
Wrocław 1996.
- Safranski R., „Schopenhauer. Dzikie czasy filozofii”, tłum., M. Falkowski,
Warszawa 2008.
- Schopenhauer A., "Świat jako wola i przedstawienie", t. I i II, przeł. J.
Garewicz, Warszawa 1994,1995.
- Schopenhauer A., „W poszukiwaniu mądrości życia. Parerga i Paralipomena”,
t. II., tłum. J. Garewicz, Kęty 2004.
- Wojtysiak J., „Spór o istnienie Boga. Analityczno-intuicyjny argument na rzecz
teizmu”, Poznań 2012.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: