Aktualność prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym SzD-APK
Kościół zawsze, a może szczególnie w obecnej dobie, mając na uwadze pewną rewolucję oraz liberalizację na płaszczyźnie życia seksualnego, ustanawiał i nadal ustanawia przepisy karne stojące na straży szóstego przykazania Dekalogu i tym samym na straży godności i praw osoby ludzkiej w sferze jej seksualności.
Starania Kościoła o zagwarantowanie należnej ochrony wartościom zawartym w szóstym przykazaniu Dekalogu są widoczne m.in. w kwestii ochrony małoletnich przed nadużyciami seksualnymi. Warto sobie jednakże zadać pytanie o to, czy karna ochrona szóstego przykazania Dekalogu ogranicza się dzisiaj jedynie do najcięższych naruszeń, jakimi są wszelkie możliwe formy molestowania seksualnego małoletnich przez duchownych, czy też może obejmuje swoim zakresem także i inne możliwe naruszenia w materii de sexto popełnione nie tylko przez duchownych. Ponadto, w świetle zarzutów stawianych dzisiaj Kościołowi, jak najbardziej zasadne wydaje się pytanie dotyczącego tego, czy obowiązujące dzisiaj prawo kanoniczne (powszechne i partykularne) jest faktycznie aktualne.
Prowadzone zajęcia zmierzają do udzielenia odpowiedzi na powyższe pytania.
Poziom przedmiotu
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy:
EK 1- student ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę w zakresie podstawowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego, zwłaszcza odnoszących się do przestępstw popełnianych na tle seksualnym.
EK 2 - student zna podstawową terminologię z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym.
W zakresie umiejętności:
EK 3 - student potrafi wyliczyć podstawowe źródła prawa kanonicznego, a także dokonać wykładni przepisów dotyczących przestępstw popełnianych na tle seksualnym.
EK 4 - student potrafi posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z zakresu przestępstw popełnianych na tle seksualnym.
W zakresie kompetencji społecznych
EK 5 - student potrafi zaplanować i zorganizować indywidualną pracę mającą na celu przyswojenie treści teoretycznych i praktycznych z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym.
EK 6 - student dostrzega aktualne problemy prawne Kościoła katolickiego, zwłaszcza z zakresu przestępstw popełnianych na tle seksualnym i stara się je roztrzygać w oparciu o zbobytą wiedzę.
Kryteria oceniania
Ocena EK 1-6
ocena 2 (ndst):
- student nie ma uporządkowanej i pogłębionej wiedzy w zakresie podstawowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i nie zna podstawowej terminologii z ww. zakresu;
- student nie potrafi wyliczyć podstawowych źródeł prawa kanonicznego, a także dokonać wykładni przepisów dotyczących podstawowych zagadnień prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym a także nie potrafi posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z ww. zakresu;
- student nie potrafi zaplanować i zorganizować indywidualnej pracy mającej na celu przyswojenie treści teoretycznych i praktycznych z zakresu podstawowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i nie umie dostrzec aktualnych problemów prawnych Kościoła katolickiego, zwłaszcza z ww. zakresu, a gdy je dostrzeże, nie angażuje się w ich rozwiązywanie w oparciu o zdobytą wiedzę.
ocena 3 (dst)
- student ma w ograniczonym stopniu uporządkowaną i pogłębioną wiedzę w zakresie podstawowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego, zwłaszcza odnoszących się do przestępstw popełnianych na tle seksualnym oraz zna w ograniczonym stopniu podstawową terminologię z ww. zakresu;
- student potrafi w ograniczonym stopniu wyliczyć podstawowe źródła prawa kanonicznego, a także dokonać wykładni przepisów dotyczących przestępstw popełnianych na tle seksualnym, a także potrafi w ograniczonym stopniu posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z ww. zakresu;
- student potrafi w ograniczonym stopniu zaplanować i zorganizować indywidualną pracę w celu przyswojenia treści teoretycznych i praktycznych z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i w ograniczonym stopniu umie dostrzec aktualne problemy prawne Kościoła katolickiego, zwłaszcza z ww. zakresu, a gdy je dostrzeże, angażuje się dostatecznie w ich rozwiązywanie w oparciu o zdobytą wiedzę.
ocena 4 (db):
- student ma w wystarczającym stopniu uporządkowaną i pogłębioną wiedzę w zakresie podstawowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego, zwłaszcza odnoszących się do przestępstw popełnianych na tle seksualnym oraz zna w ograniczonym stopniu podstawową terminologię z ww. zakresu;
- student potrafi właściwie wyliczyć podstawowe źródła prawa kanonicznego, a także dokonać wykładni przepisów dotyczących prawka kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym, a także potrafi zadawalająco posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z ww. zakresu;
- student potrafi właściwie zaplanować i zorganizować indywidualną pracę w celu przyswojenia treści teoretycznych i praktycznych z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i właściwie umie dostrzec aktualne problemy prawne Kościoła katolickiego, zwłaszcza z ww. zakresu, a gdy je dostrzeże angażuje się umiarkowanie w ich rozwiązywanie w oparciu o zdobytą wiedzę.
ocena 5 (bdb):
- student ma w zaawansowanym stopniu uporządkowaną i pogłębioną wiedzę w zakresie podstawowych zagadnień dotyczących prawa kanonicznego, zwłaszcza w zakresie przestępstw popełnianych na tle seksualnym oraz zna w pełni podstawową terminologię z ww. zakresu;
- student potrafi poprawnie i kompleksowo wyliczyć podstawowe źródła prawa kanonicznego, a także dokonać całkowicie poprawnej wykładni przepisów donoszących się do przestępstw popełnianych na tle seksualnym, a także potrafi bezbłędnie posługiwać się normami prawa kanonicznego w celu rozwiązywania konkretnych, współczesnych problemów prawniczych z ww. zakresu;
- student potrafi prawidłowo i kompleksowo zaplanować i zorganizować indywidualną pracę w celu przyswojenia treści teoretycznych i praktycznych z zakresu prawa kanonicznego w kontekście przestępstw popełnianych na tle seksualnym i właściwie umie dostrzec aktualne problemy prawne Kościoła katolickiego, zwłaszcza z ww. zakresu, a gdy je dostrzeże, angażuje się bardzo często w ich rozwiązywanie w oparciu o zdobytą wiedzę.
Na zaliczenie zajęć oraz końcową ocenę składają się następujące elementy:
- obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieobecności nieusprawiedliwione, każda ponaddopuszczalna nieobecność skutkuje obniżeniem oceny końcowej o pół stopnia);
- zaangażowanie w czasie prowadzenia zajęć (zadawanie pytań, udzielanie odpowiedzi, udział w dyskusjach);
- ocena z kolokwium (rejestrowana konwersacja prowadzona synchronicznie poprzez aplikację MS Teams) na zakończenie semestru (trzy pytania będą losowo wybierane z puli wcześniej przekazanych tez).
Literatura
Źródła
1. JOANNES PAULUS II, Litterae Apostolicae motu proprio datae quibus Normae de gravioribus delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis promulgantur, Sacramentorum Sanctitatis Tutela, 30 aprilis 2001, AAS 93 (2001), s. 737-739.
2. CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Epistula a Congregatione pro Doctrina Fidei missa ad totius Catholicae Ecclesiae Episcopos aliosquae Ordinarios et Hierarchos interesse habentes: de delictis gravioribus eidem Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis, 18 maii 2001, AAS 93 (2001), s. 785-788. Zob. tłumaczenie polskie Listu Kongregacji Doktryny Wiary, „Miesięcznik Pasterski Płocki” 68 (2001) nr 10, s. 415-417.
3. CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Normae de delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis seu Normae de delictis contra fidem necnon de gravioribus delictis (21.05.2010), AAS 102 (2010), s. 419-434.
4. CONGRAGATIO PRO DOCRTINA FIDEI, Directorium quoad abusus sexuales in minores patratos (lingua anglica una cum versione italica), „Communicationes” 43 (2011), s. 58-61.
5. Francesco, Lettera Apostolica in forma di motu proprio, Come una madre amorevole del 4.06.2016, http://www.vatican.va/content/francesco/it/apost_letters/documents/papa-francesco_lettera-ap_20160604_come-una-madre-amorevole.html
6. Franciszek, List apostolski w formie motu proprio, Vos estis lux mundi, 7 maja 2019r. http://www.vatican.va/content/francesco/pl/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio-20190507_vos-estis-lux-mundi.html. Dalej Franciszek, Vos estis lux mundi z 2019 roku.
Literatura pomocnicza:
Bączkowicz F., Prawo Kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, tom 3, Opole 1958.
Borek D., Sextum Decalogi praeceptum w kanonicznym prawie karnym aktualnie obowiązującym, Tarnów 2015.Green T.J., Clerical sexual abuse of minors: some canonical reflections, The Jurist 63 (2003) s. 366-425.
Papale C., I delitti contro la morale, w: I delicti riservati alla Congragazione per la Dottrina della Fede, a cura di Andrea D’Auria – Claudio Papale, Città del Vaticano 2014, s. 36-37.
Provost J.H., Offenses against the sixth commandment: toward a canonical analysis of canon 1395, The Jurist 55 (1995), s. 632-663.
Stokłosa M., Modyfikacje wprowadzone do tekstu Normae de gravioribus delictis, Prawo i Kościół 3 (2011), s. 101-129.
Suchecki Z., Przestępstwa przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z uwzględnieniem ustaw partykularnych Konferencji Episkopatu USA, w: Powołanie franciszkańskie: przeżywanie charyzmatu w XXI wieku (red. Z. Kijas) Kraków 2003, s. 37-65.
Syryjczyk J., Kanoniczne prawo karne, część szczególna, Warszawa 2003.
Tuohey J., The correct interpretation of canon 1395: the use of the sixth commandment in the moral tradition from Trent to the present day, The Jurist 55 (1995), s. 592-631.
Wytrwał T., Kościelny modus procedendi w przypadku pedofilii, Prawo Kanoniczne 52 (2009) nr 1-2, s. 229-251.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: