Rzeczpospolita i jej południowo-wschodni sąsiedzi w XVI-XVIIIw. Problemy badawcze i historia kontaktów SzD-HI-RZPB

1. Zajęcia organizacyjne.
2. Południowo-wschodni sąsiedzi Polski: Węgrzy, Rumuni, Bułgarzy, Tatarzy i Turcy.
3. Geneza chanatu krymskiego – Złota Orda.
4. Chanat krymski i jego stosunki z Polską i Litwą.
5. Imperium osmańskie – dynastia i państwo: ekspansja i kryzys.
6. Dyplomatyka osmańska.
7. Imperium osmańskie – administracja.
8. Budowle i rezydencja Osmanów; medresy i nauka.
9. Mołdawia w XV w.
10. Utrata zwierzchnictwa polskiego nad Mołdawią: od Stefana III Wielkiego do Piotra IV Raresza.
11. Mołdawia w orbicie wpływów polskich (1552-1572).
12. Jan III Srogi i Kozacy w Mołdawii 1574.
13. Piotr Kulawy i kozackie pochody do Mołdawii.
14. Epoka mohylańska i zatargi polsko-tureckie w 1. połowie XVII w.
15. Słabnący sąsiedzi: Rzeczpospolita i Osmanowie w 2. połowie XVII i w XVIII w.

Literatura ogólna zob. informacje podstawowe.
Literatura szczegółowa polska:
Babinger F., Z dziejów imperium Osmanów. Sułtan Mehmed Zdobywca i jego czasy, Warszawa 1977.
Bazylow L., Siedmiogród a Polska 1576-1613, Warszawa 1967.
Boia L., Rumuni. Świadomość, mity, historia, Kraków 2003.
Clot A., Sulejman Wspaniały i jego wspaniałe stulecie, tłum. G. Majcher, Warszawa 2017.
Czamańska I., Mołdawia i Wołoszczyzna wobec Polski, Węgier i Turcji w XIV i XV wieku, Poznań 1996.
Dopierała K., Stosunki dyplomatyczne Polski z Turcją za Stefana Batorego, Warszawa 1986.
Dziubiński A., Stosunki dyplomatyczne polsko-tureckie w latach 1500-1572 w kontekście międzynarodowym, Wrocław 2005.
Fodor P., Nadludzki ciężar imperium. Osmanie w Europie Środkowej – nieudana próba stworzenia monarchii uniwersalnej (1390-1566), tłum. P. Tafiłowski, Oświęcim 2015.
Goodwin G., Prywatny świat kobiet ottomańskich, Warszawa 2008.
King Ch., Dzieje Morza Czarnego, Warszawa 2006 (część dotycząca czasów nowożytnych).
Kołodziejczyk D., Podole pod panowaniem tureckim. Ejalet Kamieniecki 1672-1699, Warszawa 1994.
Kołodziejczyk D., Zaproszenie do osmanistyki. Typologia i charakterystyka źródeł muzułmańskich sąsiadów dawnej Rzeczypospolitej: Imperium Osmańskiego i Chanatu Krymskiego, Warszawa 2013.
Kumrular O., Sułtanka Kosem, Warszawa 2016.
Kunt M., Woodhead Ch. (red.), Sulejman Wspaniały i jego czasy. Imperium osmańskie we wczesnej epoce nowożytnej, Wrocław 1998.
Lybyer A.H., Władanie Imperium Osmańskim w czasach Sulejmana Wspaniałego, tłum. M. Młynarz, Oświęcim 2019.
Łątka J.S., Sulejman II Wspaniały, Warszawa 2004.
Łukomski M., Kwestia turecka jako czynnik polityki wewnętrznej Rzeczpospolitej w latach 1587-1606, Zabrze – Tarnowskie Góry 2011.
Merriman R.B., Sulejman Wspaniały 1520-1566, tłum. M. Młynarz, Oświęcim 2019.
Milewski D., Polsko-mołdawskie stosunki polityczno-wojskowe w latach 1538-1595, Oświęcim 2022 [nie podlega recenzji]
Murphey R.,Sztuka wojenna Turków Osmańskich w latach 1500-1700, Oświęcim 2012.
Pabich Ł., Zenta 11 IX 1697, Zabrze 2012.
Pajewski J., Buńczuk i koncerz. Z dziejów wojen polsko-tureckich, Poznań 2003.
Perjes G., Upadek średniowiecznego Królestwa Węgier: Mohacz 1526 - Buda 1541, Oświęcim 2014.
Plewczyński M., Wojny Jagiellonów z wschodnimi i południowymi sąsiadami Królestwa Polskiego w XV wieku, Siedlce 2002.
Podhorodecki L., Lepanto 1571, Warszawa 2010.
Runciman S., Upadek Konstantynopola 1453, Warszawa 1994.
Skorupa D., Stosunki polsko-tatarskie 1595-1623, Warszawa 2004.
Sorel A., Kwestia wschodnia w XVIII wieku, Warszawa 1981.
Tafiłowski P., „Imago Turci”. Studium z dziejów komunikacji społecznej w dawnej Polsce (1453-1572), Lublin 2013
Tafiłowski P., Mohács 29 VIII 1526, Zabrze 2010
Tafiłowski P., Pomiędzy cywilizacjami. Wojna i praktyki komunikacyjne na pograniczu chrześcijańsko-muzułmańskim na przełomie średniowiecza i ery nowożytnej, Oświęcim 2019
Wagner M., Wojna polsko-turecka 1672-1676, t. 1-2, Zabrze 2009.
Zajączkowski A., Reychman J., Zarys dyplomatyki osmańsko-tureckiej, Warszawa 1955.

Literatura szczegółowa obca:
Alderson A.D., The Structure of the Ottoman Dynasty, Westport 1982
Ciobanu V., La cumpănă de veacuri (Ţările române în contextul politicii poloneze la sfîrşitul secolului al XVI-lea şi începutul secolului al XVII-lea), Iaşi 1991
Ciobanu V., Ţările române şi Polonia. Secolele XIV-XVI, Bucureşti 1985.
Constantinov V., Ţara Moldovei în cadrul relaţiilor internaţionale (1611-1634), Casa Editiorală Demiurg, Iaşi 2014.
Davies B., Warfare, State and Society on the Black Sea Steppe, 1500-1700, London 2007.
Gemil T., Românii şi otomanii în secolele XIV-XVI, Bucureşti 1971.
Faroqhi S., The Ottoman Empire and the World Around It, London 2004
(red.) Pál Fodor, Geza David, Ottomans, Hungarians, and Habsburgs in Central Europe, Brill 2000
Fodor P., The Business of State. Ottoman Finance Administration and Ruling Elites in Transition (1580s-1615), Berlin 2018
(red.) Georgeon F.,, Les Ottomans et ses temps, Brill 2011
Geza D., Ransom Slavery along the Ottoman Borders, Brill 2007.
Kármán G.,. Kunčević L. (red.),The European Tributary States of the Ottoman Empire in the Sixteenth and Seventeenth Centuries, Leiden–Boston 2013
Królikowska-Jedlińska N., Law and Division of Power in the Crimean Khanate (1532-1774), Brill 2018.
Pálffy G., Hungary between two Empires 1526-1711, Bloomington 2021.
Panaite V., Pace, război şi comerţ în Islam. Ţările române şi dreptul otoman al popoarelor (secolele XV-XVII), Bucureşti 1997.
Wasiucionek M., The Ottomans and Eastern Europe. Borders and Political Patronage in the Early Modern World, London 2019.
Williams B., The Crimean Tatars, Brill 2001.
Woodhead Ch. (red.), The Ottoman World, London-New York 2012

Z uwagi na bogatą literaturę w językach obcych wymagana jest przynajmniej bierna znajomość języka angielskiego; może się przydać także znajomość języków francuskiego, rosyjskiego oraz jednego z języków krajów, których dzieje są przedmiotem wykładu.