Przestępstwa seksualne w prawie i praktyce Kościoła katolickiego SzD-PK-PRZSEK
Kościół zawsze, a może szczególnie w obecnej dobie, mając na uwadze pewną rewolucję oraz liberalizację na płaszczyźnie życia seksualnego, ustanawiał i nadal ustanawia przepisy karne stojące na straży szóstego przykazania Dekalogu i tym samym na straży godności i praw osoby ludzkiej w sferze jej seksualności.
Starania Kościoła o zagwarantowanie należnej ochrony wartościom zawartym w szóstym przykazaniu Dekalogu są widoczne m.in. w kwestii ochrony małoletnich przed nadużyciami seksualnymi. Warto sobie jednakże zadać pytanie o to, czy karna ochrona szóstego przykazania Dekalogu ogranicza się dzisiaj jedynie do najcięższych naruszeń, jakimi są wszelkie możliwe formy molestowania seksualnego małoletnich przez duchownych, czy też może obejmuje swoim zakresem także i inne możliwe naruszenia w materii de sexto popełnione nie tylko przez duchownych. Ponadto, w świetle zarzutów stawianych dzisiaj Kościołowi, jak najbardziej zasadne wydaje się pytanie dotyczącego tego, czy obowiązujące dzisiaj prawo kanoniczne (powszechne i partykularne) jest faktycznie aktualne.
Prowadzone zajęcia zmierzają do udzielenia odpowiedzi na powyższe pytania.
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Typ przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy:
EK 1- doktorant ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę w zakresie szczegółowych zagadnień dotyczących przestępstw popełnianych na tle seksualnym.
EK 2 - doktorant zna szczegółową terminologię z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym.
W zakresie umiejętności:
EK 3 - doktorant potrafi wyliczyć poszczególne źródła prawa kanonicznego, a także dokonać wykładni przepisów dotyczących przestępstw popełnianych na tle seksualnym.
EK 4 - doktorant potrafi posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z zakresu przestępstw popełnianych na tle seksualnym.
W zakresie kompetencji społecznych
EK 5 - doktorant potrafi zaplanować i zorganizować indywidualną pracę mającą na celu przyswojenie treści teoretycznych i praktycznych z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym.
EK 6 - doktorant dostrzega aktualne problemy prawne Kościoła katolickiego, zwłaszcza z zakresu przestępstw popełnianych na tle seksualnym i stara się je rozstrzygać w oparciu o zdobytą wiedzę.
Kryteria oceniania
Ocena EK 1-6
ocena 2 (ndst):
- doktorant nie ma uporządkowanej i pogłębionej wiedzy w zakresie szczegółowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i nie zna terminologii z ww. zakresu;
- doktorant nie potrafi wyliczyć szczegółowych źródeł prawa kanonicznego, a także dokonać wykładni przepisów dotyczących szczegółowych zagadnień prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym a także nie potrafi posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z ww. zakresu;
- doktorant nie potrafi zaplanować i zorganizować indywidualnej pracy mającej na celu przyswojenie treści teoretycznych i praktycznych z zakresu szczegółowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i nie umie dostrzec aktualnych problemów prawnych Kościoła katolickiego, zwłaszcza z ww. zakresu, a gdy je dostrzeże, nie angażuje się w ich rozwiązywanie w oparciu o zdobytą wiedzę.
ocena 3 (dst)
- doktorant ma w ograniczonym stopniu uporządkowaną i pogłębioną wiedzę w zakresie szczegółowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego, zwłaszcza odnoszących się do przestępstw popełnianych na tle seksualnym oraz zna w ograniczonym stopniu podstawową terminologię z ww. zakresu;
- doktorant potrafi w ograniczonym stopniu wyliczyć szczegółowe źródła prawa kanonicznego, a także dokonać wykładni przepisów dotyczących przestępstw popełnianych na tle seksualnym, a także potrafi w ograniczonym stopniu posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z ww. zakresu;
- doktorant potrafi w ograniczonym stopniu zaplanować i zorganizować indywidualną pracę w celu przyswojenia treści teoretycznych i praktycznych z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i w ograniczonym stopniu umie dostrzec aktualne problemy prawne Kościoła katolickiego, zwłaszcza z ww. zakresu, a gdy je dostrzeże, angażuje się dostatecznie w ich rozwiązywanie w oparciu o zdobytą wiedzę.
ocena 4 (db):
- doktorant ma w wystarczającym stopniu uporządkowaną i pogłębioną wiedzę w zakresie szczegółowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego, zwłaszcza odnoszących się do przestępstw popełnianych na tle seksualnym oraz zna w ograniczonym stopniu szczegółowa terminologię z ww. zakresu;
- doktorant potrafi właściwie wyliczyć podstawowe źródła prawa kanonicznego, a także dokonać wykładni przepisów dotyczących prawka kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym, a także potrafi zadawalająco posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z ww. zakresu;
- doktorant potrafi właściwie zaplanować i zorganizować indywidualną pracę w celu przyswojenia treści teoretycznych i praktycznych z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i właściwie umie dostrzec aktualne problemy prawne Kościoła katolickiego, zwłaszcza z ww. zakresu, a gdy je dostrzeże angażuje się umiarkowanie w ich rozwiązywanie w oparciu o zdobytą wiedzę.
ocena 5 (bdb):
- doktorant ma w zaawansowanym stopniu uporządkowaną i pogłębioną wiedzę w zakresie szczegółowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego, zwłaszcza w zakresie przestępstw popełnianych na tle seksualnym oraz zna w pełni podstawową terminologię z ww. zakresu;
- doktorant potrafi poprawnie i kompleksowo wyliczyć szczegółowe źródła prawa kanonicznego, a także dokonać całkowicie poprawnej wykładni przepisów donoszących się do przestępstw popełnianych na tle seksualnym, a także potrafi bezbłędnie posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z ww. zakresu;
- doktorant potrafi prawidłowo i kompleksowo zaplanować i zorganizować indywidualną pracę w celu przyswojenia treści teoretycznych i praktycznych z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i właściwie umie dostrzec aktualne problemy prawne Kościoła katolickiego, zwłaszcza z ww. zakresu, a gdy je dostrzeże, angażuje się bardzo często w ich rozwiązywanie w oparciu o zdobytą wiedzę.
Na zaliczenie zajęć oraz końcową ocenę składają się następujące elementy:
- obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności nieusprawiedliwione, każda ponaddopuszczalna nieobecność skutkuje obniżeniem oceny końcowej o pół stopnia);
- zaangażowanie w czasie prowadzenia zajęć (zadawanie pytań, udzielanie odpowiedzi, udział w dyskusjach);
- ocena z kolokwium na zakończenie semestru (trzy pytania losowo wybierane z puli wcześniej przekazanych tez).
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy
Literatura
Borek D., Sextum Decalogi praeceptum w kanonicznym prawie karnym aktualnie obowiązującym, Tarnów 2015.
Green T.J., Clerical sexual abuse of minors: some canonical reflections, The Jurist 63 (2003) s. 366-425.
Papale C., Pornografia minorile: normativa a conforto, w: Quaderni di Ius Missionale, Le nuove norme sui delitti riservati. Aspetti sostanziali e procedurali, a cura di Claudio Papale, Città del Vaticano 2023, s. 34-46.
Provost J.H., Offenses against the sixth commandment: toward a canonical analysis of canon 1395, The Jurist 55 (1995), s. 632-663.
Rhode U., Delitti sessuali commessi da membri di istituti di vita consacrata e società di vita apostolica: dimissione, pena e risarcimento, „Periodica” 113(2024), s. 545-570.
Skonieczny P., Przestępstwo ciężkiej pornografii dziecięcej. Komentarz do Art. 6 § 1 n. 2 Sacramentorum sanctitatis tutela z 2010 r., „Prawo Kanoniczne” 60(2017) nr 2, s. 109-138.
Skonieczny P., Przestępstwo cięższe przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z małoletnim – uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Prawo Kanoniczne” 60(2017) nr 1, s. 135-175.
Suchecki Z., Przestępstwa przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z uwzględnieniem ustaw partykularnych Konferencji Episkopatu USA, w: Powołanie franciszkańskie: przeżywanie charyzmatu w XXI wieku (red. Z. Kijas) Kraków 2003, s. 37-65.
Tuohey J., The correct interpretation of canon 1395: the use of the sixth commandment in the moral tradition from Trent to the present day, The Jurist 55 (1995), s. 592-631.
Wytrwał T., Kościelny modus procedendi w przypadku pedofilii, Prawo Kanoniczne 52 (2009) nr 1-2, s. 229-251.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: